Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-4512

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 23 december 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Drankmisbruik bij minderjarigen - Campagne - Cijfergegevens - Controles - Maatregelen

alcoholisme
jongere
alcohol
bewustmaking van de burgers

Chronologie

23/12/2011Verzending vraag
23/4/2012Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-983

Vraag nr. 5-4512 d.d. 23 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid start een campagne tegen alcoholgebruik door minderjarigen in onder andere jeugdhuizen en allerlei door jongeren zelf georganiseerde fuiven en feesten. Min zestienjarigen mogen geen alcohol drinken, maar in 45 % van de fuiven voor jongeren kunnen min zestienjarigen toch gemakkelijk aan bier geraken. Dat blijkt althans uit een onderzoek door de FOD Volksgezondheid.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Kan de geachte minister me informeren over de concrete modaliteiten van dit onderzoek: wie verrichte het, wanneer, bij wie en met welke methodes? Welke wetenschappelijke waarde mogen aan de conclusies worden gehecht? Maakte dit onderzoek een onderscheid gemaakt tussen drankmisbruik en drankgebruik? Welke criteria of definities werden hieromtrent gehanteerd? Vanaf wanneer geldt alcoholgebruik als een echt probleem voor de jongere en zijn omgeving? Beschikt zij over grootschalig onderzoek gedaan naar drankmisbruik bij jongeren? Beschikt zij over voldoende bewijsmateriaal dat vooral jeugdhuizen en fuiven die jonge mensen zelf organiseren voor de belangrijkste problemen zorgen? Kan zij dit empirisch materiaal beschikbaar stellen?

2) Waaruit zal deze campagne bestaan, hoe wordt ze georganiseerd en aangepakt? Is zij overtuigd dat een ontradingscampagne zinvol kan zijn? Waarop baseert zij zich daarvoor? Kan zij - eventueel internationaal - wetenschappelijk onderzoek voorleggen, waaruit een positief causaal verband blijkt tussen enerzijds een ontradingscampagne en anderzijds de beoogde vermindering van alcoholgebruik door min zestienjarigen? Hoeveel middelen en mensen worden ingezet voor deze campagne? Overweegt men straffen bij vaststellingen van overtredingen?

3) Werd de jeugd betrokken bij deze campagne? Werden de gespecialiseerde jeugdverenigingen, de verschillende jeugdraden en andere specifieke jeugdactoren hierbij betrokken en hierover specifiek geïnformeerd? Meent zij dat zulke campagne, zonder grondig overleg en betrokkenheid van de jeugdsector, enige kans op slagen maakt?

4) Preventieve gezondheidszorg is een bevoegdheid van de gemeenschappen. Bestaat er overleg en / of samenwerking met de gemeenschappen rond deze problematiek en kan zij deze benoemen? Zo nee, waarom niet?

5) Wat zullen zij en haar FOD verder concreet ondernemen om dit drankmisbruik tegen te gaan?

Antwoord ontvangen op 23 april 2012 :

Wat de verkoop van alcohol aan minderjarigen betreft, geldt er sinds 10 januari 2010 een nieuwe wet. Alle bestaande maatregelen die de alcoholverkoop verbieden werden in een en dezelfde regelgeving bijeengezet, en er werd een verkoopsverbod van bier en wijn aan min-16-jarigen aan toegevoegd.

Het toezicht op de regelgeving op alcoholverkoop is sindsdien een zaak van de inspectiedienst Tabak-Alcohol van de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, en ook van de politie.

Uit de eerste controles die de FOD Volksgezondheid in 2010 uitvoerde bleek dat de regelgeving over het algemeen niet goed werd nageleefd op feesten en lokale evenementen :

• sommige gemeenten gaven speciale vergunningen waardoor men verboden sterke drank aan min-18-jarigen kon verkopen ;

• Barpersoneel wist niet dat ze de leeftijd van klanten mocht nagaan door een identiteitskaart te vragen en te weigeren om hen alcohol te schenken indien ze niet de wettelijke leeftijd hadden ;

• sommige verenigingen verkochten sterke drank, terwijl de gemeente hen hiervoor geen speciale vergunning had gegeven ;

• promotieacties van alcoholproducenten die zich specifiek op de jongeren richten.

In 2011 werden er 4 335 controles uitgevoerd (dubbel zoveel als in 2010).

Er werden grote inspanningen geleverd om de organisatoren van feesten en evenementen bewust te maken: in 2011 werden er meer dan 300 bewustmakingsacties gevoerd bij lokale overheden, politie, jeugdhuizen en preventiediensten.

De controledienst heeft vastgesteld dat dankzij deze acties meer en meer organisatoren van evenementen voor de problematiek gevoelig waren en wilden meewerken.

De inspectiedienst Tabak-Alcohol heeft sinds 2010 in verschillende verkooppunten, met inbegrip van de automatische verdeelautomaten (winkels), heel veel controles uitgevoerd met betrekking tot de wetgeving op de alcoholverkoop. Zo werden er in 2010 in totaal 2 034 controles uitgevoerd, en 4 335 in 2011.

Op het geheel van die controles werden er in 2010 in ongeveer 18 % van de gevallen inbreuken vastgesteld, en werden er voor 52 van de vastgestelde inbreuken processen-verbaal opgemaakt. In 2011 viel dat percentage terug op 15 %, met een totaal van 99 processen-verbaal.

We kunnen deze cijfers als volgt opsplitsen: in 2010 werden 4 % inbreuken in de horeca vastgesteld, 34 % bij de automaten, 7 % in de winkels en 39 % tijdens evenementen. In 2011 werden 7 % inbreuken in de horeca vastgesteld, 25 % bij de automaten, 9 % in de winkels en 17 % tijdens evenementen.

Deze cijfers tonen aan dat de controles hun vruchten afwerpen. Mijn diensten zullen hun inspectiewerk in die zin dus voortzetten.

Het spreekt vanzelf dat een toepassing van de wet het alcoholmisbruik bij de jongeren op termijn zal doen verminderen.

In de loop van 2011 werd er overigens een informatiecampagne gevoerd waarbij men in winkels een sticker "-16 jaar / -18 jaar" aanbracht. Deze campagne werd door het federale Fonds tot bestrijding van de verslavingen gefinancierd en zal in 2012 worden voortgezet.

Wat de preventie betreft, herinner ik u er aan dat dit onder de bevoegdheid van de gemeenschappen valt.

Ik wil er overigens aan toevoegen dat de controles van de drankgelegenheden maar één van middelen is om het alcoholmisbruik te bekampen. Deze strijd moet in een globale strategie passen, met onder meer een juiste heffing op de alcoholhoudende dranken, maatregelen tegen dronken rijden, en ook een verantwoordelijke reclame.

In dat verband wil ik u meedelen dat ik een overleg met alle betrokkenen ben begonnen om de regelgeving over en het toezicht op de alcoholreclame strenger te maken. Dat zal zich moeten vertalen in het institutionaliseren van een hervormde, strengere convenant, en in het verspreiden van de gids van goede praktijken om zijn toepassing door de sector te bevorderen.