Schriftelijke vraag nr. 5-1028

van Inge Faes (N-VA) d.d. 28 januari 2011

aan de minister van Justitie

Genade - Verzoeken - Toekenningen - Collectieve maatregelen - Regionale verdeling

strafverjaring
officiële statistiek
geografische spreiding van de bevolking

Chronologie

Vraag nr. 5-1028 d.d. 28 januari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het genaderecht is een koninklijk prerogatief dat is ingesteld bij artikel 110 van de Grondwet. De Koning heeft het recht de door de rechters uitgesproken straffen kwijt te schelden of te verminderen, behoudens hetgeen ten aanzien van de ministers en van de leden van de gemeenschaps- en gewestregeringen is bepaald. De Koning heeft het recht de uitvoering van de straf of een gedeelte ervan kwijt te schelden. Hij kan de straf ook verminderen of omzetten of een proeftijd toestaan.

Het verzoek tot genade moet per brief gericht worden tot Zijne Majesteit de Koning met vermelding van de redenen die men denkt te kunnen inroepen. Op voorstel van de minister, die vooraf het advies van de bevoegde overheden inwint, neemt de Koning hierover een beslissing. De dienst Genade van de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie behandelt de genadeverzoeken die tot de bevoegdheid van de FOD Justitie behoren. Aangelegenheden die behoren tot de bevoegdheid van andere departementen worden door de betrokken departementen behandeld.

Het genaderecht is dus een vorm van recht, waarbij elk geval individueel wordt beoordeeld. Willekeur lijkt ons dus nooit veraf. Om in deze archaïsche regeling toch enige coherentie te kunnen vinden, hoop ik een antwoord te krijgen op volgende vragen.

1) Hoeveel genadeverzoeken zijn sinds 2005 jaarlijks ingediend?

2) Hoeveel daarvan werden door de Koning ingewilligd?

3) Hoeveel gevallen waarvoor de Koning genade verleende, maakten deel uit van een collectieve genade?

4) In hoeveel gevallen per jaar sinds 2005 gaat het om een vraag tot kwijtschelding van boetes en in hoeveel genadeverzoeken ging de Koning in op deze verzoeken?

5) Van het aantal genadeverzoeken per jaar sinds 2005, hoeveel kwamen van Vlaamse, Waalse, Brusselse en Duitstalige aanvragers en wat is de verhouding tussen het genadeverzoek en de inwilliging per categorie?

Antwoord ontvangen op 28 februari 2011 :

1) en 2): zie tabellen in bijlage.

Vanaf het jaar 2007 zijn de statistische gegevens geïnformatiseerd.

Voor 2005 en 2006 heb ik volgende manuele globale cijfers:

2005:

• totaal genadeverzoeken: 1 899

• positieve eindbeslissingen: 333

2006:

• totaal genadeverzoeken: 1 530

• positieve eindbeslissingen: 286

3) Sinds 26 juni 1993 zijn geen koninklijke besluiten van collectieve genade meer genomen.

4) Ik beschik niet over statistische gegevens, opgesplitst volgens de aard van de veroordeling (boetes, rijverboden, gevangenisstraffen enz.)

Een zelfde genadeverzoek kan immers betrekking hebben op meerdere soorten veroordelingen.

5) Zie bijlage.

Ik beschik niet over geïnformatiseerde statistische gegevens opgesplitst volgens Vlaamse, Waalse, Brusselse en Duitstalige aanvragers.

De dossiers zijn opgesplitst (Nederlands-Frans) volgens de taal waarin het vonnis werd geveld. De veroordelingen in de Duitse taal, ressorterend onder het Hof van Beroep van Luik, zijn toegevoegd bij de rubriek Franstalig (Fr).

Het genaderecht dient begrepen te worden als bijsturinginstrument dat kan worden aangewend om onbillijke gevolgen van toepassing van straffen, op gerichte wijze, ongedaan te maken of te verlichten.

Het genaderecht laat toe rekening te houden met uitzonderlijke omstandigheden die, op het ogenblik van de rechterlijke beslissing, niet waren gekend of konden worden voorzien en die, indien ze waren gekend, de rechter ertoe hadden aangezet een andere straf op te leggen.

Het genaderecht mag dus niet beschouwd worden als beroepsmogelijkheid na een gemotiveerde rechterlijke beslissing.

Het recht van genade, aldus opgevat, belemmert geenszins de efficiëntie van de rechtspraak en de strafuitvoering, maar draagt integendeel bij tot een humane, billijke en accurate strafuitvoering en correct strafbeleid.

Bijlage

Bron: GRADATA op 24 januari 2011

Opmerking

Gelet op de tijdsduur van de procedure, stemmen het aantal ingewilligde verzoeken van één jaar niet noodzakelijk overeen met het aantal genadeverzoekschriften van datzelfde jaar.