Schriftelijke vraag nr. 5-2169

van Inge Faes (N-VA) d.d. 21 april 2011

aan de minister van Justitie

Gevangenissen - Agressie -- Registratie - Beleid

strafgevangenis
lichamelijk geweld

Chronologie

Vraag nr. 5-2169 d.d. 21 april 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Een aantal keer per jaar worden we via de media opgeschrikt door een geval van agressie in een Belgische gevangenis. Personeelsleden van de gevangenis, maar ook andere gedetineerden zijn echter, haast wekelijks het slachtoffer van agressie dit zowel verbaal als fysiek. Om het aantal gevallen van agressie in penitentiaire instellingen te registreren werkt het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen sinds 2007 aan een gestandaardiseerd registratiesysteem van agressie-incidenten.

Om deze problematiek te kunnen onderzoeken had ik dan ook graag antwoord op volgende vragen.

1. Staat het registratiesysteem van agressie-incidenten van het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen op punt? Zo nee wat is hiervoor de reden?

2. Hoeveel agressie-incidenten per jaar, sinds 2007 zijn er geregistreerd? Graag deze cijfers onderverdeeld per strafinrichting/gevangenis.

3. Over welk soort agressie-incidenten gaat het dan telkens?

4. Hoe treedt het gevangeniswezen op tegen deze agressie, is er noodzaak om het tuchtrechtelement voor gevangenissen te herzien?

Antwoord ontvangen op 18 oktober 2011 :

1. tot 3. Het directie-generaal (DG) EPI beschikt over cijfergegevens van het aantal agressie-incidenten in de gevangenissen. Deze cijfers zijn gelinkt aan de registratie van de arbeidsongevallen. In bijlage vindt u een tabel met een overzicht per gevangenis van het aantal arbeidsongevallen als gevolg van agressie.

4. Vooreerst zijn er een aantal preventieve aspecten die moeten zorgen voor een vermindering van het aantal agressiegevallen ten aanzien van het gevangenispersoneel. Een belangrijk element is de opleiding van het personeel om te leren omgaan met agressie en het voorkomen ervan. Een tweede preventief aspect is de dynamische veiligheid. De veiligheid wordt in hoge mate bepaald door de leefomstandigheden, het werkaanbod, bezoek en activiteiten. De overbevolking zorgt voor een extra last voor de werkomstandigheden van personeelsleden en de leefomstandigheden van gedetineerden. Met het Masterplan wordt hieraan een antwoord geboden door onder andere het creëren van meer capaciteit. Waar in een eerste fase ingezet is op het renoveren van bestaande infrastructuur, is inmiddels de tweede fase ingezet met het bouwen van nieuwe vleugels en gevangenissen. Ondertussen brengt het huren van de gevangenis van Tilburg een tussenoplossing.

De handhaving van de veiligheid wordt bovendien gekenmerkt door een dynamische wisselwerking tussen het gevangenispersoneel en de gedetineerden, enerzijds, en een evenwichtige verhouding tussen de technische middelen die worden ingezet en een constructief detentieregime, anderzijds.

Naast de preventieve aspecten heeft men de repressieve aspecten. In geval van slagen en verwondingen dient er steeds, overeenkomstig artikel 29 van het Wetboek van Strafvordering, aangifte te worden gedaan bij het openbaar ministerie.

Daarnaast maakt fysieke of verbale agressie ten aanzien van het personeel uiteraard ook een tuchtrechtelijke inbreuk uit, die via het tuchtregime voor gedetineerden op gepaste wijze wordt gesanctioneerd. Het komt aan de directeur toe te oordelen op basis van de hem voorgelegde feiten of en zo ja, welke tuchtsanctie er dient te worden opgelegd. Het is onmogelijk te zeggen in hoeveel van de gevallen er een sanctie volgde voor de gedetineerden. Op 1 september 2011 treden, ter vervanging van de bepalingen van het koninklijk besluit van 21 mei 1965 houdende het algemeen reglement van de strafinrichtingen, de bepalingen van de Basiswet met betrekking tot de tucht in werking. Meer nog dan de huidige bepalingen, biedt dit een voor alle partijen rechtszeker kader waarin heel duidelijk de tuchtvergrijpen worden opgesomd, alsook de tuchtsancties die daar (maximaal) tegenover staan.

Arbeidsongevallen ten gevolge van agressie 2007-2010