Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-2647

van Paul Wille (Open Vld) d.d. 12 januari 2009

aan de minister van Klimaat en Energie

Controlecommissie voor nucleaire voorzieningen - Synatom - Werking - Controle

nucleair beleid
kerncentrale
nucleaire veiligheid
stillegging van een centrale
kernenergie
boekhoudkundige reserve
nucleaire beveiliging

Chronologie

12/1/2009Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 12/2/2009)
2/2/2009Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 4-2056

Vraag nr. 4-2647 d.d. 12 januari 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Met enige verbazing vernam ik de berichtgeving rond de gebrekkige functionaliteit van de Controlecommissie voor nucleaire voorzieningen. Deze Commissie controleert het Fonds dat Synatom aanlegde voor de ontmanteling en sanering van de centrales, de verdere behandeling van nucleair afval en de switch bij de toekomstige kernuitstap. De uitgaven die gekoppeld zullen zijn aan het einde van de huidige exploitatie zullen gigantisch zijn. Een doortastende controle is in deze materie onontbeerlijk. De Commissie voor nucleaire voorzieningen beschikt schijnbaar niet over de adequate middelen, noch over een reglement, en komt quasi nooit samen. Deze Commissie is klaarblijkelijk comateus. Naast het ontbreken van een gepaste controle op deze gigantische reserves, blijkt bovendien dat de federale overheid graag haar begroting opsmukt door substantiële bedragen weg te kapen uit dit Fonds. Deze bedragen worden vervolgens onmiddellijk gefactureerd aan Electrabel en SPE, die allesbehalve gewillig zijn om deze te betalen. De financieel directeur van Synatom bestempelt de huidige toestand als ronduit pijnlijk.

Gezien het voorgaande kader kreeg ik graag een antwoord op de volgende vragen :

1. Wat is de opvatting van de geachte minister over het belang van de controle van het Fonds van Synatom ? Hoe vertaalt zich dit in zijn beleidslijnen ?

2. Kan hij een duidelijk overzicht geven van de actuele middelen/reserves van het Fonds ?

3. Wat zijn de reële uitgaven van het Fonds van de laatste drie jaar geweest ?

4. Wat vindt hij van de huidige modus operandi van de federale overheid om uit het Fonds middelen te putten ?

5. Voor welk bedrag zal de federale overheid voor 2009 aanspraak maken op dit Fonds ?

6. Heeft hij plannen om dit Fonds beter in te dekken ?

7. Wat vindt hij van de huidige samenstelling van de Commissie voor nucleaire voorzieningen ? Is deze evenwichtig ? Vindt hij Synatom met drie vertegenwoordigers in de Commissie voor nucleaire voorzieningen niet oververtegenwoordigd ?

8. Wat vindt hij van de huidige werking van de Commissie voor nucleaire voorzieningen ? Heeft hij plannen om deze te hervormen ?

9. Vindt hij de driejaarlijkse bijsturing een efficiënt mechanisme ?

10. Welke achterstallige facturen dient de Commissie nog te betalen ?

11. Ziet hij op korte termijn mogelijkheden om deze Commissie meer slagkracht te geven ? Welke ?

Antwoord ontvangen op 2 februari 2009 :

Ik heb de eer het geachte lid antwoord te verstrekken op de verschillende punten van zijn vraag.

  1. De controle op de voorzieningen voor de ontmanteling van de kerncentrales en voor het beheer van de bestraalde splijtstof acht ik zeer belangrijk. De gelden moeten wel degelijk beschikbaar zijn op het moment dat ze nodig zijn. Ik ben mij bewust van de noodzaak van een goede werking van de Commissie voor nucleaire voorzieningen. Ik probeer daartoe stapsgewijs de nodige maatregelen te nemen. Daarom werd de samenstelling aangepast aan de nieuwe toestand. Een nieuwe voorzitter werd benoemd, namelijk de heer Arnoldi; de heer Wymeersch van de commissie bank-, financie- en assurantiewezen (CBFA) werd vervangen door zijn opvolger de heer Servais. Tevens werd een nieuwe plaatsvervanger voor de Commissie voor de regulering van de elektriciteit en het gas (CREG) aangesteld. Binnenkort wordt het huishoudelijk reglement definitief goedgekeurd en het koninklijk besluit betreffende de werkingsmodaliteiten zal erop volgen.

