Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-1319

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 11 februari 2011

aan de minister van Landsverdediging

Vliegverkeer - Invloed op cirrusbewolking - Invloed op het klimaat

ecologische voetafdruk
luchtverkeer
luchtverontreiniging
broeikasgas
burgerluchtvaart
militaire luchtvloot

Chronologie

11/2/2011Verzending vraag
26/4/2011Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-1318
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-1320
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-1321

Vraag nr. 5-1319 d.d. 11 februari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het staat buiten kijf dat het steeds intensere vliegverkeer de volksgezondheid en het leefmilieu ernstige beïnvloedt op negatieve wijze. De negatieve effecten ervan beperken zich niet tot de direct omwonenden van luchthavens. De vervuiling van de luchtvaart laat zich gevoelen in een veel ruimere, echt mondiale milieucontext. De aantasting van de cirrus of de natuurlijke bewolking op grote hoogte, ver boven het zichtbare, bepaalt de gezondheid van de ganse planeet.

Het klimaat bevindt zich gedeeltelijk op een energiebalans tussen het al dan niet teruggekaatst zonlicht enerzijds en het verlies aan warmtestraling aan de ruimte (broeikaseffect) anderzijds. Daarbij speelt de hoge bewolking een bepalende rol. Net door de uitstoot van vliegtuigen grijpt de mens bepalend en negatief in op een essentieel proces voor ons klimaat. De uitstoot van vliegtuiggassen vormen kunstmatige wolken. Deze uitlaatgassen bevatten aërosols of microscopische partikeltjes, waarop watermoleculen zich vastzetten of bevriezen. Hoe vuiler de uitstoot (oude toestellen en militaire toestellen) hoe dikker de wolkvorming. Dit leidde ondertussen overal tot een afname van cirrusbewolking, behalve in gebieden met een intens vliegverkeer, vooral in de noordelijke hemisfeer. Deze cirrusbewolking zorgt enerzijds voor een koeler effect op de temperatuur, door het filteren van het zonlicht, anderzijds veroorzaakt het waterdruppeltjes en regen. De invloed van het vliegverkeer zou dus veel groter zijn dan ooit gedacht. In druk bevlogen gebieden veroorzaakt dit zichtbare en meetbare temperatuursverhogingen.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Bent u zich bewust van de ernst van deze situatie? Kent u het wetenschappelijk onderzoek over de gevolgen van burgerlijk en / of militair luchtvaartverkeer op de cirruswolken en op het wereldwijd klimaat? Zo ja, hoe belangrijk schat u de conclusies van dit onderzoek in? Beaamt u de urgentie om dit bijna onzichtbare, sluipende maar sterk toenemende fenomeen te counteren?

2) Gaf u binnen uw bevoegdheid opdrachten voor onderzoeken naar de rechtstreekse invloed op de het klimaat en onrechtstreeks ook op de gezondheid van de wereldbevolking? Werd er in ons land al eerder onderzoek gedaan naar de invloed van het vliegverkeer op de opwarming van de aarde?

3) Werden er op de verschillende bevoegdheidsterreinen over deze aangelegenheden besprekingen gevoerd binnen de administraties, op de internationale fora, binnen de Europese ministerraden en andere overlegorganen? Bent u op de hoogte van onderzoeken hierover door andere landen? Lijkt het voor u houdbaar dat de vliegtuigindustrie onttrokken blijft aan een stevige onafhankelijke controle en internationale regelgeving? Wat zal u op dat vlak ondernemen of wat heeft u hier al in het verleden over ondernomen?

4) Beschikt u over kennis van de impact van militaire vliegtuigen op deze verontrustende ontwikkelingen? Hoe interpreteert en duidt u deze uiterst negatieve invloed?

Antwoord ontvangen op 26 april 2011 :

Het geachte lid gelieve hierna het antwoord te willen vinden op de door hem gestelde vragen.

  1. Defensie is zich bewust van de mogelijke negatieve effecten van het luchtverkeer op het klimaat, onder andere de invloed op de hoge cirrusbewolking.

  2. Het zijn voornamelijk transporttoestellen die zich op deze grote hoogtes vertoeven. De tactische inzet en training van gevechtsvliegtuigen, trainingstoestellen en helikopters gebeuren in principe op lagere hoogtes zonder impact op deze cirrusbewolking.

  3. Vandaar dat Defensie de behandeling van al zijn transportbehoeften centraliseert bij één dienst, namelijk het Movement Transport Control Center (MTCC). Daar wordt geprobeerd steeds het meest efficiënte transportmiddel in te zetten. Voor afstanden kleiner dan 600 km wordt in principe een transport georganiseerd via de weg of via het spoor. Boven deze afstand wordt op basis van de kost, bereikbaarheid van de bestemming, dringendheid, het aantal te vervoeren personen en de ecologische voetafdruk het meest opportune transportmiddel gekozen.

  4. De toetreding tot multinationale organisaties, zoals het European Air Transport Command (EATC) en het Movement Coordination Centre Europe (MCCE) die Defensie toelaat personeel en materieel mee te laten reizen op reeds geplande militaire vluchten van partnernaties en vice versa past volledig in dezelfde context. Verder past Defensie de milieuwetgeving toe door een milieuverantwoorde bedrijfsvoering die rekening houdt met de operationele implicaties en ingeschreven is in de budgettaire plannen. Hierover wordt meer uitleg verschaft in het kader van uw schriftelijke vraag met referentie 1323.