Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-6542

van Louis Ide (Onafhankelijke) d.d. 20 januari 2010

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie

E-Health - Stand van zaken - Overleg - Faciliteren van orgaantransplantatie

eHealth-platform
orgaantransplantatie

Chronologie

20/1/2010Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 18/2/2010)
26/3/2010Antwoord

Vraag nr. 4-6542 d.d. 20 januari 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

E-Health is, zoals de geachte minister ongetwijfeld weet, altijd een van mijn grote bekommernissen geweest sinds mijn verkiezing tot senator. Dat is normaal, omdat het een project is dat een grote impact kan hebben op de organisatie van de gezondheidszorg. Een goeie invloed, weliswaar, want informatisering in de gezondheidszorg is echt wel nodig.

E-Health is inmiddels reeds een tijdje opgestart, maar het is al lang geleden dat er nog enig concreet nieuws rond is verschenen. Middels een nieuwe vraag had ik graag gepeild naar de vorderingen in dit dossier.

Bij deze had ik graag een antwoord gekregen op onderstaande vragen:

1. Kan de geachte minister me een stand van zaken geven betreffende de vorderingen in de implementatie van e-Health? Welke concrete projecten zijn nu operationeel of worden operationeel?

2. Zijn er in de eerste fases van de implementatie al problemen geweest? Zo ja, de welke?

3. Is er voor de verdere uitbouw van dit platform nog overleg gepland met belanghebbende organisaties, zoals de Orde der geneesheren en de artsensyndicaten?

4. Zijn er al privacyproblemen gesignaleerd?

5. Ik diende op 22 januari 2009 een resolutie in (stuk Senaat nr. 4-1142/1 - 2008/2009) om orgaantransplantatie via e-Health te faciliteren. Helaas werd deze resolutie nog niet besproken in de Senaat, doch ik signaleerde het bestaan van deze resolutie al aan de geachte minister. Overweegt zij gebruik te maken van de geformuleerde doelstelling?

Antwoord ontvangen op 26 maart 2010 :

1.In antwoord op uw vraag kan ik u meedelen dat het eHealth-platform inmiddels meerdere projecten heeft gerealiseerd of nog volop aan het realiseren is, waarvan ik hierna het kader schets en enkele voorbeelden kort toelicht. Op het wekelijks geactualiseerde portaal van het eHealth-platform (https://www.ehealth.fgov.be) is veel meer informatie daaromtrent beschikbaar dan degene die ik in het beperkte bestek van dit antwoord kan verstrekken.

Overeenkomstig de wet van 21 augustus 2008 houdende oprichting en organisatie van het eHealth-platform heeft het eHealth-platform tien wettelijke opdrachten, waaronder :

- het vastleggen van nuttige, ICT-gerelateerde functionele en technische normen, standaarden, specificaties en basisarchitectuur ;

- het concipiëren, beheren en ontwikkelen van een samenwerkingsplatform voor de veilige elektronische gegevensuitwisseling met de bijhorende basisdiensten ;

- het bevorderen en coördineren van de verwezenlijking van programma's en projecten.

Wat betreft de basisarchitectuur, werd een dienstgeörienteerde basisarchitectuur vastgelegd. In het kader hiervan biedt het eHealth-platform negen multifunctionele basisdiensten gratis aan. Volgende basisdiensten zijn thans volledig operationeel: de portaalomgeving (https://www.ehealth.fgov.be), de coördinatie van elektronische deelprocessen, een geïntegreerd gebruikers- en toegangsbeheer, het beheer van loggings, de elektronische datering (timestamping), het systeem voor end-to-end vercijfering bij bekende bestemmeling, de persoonlijke elektronische brievenbus voor elke zorgverlener met beperkte functionaliteiten en de dienst codering en anonimisering. In de loop van 2010 zal het systeem voor end-to-end vercijfering bij onbekende bestemmeling operationeel zijn, zal de persoonlijke elektronische brievenbus voor elke zorgverlener met volledige functionaliteiten gebruiksklaar zijn, en is de inwerkingtreding van het verwijzingsrepertorium voorzien.

Voormelde basisdiensten kunnen door derden worden gebruikt voor het uitbouwen van diensten met toegevoegde waarde, meer bepaald diensten die ter beschikking worden gesteld van patiënten en/of zorgverleners. Op dit ogenblik zijn er reeds een 18-tal diensten met toegevoegde waarde in productie. Daarnaast zijn er nog een tiental diensten met toegevoegde waarde in test of in ontwikkeling. De uitbouw en het onderhoud van dergelijke diensten met toegevoegde waarde blijft in eerste plaats de verantwoordelijkheid van de betrokken derden. Ter ondersteuning van deze diensten met toegevoegde waarde kan het eHealth-platform beroep doen op externe authentieke bronnen, zijnde gegevensbanken met informatie die door externe instanties worden beheerd. De verantwoordelijkheid voor de beschikbaarheid en kwaliteit van de ter beschikking gestelde informatie ligt bij de beheerder van dergelijke gegevensbank. Momenteel zijn volgende authentieke bronnen beschikbaar: het rijksregister en de Kruispuntbankregisters, de federale databank van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen, de gegevensbank met de RIZIV-erkenningen en de gegevensbank met personen die gemandateerd zijn om op te treden namens een zorginstelling of een (groepering van) zorgverlener(s).

