Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-4217

van Louis Ide (N-VA) d.d. 28 december 2011

aan de minister van Justitie

Internering - Bouw van twee nieuwe centra - Reïntegratiebeleid

Regie der Gebouwen
opname in psychiatrische kliniek
reclassering
psychiatrische inrichting
beroep in de gezondheidszorg

Chronologie

28/12/2011Verzending vraag
24/4/2012Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-2384

Vraag nr. 5-4217 d.d. 28 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Zoals blijkt uit verschillende vragen om uitleg ben ik, als arts, bijzonder geïnteresseerd in de behandeling van geïnterneerden opgesloten in onze gevangenissen. Hun situatie is vaak schrijnend en zij krijgen ook niet de hulp die ze als geesteszieke verdienen. Dit werd al meerdere malen vastgesteld door het Europees Comité ter preventie van foltering en onmenselijke of vernederende behandeling of opsluiting.

In antwoord op mijn vraag om uitleg nr. 4-1312 (Handelingen nr. 4-103 van 17 december 2009, blz. 78) blijkt dat de geachte minister deze bezorgdheid deelt en geeft hij blijk dat de wil er is om iets te doen aan de schrijnende opvangsituatie van de geïnterneerden. Hij verklaart in zijn antwoord dat men tegen eind 2012 twee gesloten forensisch psychiatrische centra te Gent en Antwerpen zal opgericht hebben. Deze centra zouden goed zijn voor 450 plaatsen.

2012 wordt ook een cruciaal jaar voor de nieuwe wet op de internering.

Graag had ik dan ook van de geachte minister een stand van zaken dienaangaande gekregen:

1) Hoe staat het met de bouw van de nieuwe instellingen? Hoe ver staat men in Gent? Hoe ver staat men in Antwerpen?

2) Komt er ooit een Pieter Baan centrum zoals in Nederland?

3) Waarom beoordeelt men geïnterneerden in twee klassen en waarom zijn er geen vijf gradaties zoals in Nederland?

4) Tot voor kort was er zelfs een post voorzien van 32 miljoen euro in artikel 56 (dit is een kostenplaats voor administratieve kosten voor Volksgezondheid, die in realiteit, dient om " projecten te subsidiëren "): wanneer komt er een duidelijk en transparante kostenplaats?

5) Hoe staat het met de uitvoering van de wet van 21 april 2007 gepubliceerd op 13 juli 2007?

6) Is hij bereid de lacunes op te vullen in deze wet, lacunes waar experten het over eens zijn? Zoals:

- de betrokkenheid van de zorgverstrekkers, in casu de artsen en nog meer specifiek de huisarts / psychiater / psycholoog van de betrokken geïnterneerde?

- gaat hij akkoord dat het forensisch psychiatrisch OZ minimalistisch is ingevuld (dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld Nederland)?

- gaat hij akkoord dat het al fout gaat in de benaming van de SURB? Internering is toch geen straf?

- hoe zit het met het gradueel reïntegreren in de maatschappij van de geïnterneerde?

Antwoord ontvangen op 24 april 2012 :

1) Wat het FPC te Gent betreft:

De toewijzingsbeslissing en de offerte werden aan mijn goedkeuring voorgelegd op 20 april 2011. Het aanvangsbevel is inmiddels aangetekend overgemaakt en de werken zijn gestart op 3 oktober jongstleden. De geschatte opleveringsdatum is december 2013.

Wat het FPC te Antwerpen betreft:

In het voorjaar van dit jaar werd het schetsontwerp goedgekeurd en het voorontwerp besteld. Met het voorontwerp kan worden gestart op 26 april 2011. Conform de planning werd het voorontwerp ter goedkeuring aan de Regie der Gebouwen voorgelegd op 18 augustus 2011. Geschat wordt dat de opdracht kan gegund worden tegen eind 2012. De geschatte opleveringsdatum is eind 2014.

De vertraging in de planning voor het FPC te Antwerpen is grotendeels te wijten aan een uitbreiding van de gevraagde capaciteit van 120 naar 180 kamers, en aan het onvoorziene, maar noodzakelijke overleg met de Vlaamse bouwmeester. De ministerraad heeft vorig jaar reeds ingestemd met een financiering via lening (zie notificatie ministerraad 25 juni 2010).

