Schriftelijke vraag nr. 5-4260

van Elke Sleurs (N-VA) d.d. 23 december 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Risicogroepen - Vaccinatie - Griep - Evolutie - Beleid

infectieziekte
voorkoming van ziekten
vaccinatie
officiële statistiek
geografische spreiding
leeftijdsverdeling
verdeling naar geslacht

Chronologie

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3333

Vraag nr. 5-4260 d.d. 23 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Naar jaarlijkse gewoonte start de jaarlijkse griepvaccinatiecampagne eind september. Artsen roepen op om zich meer te richten op risicogroepen zoals zwangere vrouwen, langdurig zieken, gezondheidswerkers en senioren. Het advies van de Hoge Gezondheidsraad gaat in dezelfde richting.

Graag kreeg ik van de minister een antwoord op de volgende vragen:

1) Hoeveel personen werden de afgelopen vijf jaar ingeënt met het griepvaccin? Graag had ik de cijfers gekregen, opgesplitst per gewest, per geslacht en in volgende leeftijdscategorieën: jonger dan 20, tussen 20 en 29 jaar, tussen 29 en 39 jaar, tussen 39 en 49 jaar, tussen 49 en 59 jaar, tussen 60 en 69 jaar, ouder dan 70 jaar.

2) Hoe vaak werden patiënten met een verhoogd risico ingeënt in de afgelopen vijf jaar? Graag had ik de cijfers gekregen, opgesplitst per risicogroep, zoals beschreven in paragraaf 700000 van hoofdstuk IV van de bijlage I van het koninklijk besluit van 21 december 2001 tot vaststelling van de procedures, termijnen en voorwaarden inzake de tegemoetkoming van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen in de kosten van farmaceutische specialiteiten (zwangerschap, langdurig zieke, gezondheidswerker en senioren, ..), per gewest, per geslacht en in volgende leeftijdscategorieën: jonger dan 20, tussen 20 en 29 jaar, tussen 29 en 39 jaar, tussen 39 en 49 jaar, tussen 49 en 59 jaar, tussen 60 en 69 jaar, ouder dan 70 jaar.

3) Welke beleidsmatige stappen worden gedaan om prioriteit te verlenen aan risicogroepen bij de jaarlijkse griepvaccinatie?

4) Wat was in de afgelopen vijf jaar de totale kostprijs van de griepvaccinatie? Graag had ik de cijfers gekregen opgesplitst per jaar en per gewest.

Antwoord ontvangen op 6 februari 2012 :

1) en (2) Hoewel de jaarlijkse griepvaccinatie een preventieve gezondheidsmaatregel is die voordelen biedt voor alle leeftijdscategorieën, raadt de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) vooral aan om personen te vaccineren die het risico lopen om door toedoen van de griep een ernstige ziekte op te lopen of te ontwikkelen. Die risicogroepen kunnen variëren afhankelijk van het feit of het dominante virus dat circuleert het virus is van pandemische griep H1N1 2009, het virus van griep A (H3N2) of dat van griep B.  

Rekening houdend met die overwegingen werden er vooral vaccinaties uitgevoerd bij de volgende prioritaire groepen : 

• zwangere vrouwen ;

• personen van zes maand of ouder met chronische hart- of longziekten, metabolische of nierziekten, chronische leverziekten, chronische neurologische aandoeningen of immuundeficiënties ;

• gezondheidswerkers, met inbegrip van degene die tewerkgesteld zijn in instellingen voor bejaarden of voor personen met een invaliditeit ;

• bejaarden die een nationaal vastgestelde leeftijdslimiet hebben overschreden, ongeacht de andere risicofactoren die eventueel aanwezig zijn ;

• de bewoners van instellingen voor bejaarden of voor personen met een invaliditeit ;  

Hieronder vindt u een tabel met, voor de periode van 2007 tot 2010, het aantal gevaccineerde patiënten per gewest, leeftijdscategorie en geslacht (gegevens bezorgd door het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV)).  

Ter aanvulling van bovenstaande tabel vindt u hieronder de vaccinatiefrequentie van de patiënten met een hoog risico: ramingen gebaseerd op het « Health Interview Survey » van 2008 

(3) De risicogroepen die het ergst getroffen dreigen te worden door de griep kunnen variëren afhankelijk van het feit of het dominante virus dat circuleert het virus is van grieppandemie H1N1 2009, griepvirus A (H3N2) of griepvirus B. Hoewel de meeste ziekten die veroorzaakt worden door een van die types of subtypes griep niet uitmonden in complicaties, kunnen ze allemaal occasioneel ernstige gevolgen hebben, vooral bij personen die behoren tot de groepen die het meeste risico lopen. Terwijl het griepseizoen van start gaat in de Europese Regio van de WGO, doen de eerste aanwijzingen veronderstellen dat het virus van pandemische griep H1N1 2009 blijft circuleren. Griepvirussen B en A (H3N2) circuleren echter eveneens in deze Regio.  

Men raadt de landen dan ook aan om de aanbevelingen van de WGO te volgen, met name dat tijdens het griepseizoen van de winter van 2010/2011 in het noordelijk halfrond die drie virussen deel zouden uitmaken van de samenstelling van het antigriepvaccin. Er werden aanbevelingen geformuleerd om de lidstaten van de Europese Regio te helpen om vaccinatieprogramma’s te plannen :  

• de prioritaire doelgroepen voor de vaccinatie bepalen op basis van de nationale monitoringgegevens en de lokale vaccinatiecapaciteiten.

