Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-10435

van Alain Courtois (MR) d.d. 21 november 2013

aan de minister van Justitie

de kostprijs van telefoontaps en van het bijhouden van gesprekken over de mobiele netwerken

telefoon- en briefgeheim
mobiele telefoon
elektronische post
provider
gerechtelijk onderzoek
mobiele communicatie

Chronologie

21/11/2013Verzending vraag
17/12/2013Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-4224

Vraag nr. 5-10435 d.d. 21 november 2013 : (Vraag gesteld in het Frans)

Een nieuw koninklijk besluit verplicht telecomoperatoren om de details bij te houden met betrekking tot communicatie (oproepen, sms'en, e-mails) die over hun netwerken verloopt. De operatoren zullen een jaar lang een grote hoeveelheid informatie en gegevens moeten bijhouden, om eventueel samen te kunnen werken met justitie in het kader van een onderzoek en op verzoek van de procureur des Konings.

De operatoren hebben laten weten dat oproepen en sms'en in de praktijk al traceerbaar zijn. Ze maakten van de gelegenheid gebruik om te wijzen op de zware financiële gevolgen.

Voor de ontwikkeling van systemen voor het verzamelen van gegevens en voor de opslag en filtering van die gegevens zou iedere operator ongeveer 300.000 euro per jaar investeren zodat hij kan voldoen aan de vraag tot ondersteuning van gerechtelijke onderzoeken (zowat 30.000 tot 40.000 per jaar). Daarvoor zijn bovendien zes tot vijftien voltijdse personeelsleden in dienst.

De wet bepaalt evenwel dat de gerechtelijke overheid een deel van de kosten op zich moet nemen en de operatoren moet vergoeden voor hun opzoekingen. Dat blijft me verbazen. In andere Europese landen moet voor die dienstverlening helemaal niets betaald worden en ik vraag me af waarom dat in België niet zo is.

In de huidige stand van zaken blijkt uit een verslag dat medeondertekend is door de minister en door haar collega van economie Johan Vande Lanotte, dat het departement Justitie in 2011 25,5 miljoen euro aan telefoonrekeningen heeft betaald ( waarvan 15,3 miljoen euro achterstallen voor 2010); dat bedrag is goed voor een kwart (24 %) van alle kosten. Dat is enorm veel.

Ook blijkt dat sedert 1 februari 2012 niets meer werd betaald aan de operatoren, die stilaan hun geduld beginnen te verliezen. De FOD Justitie zou dus in anderhalf jaar tijd iets minder dan 30 miljoen euro onbetaalde rekeningen hebben opgestapeld, wat niet meteen kan opgelost worden, vermits de kas leeg is. Kan de minister dit bevestigen?

De regering heeft van haar kant bij telecomwaakhond BIPT een openbare raadpleging besteld om de kosten te objectiveren en de vergoedingen die de federale overheid verschuldigd is, opnieuw vast te leggen. Daarmee wordt een algemene daling met 50 % nagestreefd. Maar de operatoren voeren aan dat de recente uitbreiding van de opslag voor e-mails het aantal aanvragen weer zal doen stijgen en dus ook de kosten. Sommigen ramen de extra kosten op 600.000 euro, alleen al voor dit jaar.

Gegevens over mobiele communicatie zijn onontbeerlijk voor een efficiënte justitie. Daarover is iedereen het eens. Er moet een goede samenwerking zijn tussen Justitie en de telecomoperatoren. Maar blijkbaar heeft Justitie moeite om de facturen te betalen terwijl de operatoren vragen om vergoed te worden voor de middelen die ze ter beschikking stellen. Graag zou ik van de minister vernemen wat de stand van zaken is in dit dossier. Hoe denkt Justitie de facturen en de achterstallen te betalen? Voor hoeveel staat het departement nog in het krijt? Wat is het antwoord van de minister op het argument van de operatoren dat de opslag van e-mailgegevens de kosten doet stijgen? Hoe zal het departement die gestegen kosten kunnen opvangen, gelet op de huidige betalingsachterstand? Hoe zal het departement vermijden om 25 % van zijn werkingsmiddelen te moeten blijven investeren in facturen voor de controle van telefoon- en dataverkeer? Is het niet mogelijk om een duurzame oplossing te vinden zodat die kosten met meer dan de door de regering beoogde 50 % kunnen dalen?

Antwoord ontvangen op 17 december 2013 :

Justitie is inderdaad bevoegd voor de telefoontaps. De richtlijn gegevensbewaring valt echter onder de bevoegdheid van de minister van Economie, aangezien meer bepaald het Belgisch Instituut voor de Post- en telecommunicatiediensten (BIPT) verantwoordelijk is voor dit dossier.

Hoewel bepaalde Europese lidstaten niet voorzien in een terugbetaling van telefoontaps, kan worden verwezen naar een verslag van de Europese Commissie opgesteld in het kader van een evaluatie van de richtlijn gegevensbewaring (COM(2011) 225 definitief). Daaruit blijkt dat veel lidstaten wel degelijk voorzien in de terugbetaling van de exploitatiekosten of de kosten voor de opbouw van de infrastructuur, of beide. Zowel het Verenigd Koninkrijk als Nederland en Frankrijk betalen de operatoren terug.

In België werd het tarief daarvoor enkele jaren geleden vastgesteld. Het tarief van enkele belangrijke posten werd in 2011 reeds verlaagd en onlangs heb ik het tarief van de andere posten gehalveerd.

De extra kosten voor de bewaring ten laste van de operatoren zijn miniem en zullen in de toekomst nog dalen dankzij de technologische evolutie.

Het verschuldigde bedrag voor de onbetaalde telecomfacturen is hoog. Het is moeilijk om het exacte bedrag te bepalen aangezien die facturen zich op verschillende niveaus situeren. Er kan echter nader worden bepaald dat de betalingsachterstand merkbaar lager zal liggen, aangezien de tarieven intussen gehalveerd zijn.