  2. De totale voorzieningen bedroegen eind 2007: 4 905 miljoen euro. De voorlopige cijfers voor eind 2008 zijn: 5 227 miljoen euro.

  1. Door het voorlopig ontbreken van het koninklijk besluit betreffende de werkingsmodaliteiten zijn er nog geen kosten aangerekend. De zitpenningen en de kosten voor de eensluidende adviezen van de Nationale Instelling voor radioactief afval (NIRAS) zijn dus nog niet afgerekend. Wel werden de administratieve kosten van het vast secretariaat, onder vorm van het salaris van een administratief assistent, ten laste gelegd van de provisies.

  2. De middelen waarop de regering beroep in 2008 heeft gedaan (250 miljoen euro) werden enkel tijdelijk uit de nucleaire voorzieningen gehaald. Ze moesten voor het eind van het jaar 2008 teruggestort worden door de kernexploitant en degene die een aandeel hebben in de nucleaire productie. De operatie werd zodanig opgezet dat de nucleaire voorzieningen er geen verlies door lijden. Voor de periode tussen het tijdstip dat de middelen uit de voorzieningen gehaald werden en het tijdstip dat zij teruggestort werden, moesten intresten betaald worden. De wettelijke bepalingen die deze transacties regelen voorzien de nodige boetes wanneer zij niet tijdig zouden gerealiseerd worden. Onder deze voorwaarden kan ik mij volledig aansluiten bij de uitgewerkte modus operandi.

  3. In 2009 vraagt de federale regering aan de operatoren eens te meer een bedrag van 250 miljoen euro. Deze transactie zou op dezelfde wijze als voor 2008 moeten worden georganiseerd.

  4. Neen. Ik vind dat de nucleaire voorzieningen op een voldoende veilige manier beheerd worden. Er wordt niet belegd in risicovolle financiële producten. De weerhouden beheerswijze garandeert bovendien het vereiste financiële rendement.

  5. De Commissie bestaat sinds de wetswijziging van 2007 uit negen leden in plaats van de oorspronkelijke zes leden die de Staat vertegenwoordigen. De kernprovisievennootschap Synatom heeft dus drie vertegenwoordigers. Zij hebben maximaal één derde van de stemmen en hebben derhalve geen blokkeringsmeerderheid, aangezien de beslissingen van de Commissie voor nucleaire voorzieningen bij eenvoudige meerderheid genomen worden. Het is weinig waarschijnlijk dat hun aanwezigheid de onafhankelijkheid van de Commissie kan beïnvloeden.

  1. Ik ben momenteel niet van plan de huidige werking van de Commissie voor nucleaire voorzieningen te hervormen. Ik denk dat het nuttiger is de Commissie in eerste instantie verder te operationaliseren en alle nodige besluiten te nemen. Pas als dit is gebeurd kan de werking geëvalueerd worden.

  2. De driejaarlijkse bijsturing is wel degelijk een efficiënt mechanisme. De nodige studies en aanpassingen kunnen op deze manier grondig aangepakt worden. Op deze manier kunnen de vroegere kostenramingen eventueel bijgestuurd worden en kan vastgesteld worden of de nucleaire voorzieningen moeten aangepast worden. Zo kunnen de voorzieningen aangepast worden aan de veranderende economische omstandigheden en kan er voor gezorgd worden dat zij een voldoende niveau blijven behouden.

  3. De Commissie heeft facturen ontvangen van de NIRAS voor het jaar 2004, 2005 en 2006. Deze zijn tot op heden nog niet betaald. Van zodra het koninklijk besluit betreffende de werkingsmodaliteiten gepubliceerd is, zal er voor deze facturen een oplossing komen.

  4. Zoals reeds hierboven vermeld denk ik dat het nuttiger is de Commissie verder te operationaliseren en alle nodige besluiten te nemen. Pas nadien kan een evaluatie nuttig zijn.