In het kader van haar opdracht tot het bevorderen en het coördineren van de verwezenlijking van programma's en projecten, worden thans meerdere programma’s uitgewerkt, waaronder de vereenvoudiging en de informatisering van de aanvraag en terugbetaling van de hoofdstuk IV geneesmiddelen (zijnde specialiteiten die vergoedbaar zijn onder bepaalde voorwaarden na voorafgaande machtiging van de adviserend geneesheer), de uitbouw van een authentieke bron betreffende geneesmiddelen, het Recip-e project dat gericht is op ambulante elektronische voorschriften, en het elektronisch en beveiligd uitwisselen van relevante patiëntgegevens tussen zorgverleners die een therapeutische relatie hebben met de betrokken patiënt, mits akkoord van de patiënt.

Wat betreft de diensten met toegevoegde waarde die thans in productie zijn, licht ik er hierna graag enkele kort toe.

Het eHealth-platform heeft een systeem geïmplementeerd aan de hand waarvan ziekenhuizen hun voorschriften voor geneesmiddelen elektronisch kunnen opstellen en ter beschikking houden van de controlerende instanties. Om te kunnen bewijzen dat een bepaald voorschrift bestond op een bepaald tijdstip en sindsdien niet meer gewijzigd is, ondertekent het eHealth-platform daartoe een hashcode (dat is een code die op basis van het oorspronkelijk document berekend wordt en die niet meer dezelfde is zodra aan het oorspronkelijk document ook maar iets gewijzigd wordt) van het originele voorschrift, samen met de tijd en de datum. Het eHealth-platform neemt uiteraard nergens in het proces kennis van de inhoud van het voorschrift.

De toepassing “consultatie van de wilsverklaring voor euthanasie” (EuthaConsult) kadert in de uitvoering van het koninklijk besluit van 27 april 2007, dat de manier vastlegt waarop de wilsverklaring inzake euthanasie wordt geregistreerd en gecommuniceerd naar de betrokken geneesheren. Elke persoon met de hoedanigheid van geneesheer kan opvragen of een verklaring in deze zin is opgesteld en geregistreerd bij een gemeente. Indien een patiënt zijn wil niet meer kan uitdrukken of zich in een staat bevindt waar euthanasie eventueel kan worden toegepast volgens de wet van 28 mei 2002 betreffende de euthanasie kan de geneesheer zich informeren door het raadplegen van de persoonsgegevensbank van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.

De toepassing “elektronische overmaking van facturen derde betaler” stelt zorgverstrekkers in staat om hun facturen in het systeem van de derdebetalersregeling op een efficiënte wijze over te maken aan de ziekenfondsen terwijl de toepassing “elektronische raadpleging van verzekerbaarheid in de ziekteverzekering” aan zorgverstrekkers de mogelijkheid biedt om de verzekerbaarheidsgegevens van hun patiënten op te vragen. Beide toepassingen garanderen een vlotte afhandeling van de facturen van zorgverstrekkers.

Voorts heeft het eHealth-platform diensten verstrekt in het kader van de bestrijding van het A/H1N1-virus. Enerzijds werd bij de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu een databank opgericht voor de opvolging van het A/H1N1-virus binnen de ziekenhuizen, om de klinische evolutie ervan snel vast te stellen waardoor het percentage van ermee samenhangende hospitalisatie voor verschillende leeftijdsgroepen kan worden ingeschat, de impact op het gebruik van de gezondheidsdiensten kan worden ingeschat en kan worden bijgedragen tot het meten van bepaalde ernstindicatoren. Anderzijds werd overgegaan tot het registreren bij de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu van de vaccinaties tegen het A/H1N1-virus, met een toepassing aan de hand waarvan huisartsen en ziekenhuisartsen de vaccinatiestatus van een persoon kunnen nagaan en een verrichte vaccinatie kunnen registreren.

De kankerregistratie vormt de basis voor epidemiologisch onderzoek. Deze toepassing streeft naar een vereenvoudiging en standaardisering van de registratie en laat tevens een online kwaliteitscontrole van de gegevens toe. De formulieren voor de facturatie van het Multidisciplinair Oncologisch Consult, bestemd voor de ziekenfondsen, kunnen ermee uitgeprint worden. De zorgprogramma’s voor oncologische basiszorg kunnen via deze toepassing voldoen aan de kwaliteitsnormen voor de verplichte kankerregistratie zoals beschreven in het koninklijk besluit van 21 maart 2003.

