Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-1138

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 1 februari 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen

Nationale Bank van België (NBB) - Beheer - Kapitaal - Vergoedingen

centrale bank
besluitvormend orgaan (EU)
deelneming
monetaire emissie
maatschappelijk kapitaal
Eurosysteem

Chronologie

1/2/2011Verzending vraag
1/3/2011Antwoord

Vraag nr. 5-1138 d.d. 1 februari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Met de invoering van de euro verschoof het financiële beleid voor een groot stuk naar het Europese niveau. De Europese Centrale Bank (ECB) nam voor een groot deel de taak over van de verschillende nationale banken. Toch bestaat er nog steeds een Nationale Bank van België (NBB), en die heeft verschillende taken.

Over het beheer daarvan heb ik de volgende vragen.

1) Wie is eigenaar en wie is beheerder van de NBB?

2) Bezit de Belgische Staat alle aandelen van de NBB en hoe is het bezit verdeeld over de verschillende overheden van ons land?

3) Hoeveel kapitaal vertegenwoordigen de aandelen? Zijn er privé-aandeelhouders? Zo ja, wie zijn dit en hoeveel procent van de aandelen bezitten ze?

4) Wie zijn de beheerders van de NBB en hoe worden ze aangesteld? Via welke procedure worden de voorzitter en de ondervoorzitter benoemd? Hoelang duurt hun mandaat en wanneer wordt het vernieuwd? Welke beheerders vertegenwoordigen de Belgische overheid? Welke jaarlijkse vergoedingen en voordelen ontvangen de voorzitter, de ondervoorzitter en de beheerders van de NBB?

5) Via welke procedures en met toepassing van welke criteria wordt het directiecomité van de NBB samengesteld en wie maakt er momenteel deel van uit? Hoe lang loopt het mandaat van directielid, gouverneur en vice-gouverneur? Welke vergoedingen en financiële en andere voordelen worden jaarlijks toegekend aan de gouverneur, de vice-gouverneur en de verschillende leden van het directiecomité van de NBB?

6) Hoeveel bedraagt de jaarlijkse winst voor de Belgische Staat sinds 2006? Worden andere vergoedingen betaald aan de Belgische overheid? Zo ja, welke en graag een overzicht sinds 2006?

Antwoord ontvangen op 1 maart 2011 :

Ik zal graag antwoorden op uw vragen, maar ik zou u er attent willen op maken dat de antwoorden op deze vragen op de website van de NBB (www nbb be) staan, meer bepaald onder FAQ en ook in het Ondernemingsverslag van de Nationale Bank te vinden zijn.

1) De Nationale Bank van België is de centrale bank van ons land en maakt integrerend deel uit van het Eurosysteem dat als voornaamste opdracht heeft prijsstabiliteit te handhaven. Zij is bij wet opgericht teneinde opdrachten van algemeen belang te vervullen Niettegenstaande zij de vorm heeft van een naamloze vennootschap, heeft de wetgever, teneinde de uitoefening van haar centrale bank-taken te verzekeren, voorzien in een bijzonder rechtskader en een specifieke bestuurs- en controlestructuur die afwijkt van het vennootschapsrecht, en waarbij de zeggenschapsrechten en de financiële rechten van de aandeelhouders beperkt zijn.

De Staat heeft ten opzichte van de Nationale Bank specifieke, bij wet vastgelegde financiële rechten, waarop nader wordt ingegaan in subvraag 6.

De Nationale Bank wordt bestuurd door de Gouverneur, het Directiecomité, de Regentenraad en het College van censoren. Elk van deze organen vervult een specifieke rol, die bij wet is vastgelegd (zie de wet van 22 februari 1998 tot vaststelling van het organiek statuut van de Nationale Bank van België; hierna kortweg “de organieke wet”).

2) Overeenkomstig artikel 4 van de organieke wet van de NBB, bedraagt het kapitaal tien miljoen euro, vertegenwoordigd door 400 000 aandelen waarvan er 200 000 op naam en onoverdraagbaar in handen zijn van de Belgische Staat Deze participatie wordt aangehouden door de federale overheid en is niet verdeeld over andere overheden.

3) Zoals vermeld in subvraag 2, bedraagt het kapitaal van de NBB tien miljoen euro, waarvan de helft in handen is van de Staat. De aandelen van de Staat vertegenwoordigen dus vijf miljoen euro kapitaal De overige vijftig procent van het aandelenkapitaal is genoteerd op de beurs (Euronext Brussel) en is in handen van private aandeelhouders. De NBB heeft geen kennisgevingen ontvangen die, in het kader van de wetgeving op de openbaarmaking van belangrijke deelnemingen, gewag maken van andere deelnemingen ten belope van 5% of meer van het kapitaal dan die van de Staat.