• de doelstellingen van de vaccinatie bepalen,

• strategieën uitwerken op basis van de epidemiologische toestand, de middelen en de beschikbaarheid van het vaccin, en de mate waarin er vaccinatiecampagnes georganiseerd kunnen worden bij de doelgroepen.

• Griepvaccinatieprogramma’s opzetten, ook voor personen die niet behoren tot de traditionele volwassen risicogroepen (jongeren en anderen) die besmet raakten met het pandemische griepvirus H1N1 2009, en personen die lijden aan onderliggende, niet-gediagnosticeerde chronische ziekten die, in andere omstandigheden, niet opgenomen zouden worden in de programma’s die zich richten op de gekende groepen met een hoog risico. 

In België heeft de Hoge Gezondheidsraad (HGR) nagegaan of hij zijn advies aangaande de prioritaire groepen die tegen seizoensgriep moeten worden gevaccineerd moet aanpassen ten opzichte van de voorbije griepseizoenen (HGR nr. 8596), rekening houdend met het feit dat het vaccin tegen seizoensgriep dat wordt gebruikt ook doeltreffend zal zijn tegen het A/H1N1-virus dat vorig jaar opdook (WGO, 2010).

Om op die vraag te antwoorden, kwam de permanente werkgroep samen, met daarin experts epidemiologie, huisartsgeneeskunde, infectiologie, inwendige geneeskunde, gezondheidszorg voor jongeren, pediatrie, immunologie en virologie.  

Het advies is gebaseerd op het guidance document van het ECDC ‘Priority risk groups for influenza vaccination’ (ECDC, 2008) dat werd geconfronteerd met de mening van de experts.

De HGR heeft beslist om niet af te wijken van de aanbevelingen aangaande de doelgroepen voor de vaccinatie tegen de seizoensgriep, met inbegrip van het virus A/H1N1 (Nokleby & Nicoll, 2010). De HGR heeft de prioritaire groepen voor vaccinatie tegen de seizoensgriep geherdefinieerd met het oog op de vaccinatie tegen de seizoensgriep gedurende het winterseizoen 2009-2010. 

De HGR beveelt aan om voor de vaccinatie tegen de seizoensgriep 2010-2011, de volgende groepen, in dalende volgorde, als prioritair te beschouwen :  

Groep 1 : personen met verhoogd risico van complicaties, namelijk :

• zwangere vrouwen in het tweede of derde zwangerschapstrimester op het ogenblik van het griepseizoen. Ze zullen worden gevaccineerd vanaf het tweede zwangerschapstrimester ;

• alle patiënten vanaf de leeftijd van 6 maanden die lijden aan een onderliggende chronische aandoening, zelfs al is die gestabiliseerd, van de longen (inclusief ernstig astma), het hart (uitgezonderd hypertensie), de lever, de nieren, aan metabole aandoeningen (inclusief diabetes), aan neuromusculaire aandoeningen of aan immuniteitsstoornissen (natuurlijk of geïnduceerd);

• elke persoon van 65 jaar en ouder ;

• personen die in een instelling verblijven;

• kinderen van 6 maanden tot en met 18 jaar die langdurig behandeld worden met aspirine.  

Groep 2 : personen werkzaam in de gezondheidssector.  

Groep 3 : personen die onder hetzelfde dak leven als

• risicopersonen uit groep 1;

• kinderen jonger dan 6 maanden  

(1)    Het is ook aangeraden om alle personen van 50 tot en met 64 jaar te vaccineren, zelfs indien ze niet lijden aan een risicoaandoening zoals vermeld in groep A1. Naast het verhoogde risico dat ze gezien hun leeftijd complicaties krijgen in geval van griep, bestaat er namelijk één kans op drie dat ze minstens één factor vertonen die het risico op complicaties vergroot. Dat risico is extra aanwezig bij rokers, overmatige drinkers en zwaarlijvige personen.  

(2)    Gezien het risico van gezamenlijke circulatie in België van zowel dierlijke als menselijke stammen zal de seizoensvaccinatie worden aangeboden aan bepaalde beroepscategorieën om het risico op virale hergroepering te vermijden (uitwisseling van genetisch materiaal tussen het griepvirus van dierlijke oorsprong en dat van menselijke influenza). Die groepen zijn :

• beroepsfokkers van gevogelte en varkens evenals hun familieleden die onder hetzelfde dak leven ;

• personen die door hun beroep in contact komen met levende vogels of varkens.  

Het griepvaccin zou de drie types virus moeten bevatten (virus van type A/California/7/2009 (H1N1) (virus van pandemische griep H1N1 2009), virus van type A/Perth/16/2009 (H3N2) en virus van type B/Brisbane/60/2008) waarvan de WGO aanbeveelt om ze op te nemen in de antigriepvaccins voor het winterseizoen 2010/2011 in het noordelijk halfrond. 

Het toedienen van drievoudige vaccins moet overwogen worden om logistieke redenen, om meervoudige injecties te vermijden en om de hoge belasting door seizoensgriep bij de bejaarde bevolking te bestrijden. 

 (3) De totale kostprijs voor de vaccinatie tegen de seizoensgriep voor de laatste 5 jaar, per jaar en per gemeenschap, is opgenomen in de onderstaande tabel (gegevens van het RIZIV).