Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-2211

van Christophe Collignon (PS) d.d. 8 januari 2009

aan de minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen

Banken - Afhaling geld aan automaten - Afhaling aan automaten van een concurrerende bank - Facturatie aan de gebruiker

bank
elektronische bankhandeling
bankkosten
bankdeposito

Chronologie

8/1/2009Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 12/2/2009)
7/10/2009Antwoord

Vraag nr. 4-2211 d.d. 8 januari 2009 : (Vraag gesteld in het Frans)

Als gevolg van een akkoord, op initiatief van de regering, tussen de operator Banksys (Atosworldwide) en de banksector stellen de banken sinds februari 2006 de geldautomaten van hun eigen net ter beschikking van de klanten van andere banken.

Dat was echt een verbetering voor de burger, die voortaan van alle geldautomaten gebruik kan maken. Die maatregel was het antwoord op een vraag vanuit de landelijke of semilandelijke gebieden, waar het aantal bankinstellingen almaar kleiner wordt. Die mogelijkheid beantwoordt bovendien aan een vraag van de verschillende handelaars.

De banksector heeft overigens van de gelegenheid gebruik gemaakt en groots opgezette reclamecampagnes opgestart om door middel van visuele hulpmiddelen potentiële klanten naar hun instellingen te lokken.Een ander gevolg was de massale verwijdering van de automaten aan de buitengevel van de kantoren.

De algemene openstelling van de selfbanking kost de grote banken zeker veel geld (onderhoud van de machines, bijvullen van de automaten, enzovoort), maar het is ook en vooral een gelegenheid om ontrouwe klanten te doen terugkeren of zelfs om nieuwe klanten te werven.

Het is voor instellingen die veel automaten hebben, bijvoorbeeld Dexia (meer dan 2000), Fortis (meer dan 1900), KBC (meer dan 1350) en ING (meer dan 1000) echter ook een gelegenheid om nieuwe inkomsten binnen te halen. Het bewijs is dat grote banken “Automatic Teller Machines” (ATM's) installeren die de mogelijkheid bieden geld af te halen en de elektronische portefeuille op te laden op plaatsen die door veel toeristen worden bezocht of waar veel toeristen langskomen, zoals stations en luchthavens, pretparken en handelscentra. Dat handelsbeleid vloeit voort uit de tariefakkoorden die de banken onderling hebben gesloten. Als men geld afhaalt in een bank waar men geen klant is of uit een machine die door een andere bank is geïnstalleerd, worden de onkosten aan de oorspronkelijke bank gefactureerd.

De banken hebben beslist om die tarifering vanaf 1 januari 2008 te recupereren via de beheerskosten van een zichtrekening. Die handelspraktijk druist in tegen de geest van voormeld akkoord dat in februari 2006 werd gesloten.

De bankinstellingen verwijderen de oude geldautomaten, die unversele verdelers waren, van de gevels en sluiten dorpsagentschappen met het argument dat het voortaan mogelijk is om in alle banken geld af te halen, ook als men er geen klant is. Nu de gebruikers het gewend zijn dat ze overal geld kunnen afhalen, beslist de banksector echter eenzijdig dat ze die dienstverlening, die een toegevoegde sociale dimensie heeft, zal factureren.

Ik ben van oordeel dat die eenzijdige wijziging van een akkoord met een sociale dimensie moeilijk kan worden aanvaard. Moet men, gelet op het feit dat de Staat massaal tussenbeide is gekomen om de banken te redden en met het oog op de bestrijding van praktijken die de belangen van de burger en de handelaars schaden, de hele banksector niet bijeenroepen zodat het gratis karakter van die operaties de norm wordt of de verbruiker tenminste duidelijk wordt geïnformeerd over de kosten die verbonden zijn aan het afhalen van geld in een concurrerende bank?

De banksector is erin geslaagd het statuut van niet-cliënt uit te vinden, maar is er toch in geslaagd hem een prestatie aan te rekenen. Wat is uw standpunt ten opzichte van dergelijke praktijken? Welke initiatieven zult u in overleg met de banksector nemen om daaraan een einde te stellen?

Antwoord ontvangen op 7 oktober 2009 :

In antwoord op de vraag, heb ik de eer het volgende mee te delen.

Sinds februari 2004 bestaat er een gentleman’s agreement tussen de vertegenwoordigers van de Belgische Vereniging van Banken en de toenmalige ministers van Economie en van Consumentenzaken, goedgekeurd door de ministerraad. Dit akkoord voorziet onder meer in de mogelijkheid voor de klanten van de banken om, in het raam van het globale rekeningbeheer, gratis een redelijk aantal geldopnemingen van hun bankrekening te verrichten. Dit redelijke aantal werd vastgesteld op vierentwintig gratis geldopnemingen in België.

De manier waarop deze geldafhalingen plaatsvinden worden bepaald en gecommuniceerd door de betrokken banken, maar het is belangrijk aan te stippen dat meerdere grote en kleine instellingen deze afhalingen toelaten aan elk loket van de eigen bank en elke bankautomaat in België of Europa.

Voor geldafhalingen bovenop het pakket van vierentwintig gratis verrichtingen is het de banken niet verboden door de wetgeving inzake basis- bankdienst of door de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument hiervoor kosten aan te rekenen.

Uiteraard dient de consumenten over de kosten verbonden aan die afhalingen correct geïnformeerd te worden.

Het koninklijk besluit van 23 maart 1995 betreffende de prijsaanduiding van homogene financiële diensten verplicht de banken om de consumenten de mogelijkheid te bieden om de tarieven doorlopend in hun kantoren te raadplegen en legt ze op om de consument voorafgaand en individueel te informeren over elke tariefwijziging.

Ik na hier nog aan toevoegen dat de praktijk leert dat bepaalde banken ook afhalingen bovenop de verplicht vierentwintig gratis verrichtingen niet aanrekenen aan eigen of zelfs alle bankautomaten.

Ik wil in dit kader nog aan te stippen dat op de site van Test-aankoop de consument op elk moment zijn profiel qua geldafhalingen en betalingen kan invoeren om op die manier de meest geschikte bank te identificeren.

Tot slot vestig ik de aandacht op het zogenaamde “cash back” systeem waarbij in supermarkten gratis liquide middelen kunnen worden opgenomen.