|
|
Libië - Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) - Bombardementen - Lange termijn consequenties
Libië
militaire interventie
strijdkrachten in het buitenland
VN-resolutie
Veiligheidsraad VN
NAVO
| 24/8/2011 | Verzending vraag |
| 7/12/2011 | Dossier gesloten |
Het ziet er naar uit dat het regime van Khadhafi op zijn laatste benen loopt. Op het ogenblik van dit schrijven, zijn de rebellen Tripoli binnengetrokken. Trots declameert de minister van Landsverdediging, Pieter De Crem, dat onze F-16's ook in deze laatste uren een belangrijke rol hebben gespeeld. Maar nu het kanonnengebulder is bedaard lijkt het me de hoogste tijd voor een kritische reflectie.
Laat er geen vergissing over bestaan, ik was voor de interventie onder een mandaat van de Verenigde Naties (VN). Die is er ook gekomen: resolutie 1973 van de VN-Veiligheidsraad (VNVR) liet toe om alle noodzakelijke maatregelen te nemen om de met aanvallen bedreigde burgers en bevolkte gebieden in Libië te beschermen. De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) nam de taak op zich deze resolutie uit te voeren, maar al snel werd duidelijk dat ze deze wel heel erg breed interpreteerde. Nadat de slagkracht van de troepen van Khadhafi tot nul herleid werd -dit zijn letterlijk de woorden van de minister van Defensie in de commissie voor Landsverdediging van 28 juni 2011- ging de coalitie gewoon door met de bombardementen. Hiermee werden de grenzen van resolutie 1973 onmiskenbaar overschreden. Tot grote onvrede van China en Rusland, twee leden van de Veiligheidsraad met vetorecht.
De geachte minister zal ongetwijfeld aanhalen dat de verdere bombardementen noodzakelijk waren om de oorlog zo snel mogelijk te beëindigen en als dusdanig het aantal (burger)slachtoffers te beperken. Op korte termijn heeft hij mogelijkerwijs een punt, op middellange termijn vrees ik echter voor totaal tegenovergestelde effecten. China en Rusland zullen zich, omwille van het bedrog van de NAVO, in de komende jaren wellicht extra onverzettelijk tonen in de VN Veiligheidsraad. De makke houding van de Veiligheidsraad ten opzichte van de bloedige repressie in Syrië is hier een mooi (of beter lelijk) voorbeeld van. De beslissing om zich buiten de VNVR resolutie 1973 te bewegen kan met andere woorden juist zeer veel mensenlevens gaan kosten.
De minster van Landsverdediging verwees mij voor de politieke consequenties van de tenuitvoerlegging van resolutie 1973 door naar de minister van Buitenlandse Zaken. Vandaar de volgende vragen.
1) Is de geachte minister van mening dat het militaire optreden van de NAVO in Libië zich steeds binnen het mandaat van VNVR resolutie 1973 heeft afgespeeld? Wat is de exacte interpretatie van de NAVO van VNVR resolutie 1973? Hoe verhoudt zich dit tot de wens van Frankrijk voor "regime change"? Bestaat er binnen de NAVO een consensus over deze interpretatie? Zo neen, wat is de Belgische interpretatie van VNVR resolutie 1973?
2) Welke instantie kijkt toe op de uitvoering en de interpretatie van VNVR resolutie 1973? Welke mogelijkheden bestaan er om een onrechtmatig aanwenden van een resolutie te verhinderen of alleszins kenbaar te maken? Indien zou blijken dat de NAVO en België buiten VNVR resolutie 1973 hebben gehandeld, wat zijn dan de mogelijke (internationaal rechtelijke) consequenties?
3) Hoe beoordeelt de minister mijn analyse dat het eigengereide optreden van NAVO meer mensenlevens kan kosten op middellange termijn? Is er volgens de minister een verband tussen enerzijds de dwarse houding van China en Rusland inzake Syrië en anderzijds het eigengereide optreden van de NAVO in Libië?
4) Wanneer en op welke wijze zal deze regering een evaluatie maken van haar militaire betrokkenheid in Libië? Zal men daarbij ook rekening houden met de bredere consequenties, zoals de gevolgen van de meer dwarse houding van China en Rusland in de VN Veiligheidsraad?