Gezien de bevoegdheden van de deelstaten inzake asiel en migratie (integratiebeleid, arbeidsvergunning, buitenlandse studenten, enz.), heeft deze vraag een transversaal karakter en behoort ze tot de bevoegdheid van de Senaat.

In 2019 zijn 233 vluchtelingen in België aangekomen in het kader van het hervestigingsbeleid. Het gaat om Syriërs uit Libanon, Turkije en Jordanië.

In 2018 had ons land zich er nochtans toe verbonden om 1 150 vluchtelingen te hervestigen. Uiteindelijk werden maar 879 personen in België opgevangen. De regering heeft beloofd dat de 271 overige vluchtelingen het volgende jaar zouden worden opgevangen, bovenop het voorziene quotum van 850 vluchtelingen, hetzij 1 121 hervestigde personen in 2019.

België heeft de noodzaak van legale migratiekanalen erkend voor personen die nood hebben aan bescherming.

Zolang er geen legale toegangswegen zijn zullen de migranten- en vluchtelingenroutes zich blijven verleggen en gevaarlijker worden.

De opening van nieuwe legale migratiekanalen is een voorafgaande voorwaarde voor de drooglegging van het businessmodel van mensensmokkelaars. Als er gefocust wordt op de vraag kan de onregelmatige migratie beperkt worden.

Tegenwoordig is 90 % van de mensen die internationale bescherming genieten op onregelmatige wijze binnengekomen in de Europese Unie.

1) Kunt u bevestigen dat er maar 233 vluchtelingen in België zijn hervestigd in plaats van het voorziene aantal van 1 121 mensen? Sinds wanneer ligt het hervestigingsprogramma stil? Wie heeft daartoe beslist? Waarom?

2) Voor het ogenblik worden in België bij voorrang Syriërs hervestigd, ten nadele van andere nationaliteiten, zoals vluchtelingen uit Afrika. Die worden dan pas na jaren hervestigd; sommige van hen zullen dan zowat zeventien jaar in een vluchtelingenkamp verbleven hebben. Wie controleert de spreiding van de nationaliteiten in het hervestigingsprogramma?

3) Wat gebeurt er vandaag met personen die geacht worden deel uit te maken van het hervestigingsprogramma in België maar die sinds 2018 geblokkeerd zitten?

1) In 2019 werden 239 vluchtelingen naar België hervestigd. Voor de periode 2018-2019 samen had België 2 000 hervestigingsplaatsen aangeboden, waarvan er einde 2019 1 119 waren ingevuld, een tekort van 881. Het feit dat het quotum van 2 000 einde 2019 niet volledig was ingevuld is het gevolg van de sterke toename van het aantal asielaanvragen in de loop van 2019 en de constante en hoge druk op het opvangsysteem. Daardoor was het onmogelijk om vanaf juli 2019 nog transfers te organiseren en zag de toenmalige minister Maggie De Block zich genoodzaakt om de uitvoering van het programma tijdelijk op te schorten. In juli 2020 nam de Ministerraad een aantal maatregelen op het vlak van opvang, waaronder ook maatregelen die een heropstart van het hervestigingsprogramma mogelijk moesten maken. Sinds dan werd het programma heropgestart en konden opnieuw transfers worden georganiseerd.

2) België houdt bij de uitwerking van zijn programma en de geografische invulling van het quotum in de eerste plaats rekening met de prioriteiten vooropgesteld door het Hoog Commissariaat van de Verenigde Naties voor de vluchtelingen (United Nations High Commissioner for Refugees – UNHCR) en de Europese Commissie. De gezamenlijke Europese prioriteiten zijn in grote mate gebaseerd op de jaarlijkse UNHCR Projected Global Resettlement Needs, een document dat een overzicht geeft van alle landen van waaruit hervestiging als duurzame oplossing noodzakelijk is en hoeveel plaatsen daarvoor nodig zijn, naast andere strategische doelstellingen van de Europese Unie (EU).

Het is inderdaad zo dat België, onder impuls van de Europese Commissie en UNHCR, in zijn hervestigingsprogramma de laatste jaren sterk heeft ingezet op Syrische vluchtelingen, alhoewel ook steeds een beperkt aantal plaatsen voorzien was voor vluchtelingen in de Grote Meren regio, voornamelijk Congolezen. Bij de laatste pledging oproep van de Commissie voor 2020 is België ingegaan op de oproep van UNHCR om niet alle plaatsen toe te kennen aan Syrische vluchtelingen, maar ook rekening te houden met andere langdurige vluchtelingensituaties. Voor de pledge van 2020 is ongeveer 40 % van het quotum, aanzienlijk meer dan in vorige jaren, voorzien voor Congolese en andere Afrikaanse vluchtelingen, waaronder ook een deel dat geëvacueerd zal worden uit Libië. Hiermee komt België dus tegemoet aan de vraag van UNHCR voor diversiteit en brengt België zijn quotum zo veel als mogelijk in lijn met de werkelijke verdeling van de wereldwijde hervestigingsnoden.

3) In het regeerakkoord is opgenomen dat België zijn hervestigingsprogramma zal verderzetten en zijn beloftes zal nakomen. Ik heb dit engagement concreet bevestigd in mijn beleidsverklaring en ik zal dan ook alles aan doen om deze belofte na te komen.

België heeft nog tijd tot einde 2021 om alle genomen hervestigingsengagementen na te komen, inclusief de 881 niet ingevulde plaatsen van het quotum 2018-2019. Concreet heeft België voor de periode 2018-2021 het engagement genomen 2 758 vluchtelingen te hervestigen, 2 000 voor 2018-2019 en 758 voor 2020, waarvan er ondertussen 1 295 zijn aangekomen.

De volgende weken staan aankomsten gepland van ongeveer 180 vluchtelingen. Ook de selectiemissies door het Commissariaat-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen (CGVS) voor de nog te selecteren vluchtelingen werden zo concreet als mogelijk gepland, met als objectief de volledige realisatie van het programma voor einde 2021. In totaal staan er in 2021 nog zes selectiemissies gepland: drie voor de selectie van ongeveer 600 Syrische vluchtelingen: één in Turkije in februari, één in Libanon in maart en één in Jordanië in april of mei. Al deze missies verlopen via videoconferentie, gelet op de huidige Covid-19 pandemie. Vanaf juli zijn er missies gepland voor de selectie van niet-Syrische vluchtelingen, meer bepaald vluchtelingen van verschillende Sub-Sahara nationaliteiten die geëvacueerd werden uit Libië naar Niger en Rwanda via het Emergency Transit Mechanisme en ook een 200-tal Congolese vluchtelingen verblijvend in Rwanda.

BIJLAGE