2) Een instelling zoals het Pieter Baan Centrum kent men in België sinds 1999 op papier maar niet in de praktijk, het betreft het POKO of het Penitentiair onderzoeks- en Klinisch observatiecentrum. IK zeg niet onmiddellijk nee tegen een dergelijk centrum, maar door de huidige problematiek van de overbevolking is dit niet een eerste prioriteit. Hier moeten ook nog tal van zaken voor onderzocht worden, wie zal dit leiden, waar gaat centrum komen, enzovoort Sinds 1999 is er ook reeds veel veranderd. We hebben nu binnen elke gevangenis een team van psychologen in dienst en in elke gevangenis is gespecialiseerd onderzoek mogelijk. In de nieuwe wet op de internering zijn ook belangrijke regels inzake het psychiatrisch deskundigenonderzoek voorzien die moeten toelaten om personen in preventieve hechtenis beter te beoordelen. Ik wil dan ook eerst ten gronde alle mogelijkheden onderzoeken vooraleer hieromtrent een definitieve beslissing te nemen.

3) Dit is in België zo bepaald door de wet op de internering. Tot de wet van 21 april 2007 was het zo dat het criterium om te bepalen of iemand toerekeningsvatbaar was niet ruim werd gelegd. Het betrof bijna altijd de zeer ernstig gestoorden en diegene die krankzinnig waren in de klassieke zin van het woord. Persoonlijkheidsstoornissen kwamen slechts aan bod voor zover deze zo ernstig waren dat deze de persoon in zodanige mate beïnvloedden dat de gedragsdeskundige tot de conclusie kwamen dat de dader volledig ontoerekeningsvatbaar moest verklaard worden. In de wet van 21 april 2007 werden de termen krankzinnigheid, ernstige staat van geestesstoornis en zwakzinnigheid vervangen door de aangepaste term “geestesstoornis”. Om tot internering over te gaan worden in deze wet twee aspecten in beraad gehouden. Het wilsvermogen, namelijk het controleren van daden, en het intellectueel vermogen. Dit betekent dat het onderscheidingsvermogen of het controleren van de daden ofwel volledig verdwijnt ofwel ernstig aantast. Deze nieuwe definitie zal dus een veel bredere groep kunnen omvatten die het voorwerp uitmaken van internering dan de huidige. Ik ben momenteel niet van plan om over te gaan naar een Nederlands systeem van 5 gradaties.

4) Deze post is nog steeds voorzien. Het betreft een bij programmawet van 11 juli 2005 in de ZIV-wet van 14 juli 1994 ingeschreven tenlasteneming door de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging ten belope van een geplafonneerd, jaarlijks te indexeren bedrag dat dient om de kosten voor geneeskundige verstrekkingen verleend aan geïnterneerden in verzorgingsinstellingen bedoeld in artikel 56, § 3, van diezelfde ZIV-wet, ten laste te nemen. Deze tussenkomst dient niet om “projecten te subsidiëren”, maar is integendeel een structurele tussenkomst van de verplichte ziekteverzekering in de opnamekost van geïnterneerden in een ziekenhuis of psychiatrisch verzorgingstehuis op basis van artikel 14 van de Wet Bescherming Maatschappij. De werkelijke uitgaven aan opnamekosten van geïnterneerden overschrijden dit subsidiebedrag, en worden gedragen door de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie.

Recent werd het startschot gegeven van een gemengde werkgroep Justitie – Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeits-verzekering (RIZIV), die de integratie van gedetineerden en geïnterneerden in de verplichte ziekteverzekering moet onderzoeken. Ook de financiering komt daarin aan bod. Het is inderdaad de bedoeling om te komen tot meer transparantie op dat vlak.

5) Zoals het geachte parlementslid wellicht ondertussen heeft vernomen, is de inwerkingtreding van de wet van 21 april 2007, uitgesteld tot uiterlijk 1 januari 2013 door de artikelen 16 en 17 van de wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen inzake Justitie (I).

Dit uitstel was nodig om alle voorwaarden voor inwerkingtreding van de wet van 2007 te kunnen realiseren (regelgeving, installatie van de strafuitvoeringskamers, personeel, enzovoort). Deze organisatorische veranderingen zijn omvangrijk en er moeten nog verschillende uitvoeringsbesluiten worden opgesteld die ondermeer de volgende aspecten behelzen:

6) Ik bestudeer momenteel het dossier en zal in voorkomend geval ten gepaste tijde voorstellen tot wijzigingen formuleren.