4) Wat het “beheer” van de NBB betreft, zijn de relevante organen de Gouverneur en het Directiecomité.

De Gouverneur wordt door de Koning benoemd voor een hernieuwbare termijn van vijf jaar De overige leden van het Directiecomité worden door de Koning benoemd op voordracht van de Regentenraad voor een hernieuwbare termijn van zes jaar Aan één der leden kent de Koning de titel van vice-Gouverneur toe. Overeenkomstig artikel 130 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie is het de leden van de besluitvormende organen van een centrale bank niet toegestaan om bij de uitvoering van hun taken instructies te vragen aan dan wel te aanvaarden van de regeringen van de lidstaten of van enig ander orgaan.

Overeenkomstig artikel 20.3 van de organieke wet van de NBB bepaalt de Regentenraad de wedde en het pensioen van de leden van het Directiecomité. Het door de Regentenraad sinds vele jaren gevolgde beleid bestaat erin de vergoeding van iedere gouverneur, vice-gouverneur of overig lid van het Directiecomité te bepalen op het niveau van zijn of haar voorganger De bedragen worden geïndexeerd. In 2009 bedroeg de brutowedde van de Gouverneur 501 105 euro en van de vice-Gouverneur 402 571 euro. De overige leden van het Directiecomité ontvingen een brutowedde van 346 232 euro.

5) Het Directiecomité van de NBB bestaat uit de Gouverneur en vijf tot zeven directeurs, waarvan er één de titel draagt van vice-Gouverneur. Allen worden door de Koning benoemd, rekening houdend met in de wet vastgelegde leeftijds- en onverenigbaarheidseisen en met de taalpariteit, de Gouverneur eventueel uitgezonderd. Het mandaat van de Gouverneur bedraagt vijf jaar (hernieuwbaar) en van de overige leden van het Directiecomité zes jaar (hernieuwbaar).

De huidige Gouverneur van de NBB is de heer Guy Quaden. De vice-Gouverneur is de heer Luc Coene. De overige leden van het Directiecomité zijn mevrouw Marcia De Wachter, de heer Jan Smets, mevrouw Françoise Masai, de heer Jean Hilgers, de heer Peter Praet en de heer Norbert De Batselier.

Hun vergoedingen werden toegelicht in subvraag 4.

6) De Belgische Staat verleende aan de Nationale Bank het privilege om bankbiljetten uit te geven (het emissierecht), waaruit de NBB het gros van haar winst haalt. Daarom voorziet de organieke wet van de NBB dat de door de Nationale Bank gerealiseerde seigneuriagewinsten jaarlijks terugvloeien naar de Staat. Sedert 2009 gebeurt dit door aan de Staat het saldo van de jaarlijkse winst te storten, na afname van de bedragen voor het aanleggen van de nodige reserves en voor het uitkeren van het dividend aan de aandeelhouders (artikel 32, 4°, van de organieke wet van de NBB).

In haar hoedanigheid van aandeelhouder (50%) ontvangt de Staat jaarlijks tevens een dividend (artikel 32, 1° en 3°, van de organieke wet van de NBB).

Daarnaast wordt, op grond van artikel 30 van de organieke wet van de NBB, aan de Staat de netto-opbrengst toegekend van de activa die de tegenpost vormen van de door de Bank gerealiseerde meerwaarde naar aanleiding van arbitrages van activa in goud tegen andere externe reservebestanddelen, welke meerwaarde op een bijzondere onbeschikbare reserverekening wordt geboekt op de passivazijde van de balans van de NBB. Ingevolge artikel 37 van de organieke wet worden aan de Staat de meerwaarden gestort die werden gerealiseerd bij de verkoop van goud aan de Koninklijke Munt met het oog op de uitgifte van verzamelaars- of herdenkingsmunten.

Krachtens artikel 9 van de organieke wet worden de gerealiseerde wisselkoerswinsten en verliezen op transacties in het kader van de akkoorden of verrichtingen van internationale monetaire samenwerking, die de Bank uitvoert voor rekening van of met de uitdrukkelijke instemming van de Staat, toegewezen aan de Staat.

In onderstaande tabel worden de totale niet-fiscale ontvangsten van de Staat in de opbrengsten en lasten van de NBB weergegeven voor de periode 2006 tot 2009:

niet-fiscale ontvangsten van de Staat in de opbrengsten en lasten van de NBB

boekjaar 2006

95 232 000 euro

boekjaar 2007

220 964 000 euro

boekjaar 2008

432 749 000 euro

boekjaar 2009

693 978 000 euro

Voor boekjaar 2010 zijn nog geen cijfers beschikbaar.