Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-6506

van Paul Wille (Open Vld) d.d. 15 januari 2010

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen

Zimbabwe - Verdwijning van zeven activisten - Informatie - Contacten met de regering

Zimbabwe
rechten van de mens
staatsgeweld

Chronologie

15/1/2010Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 18/2/2010)
15/3/2010Antwoord

Vraag nr. 4-6506 d.d. 15 januari 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Op 30 september 2009 drong de organisatie Advocaten voor de mensenrechten in Zimbabwe er bij de politie op aan de verdwijning te onderzoeken van zeven in december 2008 ontvoerde activisten. Verschillende berichten laten vermoeden dat zij door overheidsfunctionarissen zijn opgepakt en beschuldigd van samenzwering om het bewind van Robert Mugabe omver te werpen. De verblijfplaats van de zeven is nog steeds niet bekend.

Gezien het korte voorgaande kader, volgende vragen:

1. Beschikt de geachte minister over enige informatie over deze kwestie?

2. Heeft hij via zijn diplomatiek net zich geïnformeerd over het lot van deze activisten?

3. Wat gaat hij ondernemen om de zorgen van België en de Europese Unie over te brengen aan de regering Mugabe?

Antwoord ontvangen op 15 maart 2010 :

Ik neem aan dat U naar dezelfde 6 personen verwijst die samen met Jestina Mukoko eind 2008 werden aangehouden, en waarvan het lot nog steeds niet gekend is.

Het gaat om:

Gwenzi Kahiya (ontvoerd in October 2008 in Zvimba), Ephraim Mabeka, Lovemore Machokoto, Charles Muza, en Edmore Vangirayi (alle vier werden in december 2008 in Gokwe ontvoerd), en Graham Matehwa (ontvoerd in december 2008 in Makoni South).

Onder intense diplomatieke druk en tegen borgstelling, werd Jestina Mukoko in het voorjaar van 2009 vrijgelaten. In september 2009 heeft het Opperste Gerechtshof haar van de aanklachten vrijgesproken en geoordeeld dat haar grondwettelijke rechten werden geschonden.

Ondanks dit lichtpunt mag niet vergeten worden dat Zimbabwe de VN-conventie tegen foltering niet getekend heeft. Foltering is echter bij grondwet verboden en bovendien heeft Zimbabwe het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten geratificeerd. Dit Verdrag verbiedt foltering. In de grondwet van Zimbabwe worden strenge voorwaarden verbonden aan het uitvoeren van de doodstraf. Op 28 oktober 2009 heeft de regering op het laatste nippertje een bezoek van de Verenigde Naties (VN)-Speciaal Rapporteur tegen foltering, dhr. Manfred Nowak, verboden. Hij was uitgenodigd door de Minister van Justitie om het land van 28 oktober tot 4 november 2009 te bezoeken. Tijdens de 12de Zitting van de VN-Mensenrechtenraad in Genève (15-16 oktober 2009) heeft de VN-hoge commissaris voor de Mensenrechten, de heer Navanethem Pillay, nog druk uitgeoefend opdat Zimbabwe informatie zou vrijgeven over de ontvoerde personen in 2008 die sindsdien op geheime detentieplaatsen worden vastgehouden.

België volgt deze zaak op de voet, vooral via de Europese Unie. Deze heeft vertegenwoordigers ter plaatse die herhaaldelijk contact hebben gehad met de regering. Er werden verschillende demarches ondernomen ten aanzien van deze regering, meer bepaald over de mensenrechtensituatie, mensenrechtenorganisaties en de uitzetting van blanke boeren.

De Europese Commissie legde eind december de laatste hand aan een nieuw programma « Providing legal assistance to Human Rights Defenders», waarvoor 1 097 760 euro werd uitgetrokken.