Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-4633

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 28 december 2011

aan de minister van Justitie

Medische fouten - Aantallen - Categorieën - Rechtzaken

medische fout
aansprakelijkheid
officiële statistiek

Chronologie

28/12/2011Verzending vraag
9/2/2012Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-1879

Vraag nr. 5-4633 d.d. 28 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Regelmatig berichten de media over medische fouten. Soms klinken deze verhalen ongelofelijk en brengen ze twijfel over de beroepsernst en bekwaamheid van artsen en verpleegkundigen. Het kan ook moeilijk anders, want dagelijks verrichten duizenden artsen tienduizenden soms erg complexe ingrepen. Fouten, van welke oorzaak ook, zijn daarom onvermijdelijk en bewijzen keer op keer een menselijk falen. Deze bijna statistische relativering mag niet verhullen dat het steeds gaat over mensen, waarbij deze fout soms dramatisch ingrijpt in hun leven of dat van hun omgeving. Medische fouten zijn niet altijd te bewijzen, het menselijk lichaam blijkt vaak onvoorspelbaar en zelfs routine-ingrepen kunnen helemaal ontsporen. Toch kan men soms zonder veel problemen een schuld leggen bij een behandelende arts, met een ontegensprekelijke bewijslast.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Hoeveel gevallen van medische fouten registreerde men jaarlijks, in de periode van2006 tot 2010? Kan men deze fouten rubriceren of in categorieën indelen en welk kwalitatief beeld geeft deze oefening? Hoe evolueerden deze aantallen en welke conclusies kan men hierbij trekken?

2) In hoeveel gevallen leidden deze fouten tot een rechtszaak (jaarlijks voor periode 2006 tot 2010) en met welke gevolgen?

3) Kan men deze medische fouten significant causaal verbinden met bepaalde medische handelingen, bepaalde categorieën van artsen, bepaalde ziekenhuizen, bepaalde regio's en bepaalde kenmerken van de artsen zoals leeftijd en geslacht?

Antwoord ontvangen op 9 februari 2012 :

1) 2) 3) Het College van procureurs-generaal stelt dat deze vragen betrekking hebben op een geheel aan bijzonder ruime procedures. Bijgevolg moet in eerste instantie worden verduidelijkt dat de gerechtelijke procedures die worden ingesteld tegen geneesheren die een medische fout zouden hebben begaan van tweeërlei aard kunnen zijn:

- louter burgerlijk:

Het slachtoffer van een medische fout (of zijn rechtverkrijgenden of naasten) kan een louter burgerlijke aansprakelijkheidsvordering tegen een of meerdere geneesheren, het verpleegkundige personeel of de ziekenhuisinstelling bij de burgerlijke rechtbank instellen. Deze burgerlijke procedures worden niet in de informaticasystemen van het openbaar ministerie opgenomen en het College van procureurs-generaal beschikt over geen cijfergegevens inzake deze soort procedures.

Er moet ook worden opgemerkt dat sommige aanvragen tot schadeloosstelling van slachtoffers van medische fouten nooit tot bij de hoven en rechtbanken geraken en er dus geen gerechtelijke procedure wordt opgezet omdat met de verantwoordelijke geneesheer en/of de verzekeringsmaatschappij die zijn/haar beroepsaansprakelijkheid indekt tot een minnelijke schikking wordt gekomen of een regeling in der minne wordt gesloten.

- louter strafrechtelijk (of strafrechtelijk met burgerlijke partijstelling):

Voor deze procedures wordt de problematiek van de medische fout het vaakst gebruikt bij volgende misdrijfkwalificaties:

-onopzettelijke slagen en verwondingen (artikel 418 en 420 van het Strafwetboek)

-onopzettelijke doding (artikel 418 en 419 van het Strafwetboek) met de dood van het slachtoffer tot gevolg.

Soms kunnen ook de strafrechtelijke kwalificaties van schuldig verzuim (artikel 422bis van het Strafwetboek) of de illegale uitoefening van de geneeskunst worden weerhouden.

De tenlasteleggingen van onopzettelijke slagen en verwondingen en onopzettelijke doding omvatten bijzonder gevarieerde en verschillende hypotheses die de gevallen van medische fouten alleen overstijgen (bijvoorbeeld dood of verwondingen veroorzaakt door een verkeersongeval, door de uitoefening van een sport binnen het kader van de beroepsactiviteit of verwondingen veroorzaakt door een dier, …).

De gegevensbank van het College van procureurs-generaal bevat de zaken met volgende tenlasteleggingscodes: 44-“onopzettelijke doding” en “46A-onopzettelijke slagen en verwondingen”. Deze twee codes zijn echter heel wat ruimer dan de gestelde vraag. De statistische analisten van het College van procureurs-generaal kunnen geen cijfers geven voor het aantal gevallen waarbij medische fouten tot rechtszaken, strafzaken hebben geleid, omdat het REA/TPI-systeem over geen enkele specifieke tenlasteleggingscode beschikt aan de hand waarvan de feiten die verband houden met deze materie kunnen worden onderscheiden.