|
|
Diamantsector - Evolutie en prognose - Fraudebestrijding
edelsteen
sieraden en edelsmeedkunst
fraude
zwarte handel
| 16/3/2011 | Verzending vraag |
| 21/4/2011 | Antwoord |
De webstek www.diamondworld.net meldde het opzienbarende nieuws dat de export van geslepen diamant in februari 2011 steeg met 51 % en de import met 33 %. Ook januari 2011 verliep erg veelbelovend. Zo wordt de stijgende trend uit 2010 bevestigd, aldus Ari Epstein van de Antwerp World Diamond Centre, die daarmee ook Antwerpen als wereldleider bevestigt.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:
1) Deelt de minister de positieve prognose van de diamanthandel en de bevestiging van een onbedreigde plaats van Antwerpen als wereldleider?
2) Hoe belangrijk is de diamanthandel voor de Belgische economie? Kan hij dit belang kwantificeren? Kan hij dit ook uitdrukken in voltijds equivalente werknemers?
3) Met welke bedreigingen en kansen wordt de Belgische diamanthandel geconfronteerd? Hoe speelt het Belgische beleid daarop in?
4) In welke mate geniet de diamanthandel van bijzondere, expliciete voordelen vanwege de Belgische Staat (fiscaliteit, beveiliging, …)? Hoeveel kosten deze maatregelen? Hoe verhoudt deze kostprijs zich tegen het boni voor de Belgische economie?
5) Hoe evalueert hij de strijd tegen fraude, oneerlijke handelspraktijken (onder andere bloeddiamanten) die aan de diamanthandel worden gekoppeld? Kan hij de slagkracht en het succes van dit bestrijding beleid concreet illustreren?
1. De positieve prognose is alleszins vast te stellen uit de cijfers over invoer en uitvoer die de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie – Dienst Vergunningen – ter beschikking heeft
De export van diamanten uit Antwerpen is de laatste maanden gestegen omwille van verschillende factoren zoals een sterk eindejaarsoffensief in de Verenigde Staten, rapporten over economische groei en heropleving, het afnemen van de werkloosheid, en de almaar stijgende vraag vanuit Azië. De invoer en uitvoercijfers van de maand februari bevestigen deze opwaartse trend. Hierdoor behoudt de Antwerpse diamantsector zeker zijn dominante plaats op wereldniveau.
2. De Antwerpse diamantsector is goed voor ruim 5 % van de totale Belgische export. Van de totale Vlaamse export is dit ongeveer 8 tot 12 %.
Het globale import- en exportcijfer van de Belgische diamanthandel bedroeg in 2010 ongeveer 31,6 miljard euro (dit is gemiddeld 158 miljoen euro per dag). 80 % van de ruwe diamanten en 50 % van de geslepen diamanten wereldwijd passeren via Antwerpen.
De Antwerpse diamantsector genereert 34 000 arbeidsplaatsen, waarvan 8 100 directe en 25 900 indirecte. De Antwerpse diamantsector heeft ongeveer 1 000 slijpers, maar deze leveren topkwaliteit en hun kennis is van groot belang voor de diamantsector.
Het succes van de Belgische diamantsector ligt in de aanwezigheid van een grote kritische massa van kopers en verkopers enerzijds en een politieke en stabiele omgeving anderzijds. De diamantsector heeft een efficiënte infrastructuur met een multiculturele samenleving en beschikt over de mensen, knowhow, technologie en kapitaal.
Alle grote diamantbedrijven die in de wereld iets te betekenen hebben zijn aanwezig in Antwerpen. Ook de grootste diamantproducenten hebben een vertegenwoordiging in Antwerpen. De aanwezigheid van enkele gespecialiseerde diamantbanken is eveneens een grote troef.
3. Het imago van de diamantsector bij de publieke opinie is niet altijd positief. België is altijd een voorvechter geweest van het Kimberley Process Certificatenschema (KPCS) en hanteert zelf de strengste controlemechanismen. België heeft ook een zeer strenge anti-witwasgeving, waarop zorgvuldig wordt toegekeken. Kortom, Antwerpen is de plaats waar de meeste diamanten worden verhandeld, en tegelijk ook de plaats waar de controles het strengste zijn. Deze worden uitgevoerd door de FOD Economie en de FOD Financiën (Douane).
Eén van de uitdagingen voor de Belgische diamantsector vormt de groeiende concurrentie op de werelddiamantmarkt. Andere handelscentra, zoals onder andere. Israël, India, Verenigde Arabische Emiraten, trachten een groot deel van de markt naar zich toe te trekken.