Een andere toepassing waarbij het eHealth-platform betrokken is, behelst de voeding en de raadpleging van het register “Orthopedic Prosthesis Identification Data” (Orthopride). Het doel van een nationaal register van de geplaatste kunstheupen en kunstknieën maakt het mogelijk om patiënten op te volgen en beoogt aldus het verbeteren van de zorgkwaliteit en de klinische resultaten voor de patiënt. Het opstellen van een nationaal register van vervanggewrichten zal de mogelijkheid bieden om de operatieprocedures globaal op te volgen, om het materiaal te evalueren, om de demografische evoluties en epidemiologie te evalueren en om een dossier bij te houden waardoor, indien nodig, de specialist orthopedie vervangingsmateriaal of een accessoire kan bestellen op basis van de kennis over het type prothese dat de patiënt draagt.

Ten slotte wil ik hier verwijzen naar de elektronische geboorteaangifte (eBirth). In het kader van de verwerking van de geboorteaangiften ontwikkelt de Federale Overheidsdienst Informatie- en Communicatietechnologie (FEDICT) momenteel een toepassing met het oog op een optimalisering van de uitwisseling van persoonsgegevens tussen alle actoren die zijn betrokken bij de verwerking van de geboorteaangiften. Het initiatief tot de aangifte wordt genomen door zorgverleners die assisteren bij bevallingen, zowel binnen kraamklinieken als thuis of in geboortehuizen. Zij geven de geboorte aan door de identificatie van de moeder en het kind voor echt te verklaren en door een reeks medische inlichtingen met betrekking tot de geboorte in te vullen op het formulier dat moet worden overgemaakt aan de diensten van de Burgerlijke Stand in de geboorteplaats.

Voor een volledig overzicht van de projecten waaraan het eHealth-platform ondersteuning biedt en een beschrijving van wat zij inhouden, verwijs ik eens te meer naar de portaalsite van het eHealth-platform, te bereiken via https://www.ehealth.fgov.be.

2. De implementatie van het eHealth-platform en in het bijzonder de projecten die het ontwikkelt of waaraan het meewerkt, verloopt zoals gepland en heeft vooralsnog geen noemenswaardig technisch probleem opgeleverd. Door deze implementatie kunnen geleidelijk aan steeds meer diensten met toegevoegde waarden worden aangeboden en kunnen authentieke persoonsgegevensbronnen worden ontsloten ten behoeve van de actoren in de gezondheidszorg.

Het feit dat een aantal actoren niet vertegenwoordigd zijn in het beheercomité van het platform, zoals bijvoorbeeld de patiëntenverenigingen, werd soms bekritiseerd maar de recente publicatie van het koninklijk besluit betreffende de oprichting van het overlegcomité waarin deze laatste vertegenwoordigd zijn, zou aan die bezwaren moeten tegemoetkomen.

3. De benoeming tot voorzitter van de beheerraad van het platform van iemand die rechtstreeks afkomstig is uit de vakbondsmiddens is op zich een waarborg voor dialoog met de vakbonden. In het kader van de opbouw van de gezondheidsnetwerken, kwam er ook een dialoog tot stand met de Orde van Geneesheren over alle aspecten van diens bevoegdheid.

4. Het weze opgemerkt dat de wet van 21 augustus 2008 voorziet in een uitdrukkelijke tussenkomst van de afdeling gezondheid van het sectoraal comité van de sociale zekerheid en van de gezondheid wanneer het eHealth-platform tussenkomt bij de uitwisseling van persoonsgegevens. De afdeling gezondheid moet meer bepaald voorafgaand aan de uitwisseling haar machtiging verlenen. Zonder deze machtiging kan de uitwisseling niet worden aangevat. De afdeling gezondheid zal in het bijzonder nagaan of de uitwisseling beantwoordt aan de beginselen van finaliteit (beoogt de uitwisseling een gerechtvaardigd doeleinde?) en proportionaliteit (zijn de persoonsgegevens uitgaande van dat doeleinde ter zake dienend en niet overmatig?) en of er afdoende veiligheidsmaatregelen zijn voorzien. De voorafgaande toetsing door het sectoraal comité van de sociale zekerheid en van de gezondheid leidt ertoe dat eventuele inbreuken op de regelgeving met betrekking tot de bescherming van de persoonlijke levenssfeer preventief worden aangepakt. En zelfs indien er zich inbreuken zouden voordoen, hetgeen tot nu toe niet het geval is geweest, kan het sectoraal comité ook reactief optreden, door maatregelen te nemen ten aanzien van de instantie die de inbreuk heeft begaan. Het feit dat projecten ook steeds worden uitgewerkt met raadpleging van het Beheerscomité en het Overlegcomité, binnen dewelke er een permanent structureel overleg plaats vindt, biedt een bijkomende waarborg vermits de betrokken actoren in de gezondheidszorg reeds van bij het begin de mogelijkheid hebben om eventuele pijnpunten op te werpen.

5. Wat orgaantransplantatie betreft, verloopt de procedure momenteel op een efficiënte manier via de gemeenten die instaan voor de informatieverstrekking en de controle, zowel van de bekwaamheid van de betrokkene (bijvoorbeeld feitelijk onbekwame meerderjarige, bekwame minderjarige, enz) als van de conformiteit van de aangifte met het wettelijk vereiste model. Het gebruik van de basisdiensten van het eHealth-platform wordt momenteel bestudeerd.