|
|
De aankoop van goederen door gedetineerden
strafgevangenis
gedetineerde
strafstelsel
| 25/2/2011 | Verzending vraag |
| 30/3/2011 | Antwoord |
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-411
Tenzij het hem bij wijze van tuchtsanctie werd ontzegd, heeft een gedetineerde het recht om, binnen de door het huishoudelijk reglement bepaalde grenzen, op eigen kosten gebruiks- en verbruiksgoederen aan te schaffen uit een aanbod verschaft door de kantinedienst.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen.
1) Kan de minister mij een overzicht geven van de producten die gedetineerden kunnen kopen (voeding, hygiëneproducten, sigaretten, elektronica, …) en de regels die hierbij worden gevolgd? Worden het aanbod en de hoeveelheid die kan worden gekocht binnen bepaalde tijdslimieten beperkt? Welke regels bepalen dat? Bestaan hierover richtlijnen? Zijn er verschillen per gevangenis?
2) Hoe worden de prijzen van de goederen bepaald? Zijn ze marktconform? Welke winstmarge wordt gehanteerd en voor wie zijn de eventuele winsten?
3) Zijn er limieten op het bedrag dat een gedetineerde mag besteden (bijvoorbeeld per maand)?
4) Kan de minister een overzicht geven van de producten die een gevangene mag ontvangen als geschenk (van familie, vrienden, …)? Wat zijn de beperkingen en limieten en zo ja, op basis van welke regelgeving? Bestaat er een samenhang met het bedrag dat de gevangenen zelf aan gebruiks- en verbruiksgoederen mogen besteden?
5) Hoe waarborgt men dat er niet een al te grote ongelijkheid ontstaat binnen de gevangenismuren? Bestaan er solidariteitsmechanismen voor de minder gegoede gedetineerden?
6) Krijgen de gedetineerden in het gratis basispakket ook luxegoederen (sigaretten, chocolade, …)?
7) Krijgen gedetineerden zakgeld (niet cash uiteraard) om gebruiks- en verbruiksgoederen aan te kopen? Zo ja, hoeveel bedraagt dat en welke regels gelden hier?
Vooraleer op onderstaande vragen te antwoorden, dient er in algemene zin op gewezen te worden dat het door U aangehaalde artikel 47 van de basiswet met betrekking tot de kantinedienst nog niet in werking is getreden. Ook artikel 16 van diezelfde wet met betrekking tot de huishoudelijke reglementen is nog niet in werking getreden.
De voorbereidingen hiertoe zijn echter wel reeds getroffen.
Op heden zijn echter bijgevolg nog steeds de desbetreffende bepalingen van het koninklijk besluit (KB) van 21 mei 1965 houdende algemeen reglement van de strafinrichtingen en van het ministerieel besluit (MB) van 12 juli 1971 houdende algemene instructie voor de strafinrichtingen, van toepassing.
Deze bepalingen werden in de loop van de tijd op bepaalde punten aangevuld met ministeriële omzendbrieven.
Het is onmogelijk een volledig overzicht te geven van de goederen en producten die kunnen worden aangekocht door gedetineerden. Dit verschilt van gevangenis tot gevangenis, waarbij het aanbod ondermeer. afhankelijk is van de populatie. Enerzijds zijn er de goederen die binnen de gevangenis kunnen aangekocht worden (voeding, drank, hygiëneproducten, elektronica,.). Anderzijds bestaat er in elke gevangenis ook de mogelijkheid om goederen buiten de gevangenis aan te kopen, via de zogenaamde buitenkantine. Uiteraard kunnen in de buitenkantine enkel die goederen aangekocht worden waarover een gedetineerde mag beschikken binnen de gevangenis. De directeur dient telkens zijn goedkeuring te verlenen. Bestellingen die gedetineerden buiten de gevangenis doen zonder de voorafgaande toestemming van de directeur, worden geweigerd. Het staat de directeur vrij te oordelen over de maximumhoeveelheden die elke gedetineerde mag ontvangen.
De kantineproducten worden in de regel aan de gedetineerden verkocht tegen kleinhandelsprijzen. In veel gevallen worden door de aankoop in grote hoeveelheden een korting toegestaan door de leveranciers aan de inrichting. Er wordt een zekere marge genomen tussen wat aan de gevangenis wordt gefactureerd (inclusief de korting) en wat de gedetineerde betaald. Deze marge is miniem. De zogenaamde “winst” wordt op periodieke basis overgeheveld naar het steunfonds voor de gedetineerden.
Uit dit steunfonds kunnen giften of leningen worden toegestaan aan gedetineerden die over geen geldmiddelen beschikt. Het steunfonds wordt ook aangesproken voor het organiseren van culturele en ontspanningsactiviteiten voor de gedetineerden en voor de activiteiten in het kader van de affectieve relaties tussen gedetineerden en hun aanverwanten.
In beginsel geldt er geen beperking op het maandelijks te besteden bedrag door de gedetineerden. Hier geldt het responsabiliseringsbeginsel, zoals dat ook in de basiswet wordt aangehouden. In ieder geval kunnen er maar bestellingen worden geplaatst door een gedetineerde voorzover het saldo op diens individuele rekening toereikend is.
Het is onmogelijk daar een overzicht van te geven. Deze praktijk verschilt van gevangenis tot gevangenis. Wel is het overal zo dat de bezoekers zaken (snoep, drank,.) kunnen aankopen voor de gedetineerde in de bezoekzaal.
Het komt aan de penitentiaire administratie toe om in te staan voor detentieomstandigheden die conform zijn aan de menselijke waardigheid. Daarnaast kan ook het eerder vermelde Steunfonds onder bepaalde voorwaarden worden aangesproken door behoeftige gedetineerden.
Het basispakket dat kosteloos aan inkomende gedetineerden wordt verstrekt bestaat uit toiletartikelen (toiletpapier, tandenborstel, tandpasta, zeep, kam en scheergerief). Elementaire hygiëneproducten zoals zeep worden op kosten van de schatkist aangevuld. In sommige gevangenissen wordt daarnaast ook zogenaamde “sociale kantine” gratis verstrekt. De praktijken verschillen opnieuw van gevangenis tot gevangenis.
Zoals gezegd, bestaan er op dit moment geen uniforme regels die op dezelfde wijze gelden voor alle gevangenissen. Er kan verwezen worden naar de hierboven vermelde praktijk van de “sociale kantine” en naar het steunfonds, waarvan de werking echter verschillend is van gevangenis tot gevangenis.