Zo werd in 2005 de opkomst van Dubai als handelcentrum zeer bedreigend ervaren Vooral de fiscale voordelen die daar aangeboden werden, bleken aantrekkelijk. Er werd gevreesd voor een teruggang van de Antwerpse diamantsector. De Belgische overheid heeft in 2006 samen met de diamantsector een memorandum opgesteld om de knelpunten aan te pakken.
Ondertussen is gebleken dat Dubai het goed doet als handelscentrum voor diamant, maar het niet de bedreiging vormt die men toen voor ogen had. De exodus bleef uit.
De FOD Economie blijft, samen met andere actoren in de diamantsector, pleiten voor een gelijk “level playing field”, vooral dan op het gebied van de handel in ruwe diamant en dit voor alle landen. Een strikte toepassing van het KPCS wordt telkens opnieuw aangekaart via de internationale bijeenkomsten van het KPCS, maar ook door bilaterale contacten met enkele partnerlanden.
Op de internationale markt voor ruwe diamant zijn er de laatste jaren enkele belangrijke verschuivingen geweest. De aanvoerbronnen van ruwe diamant zijn meer gefragmenteerd en er zijn nieuwe machtsstructuren ontstaan als gevolg van het wegvallen van het monopolie van De Beers. Andere belangrijke producenten komen op het voorplan en concurrerende handelscentra voeren een agressieve strategie op ruwe diamant, waardoor ze de handelspositie van Antwerpen bedreigen.
De Belgische diamantsector is kwetsbaar voor de gevolgen van deze gewijzigde verhoudingen, juist omwille van haar zeer belangrijk aandeel in de handel in ruwe diamant.
De Verenigde Staten vormen de belangrijkste afzetmarkt voor geslepen diamanten uit België. In de toekomst zal de Aziatische markt meer en meer aan belang winnen. De goede relaties met landen zoals Rusland en China moeten behouden maar vooral versterkt worden. Nieuwe en strategische allianties moeten worden gemaakt. Een heel goed voorbeeld hiervan is het succes dat de diamantsector oogstte op de Shangai World expo.
Internationaal kan de Belgische diamantsector zich positioneren als centrum voor de Europese markt. De gunstige geografische ligging, tussen de VS en Azië kan hierbij uitgespeeld worden.
Verder is het ook van belang om een nieuwe dynamiek te ontwikkelen in de diamantnijverheid door automatisering van lokale fabrieken door gebruik te maken van de laatste nieuwe slijptechnologieën. Jonge mensen moeten hiervoor worden opgeleid. Innovatie en expertise zullen de sleutelwoorden zijn om nieuwe tewerkstelling aan te moedigen. Door investeringen kan België opnieuw een competitief voordeel opbouwen. Uiteindelijk zal de Antwerpse diamantsector een voordeel halen uit het beter ontwikkelen van de technologie betreffende diamantslijpen. Daarom richt de Antwerpse diamantsector zich op de toekomst door enkele nieuwe initiatieven op economisch, wetenschappelijk en cultureel vlak.
Belangrijk is ook het recente initiatief te noemen om van Antwerpen een “Centre of Excellence” te maken op het gebied van de Verenigde naties-doelstellingen inzake sociaal-economisch en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit is een initiatief in het kader van het United Nations Institute for Training and Research (UNITAR). De Stad Antwerpen, het Antwerp World Diamond Centre, HRD Antwerp en het Fonds voor de Diamantnijverheid zijn betrokken bij dit initiatief. Dit initiatief krijgt de volledige steun van het UN Global Compact.
4. De diamanthandel geniet van een aantal bijzondere maatregelen of voordelen vanwege de Belgische overheid. De FOD Economie is echter niet bevoegd voor de fiscale maatregelen of de voorschriften en afspraken op het gebied van veiligheid van de diamantwijk. Voor de gedetailleerde gegevens hierover verwijs ik geachte lid naar de minister van Financiën (fiscaliteit) en de minister van Binnenlandse Zaken (Veiligheid). Op het gebied van veiligheid van de diamantwijk is het stadsbestuur van Antwerpen bevoegd.
5. Binnen de Federale Politie werd een speciale Cel “Diamant” opgericht die zich specifiek bezighoudt met gerechtelijke onderzoeken in de diamantsector. Deze Cel heeft de voorbije jaren met succes enkele onderzoeken gevoerd waarvan er ondertussen enkele afgerond werden en waar het gerecht een uitspraak in geveld heeft. Voor meer informatie hierover verwijs ik het geachte lid naar mijn collega, de minister van Justitie.