Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-1978

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 4 april 2011

aan de minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven

Federale overheidsdiensten - Gebruik van producten uit de eerlijke handel - Criterium voor openbare aanbestedingen

ministerie
eerlijke handel
openbare aanbesteding
overheidscontract
overheidsopdrachten

Chronologie

4/4/2011Verzending vraag
14/7/2011Antwoord

Vraag nr. 5-1978 d.d. 4 april 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het hoeft weinig betoog dat het gebruik van fair trade producten tal van voordelen combineert. Niet alleen draagt de aankoop daarvan bij aan een betere, faire wereld, maar de producten zelf zijn van excellente kwaliteit.

Al deze redenen maken het bijna vanzelfsprekend dat ook de federale overheid zich bij aankoop van tal van producten, zowel voedingswaren als bureaumateriaal, bij voorkeur richten op fair trade producten.

Uiteraard zijn de federale overheidsdiensten gebonden door wetten en regels bij aankopen, ze moeten zeker aan een optimale prijs-kwaliteitverhouding voldoen. Dit kan echter perfect overeenstemmen met de keuze voor fair trade, bijvoorbeeld door dit of een soortgelijk criterium in het lastenboek op te nemen.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Deelt de geachte minister de analyse dat producten uit de eerlijke handel heel wat goede eigenschappen en voordelen combineren?

2) Kan zij een aangeven in welke mate de federale overheidsdiensten al fair trade en soortgelijke criteria bij aanbestedingen en aankopen hanteert? Hoe wordt deze aanpak geëvalueerd?

3) Beaamt zij dat het verplicht invoeren van een criterium voor fair trade of eventueel soortgelijke labels bij grootschalige aankopen van onder andere voedingswaren, bureaumateriaal, kleding en schoeisel, ..., een goede zaak zou zijn? Is zij van plan om dergelijke verplichting voor de federale overheidsdiensten in te voeren? Zo niet, met welke argumenten verdedigt zij haar keuze?

4) Ziet zij nog andere mogelijkheden om fair trade producten te promoten binnen de federale overheid?

Antwoord ontvangen op 14 juli 2011 :

1. Ja.

2. In de type-bestekken die door mijn diensten worden gebruikt en die ter beschikking gesteld worden van de andere federale diensten, wordt het respecteren van de acht basisconventies van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) vermeld als uitsluitingscriterium en als uitvoeringsvoorwaarde. Hierdoor kunnen de bedrijven die de voormelde basisconventies niet respecteren worden geweerd van deelname aan overheidsopdrachten en kunnen de opdrachtnemers die tijdens de uitvoering van de opdracht betrapt worden op inbreuken tegen de voormelde basisconventies, worden bestraft. Mijn diensten zijn tevens verplicht rekening te houden met de aanbevelingen vermeld in de Gids voor Duurzame Aankopen die door de Programmatorische Overheidsdienst (POD) Duurzame Ontwikkeling wordt beheerd.

3. De reglementering eist dat de gebruikte criteria van een overheidsopdracht altijd in verband staan met het voorwerp van de opdracht, wat ook de grootte van de opdracht mag zijn.

De type-bestekken van mijn diensten vermelden de conventies van de IAO in het raam van de uitsluitingscriteria (zware beroepsfout) en op het vlak van de uitvoeringsvoorwaarden. Het probleem dat blijft bestaan is dit van de controle: voor de producten of gedeelten ervan waarvan het merendeel in het buitenland wordt vervaardigd (in de meeste gevallen zelfs buiten de Europese Unie), laat het Belgisch, Europees of internationaal juridisch kader vaak niet toe om de fabricatieomstandigheden te controleren.

Bovendien neemt het Europees juridisch kader in beschouwing dat: “De vereisten met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden van de werknemers betrokken bij het productieproces van de in te kopen leveringen kan niet in overweging worden genomen bij de technische specificaties omdat dit geen technische specificaties zijn in de zin van de richtlijnen inzake overheidsopdrachten. Onder bepaalde omstandigheden kunnen ze echter worden toegevoegd aan de contractuele bepalingen voor uitvoering van de opdracht.” (Sociaal aankopen – Europese Commissie – 2011 – pagina 32).

Het lijkt erop dat in de huidige stand van zaken van het recht, enkel de uitvoeringsvoorwaarden eventueel zouden toelaten om ermee rekening te houden.

4. Bij aankopen onder de drempel van 5 500,00 euro, kunnen de aankoopdiensten aangemoedigd worden om fair trade producten aan te kopen. Bij dit soort van opdrachten is de overheid in de mogelijkheid om rechtstreekse aankopen te verrichten bij een leverancier van haar keuze.