SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2020-2021 Zitting 2020-2021
________________
26 janvier 2021 26 januari 2021
________________
Question écrite n° 7-956 Schriftelijke vraag nr. 7-956

de Fatima Ahallouch (PS)

van Fatima Ahallouch (PS)

au secrétaire d'État à l'Asile et la Migration, chargé de la Loterie nationale, adjoint à la ministre de l'Intérieur, des Réformes institutionnelles et du Renouveau démocratique

aan de staatssecretaris voor Asiel en Migratie, belast met de Nationale Loterij, toegevoegd aan de minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing
________________
Mineurs étrangers non accompagnés (MENA) - Disparitions en Belgique - Nombre - Protection - Accueil et tutelle - Solutions Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) - Verdwijningen in België - Aantal - Bescherming - Opvang en voogdij - Oplossingen 
________________
enfant de migrant
Agence fédérale pour l'accueil des demandeurs d'asile
minorité civile
ressortissant étranger
tutelle
demandeur d'asile
enfant
protection de l'enfance
migrantenkind
Federaal Agentschap voor de opvang van asielzoekers
minderjarigheid
buitenlandse staatsburger
voogdijschap
asielzoeker
kind
kinderbescherming
________ ________
26/1/2021Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 25/2/2021)
8/10/2021Antwoord
26/1/2021Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 25/2/2021)
8/10/2021Antwoord
________ ________
Réintroduction de : question écrite 7-249 Réintroduction de : question écrite 7-249
________ ________
Question n° 7-956 du 26 janvier 2021 : (Question posée en français) Vraag nr. 7-956 d.d. 26 januari 2021 : (Vraag gesteld in het Frans)

Cette question relève sans conteste de la compétence du Sénat. En effet, ce dossier est solidement ancré dans la législation belge.

En bref, en parallèle aux dispositions relevant du niveau fédéral, des textes législatifs communautaires en matière d'aide et de protection de la jeunesse garantissent l'aide à la protection des enfants en situation de difficulté ou de danger, sans discrimination aucune.

Au moins trente mille mineurs d'âge arrivés en Europe entre 2014 et 2017 auraient été portés disparus, ressort-il d'un rapport de Missing Children Europe, l'organisation non gouvernementale (ONG) qui chapeaute à l'échelle européenne les organisations nationales telles que Child Focus en Belgique.

La question me touche énormément.

Ces enfants rêvent d'une vie meilleure en Europe et, ensuite, disparaissent des radars. Ils peuvent souffrir de traite des êtres humains, être prostitués, travailler illégalement ou être tués, notamment pour le trafic d'organes.

En 2018, seuls 25 % des jeunes primo arrivants signalés au service d'assistance téléphonique pour enfants disparus (le numéro d'appel 116 000) auraient été retrouvés par les autorités. Le sort des 75 % restants resterait par ailleurs inconnu.

Il arrive souvent que la disparition d'un mineur d'âge du réseau d'accueil où il a abouti ne soit pas traitée en priorité, par défaut d'informations ou de moyens ou par manque de formation appropriée des autorités sur la manière de traiter ces cas spécifiques, selon Missing Children Europe.

En 2016 déjà, Europol, l'agence européenne de police criminelle, avait alerté sur la disparition de dix mille migrants mineurs d'âge non accompagnés en Europe.

Deux cent cinquante mille enfants seraient portés disparus chaque année dans l'Union européenne, ce qui représenterait «un enfant toutes les deux minutes» selon la Commission européenne.

1) Disposez-vous de données chiffrées relatives aux disparitions d'enfants mineurs étrangers non accompagnés (MENA) en Belgique depuis janvier 2019?

2) Par ailleurs, comment sont centralisées les données relatives à ces enfants disparus en Belgique?

3) Combien d'entre eux ont-ils été retrouvés selon l'Office des étrangers (OE), responsable de l'enregistrement des demandes de protection internationale?

4) Quelles sont les solutions pour les MENA non demandeurs de protection internationale sans tuteur qui n'ont pas été enregistrés ni vus par le bureau «Mineurs et victimes de la traite des êtres humains» (Minteh) de l'OE?

5) Quelles sont les solutions pour les MENA interceptés les week-ends et les nuits, amenés directement dans les centres d'accueil de Fedasil sans avoir été ni enregistrés ni vus par l'OE et qui fuient la même nuit?

6) Quels sont les résultats des exercices de simulation – comme c'est déjà le cas en Belgique, en Grèce, en Italie, en France, au Royaume-Uni et en Suède – où les ONG, les pouvoirs publics en charge de la migration, les services de police et les autorités locales coopèrent pour résoudre des disparitions fictives?

7) Le service des Tutelles est chargé de veiller à l'hébergement du mineur lorsqu'il arrive sur le territoire et ce, tant qu'un tuteur n'a pas été désigné.

Si un MENA doit être suivi et donc protégé par un tuteur, on sait aussi qu'il il en manque cruellement! Des dispositions sont-elles prises pour remédier à cette situation?

8) Afin de déterminer une solution durable pour le MENA qui n'a pas introduit de demande d'asile ou qui a été débouté de la demande d'asile, la demande initiale de demande de protection internationale ou sa prolongation ne peut être faite que par le tuteur (ni par l'avocat ni par le MENA lui même).

Quelle est dès lors la solution pour le MENA sans tuteur désigné? Comment s'assurer qu'il ne disparaisse pas dans la nature?

9) Disposez-vous de manière générale d'informations complémentaires quant à ce dossier d'une très grande sensibilité au plan humain?

 

Deze vraag behoort onbetwistbaar tot de bevoegdheid van de Senaat. Dit dossier is immers stevig verankerd in de Belgische wetgeving.

Om kort te gaan, de gemeenschapswetteksten inzake jeugdbescherming en hulp aan jongeren garanderen, net zoals de bepalingen op het federale niveau, de ondersteuning van de bescherming van kinderen in een moeilijke of gevaarlijke situatie, zonder enige discriminatie.

Minstens 30 000 minderjarigen die tussen 2014 en 2017 in Europa zijn aangekomen zouden als vermist zijn genoteerd. Dat blijkt uit een rapport van Missing Children Europe, de overkoepelende niet-gouvernementele organisatie (ngo) van nationale organisaties zoals Child Focus in België.

Dit probleem raakt me diep.

Die kinderen dromen van een beter leven in Europa en vervolgens verdwijnen ze van de radar. Ze kunnen het slachtoffer zijn van mensenhandel of prostitutie, illegaal tewerkgesteld worden of vermoord worden, in het bijzonder voor de handel in organen.

In 2018 zouden slechts 25 % van de jongeren die hier voor het eerst aankwamen en gemeld werden bij de telefonische dienst voor vermiste kinderen (het telefoonnummer 116 000) teruggevonden zijn door de overheid. Over het lot van de 75 % overige kinderen is overigens niets geweten.

Volgens Missing Children Europe gebeurt het vaak dat de verdwijning van een minderjarige uit het opvangnet waar hij is terechtgekomen niet als prioritair wordt behandeld, bij gebrek aan informatie of middelen of omdat de autoriteiten geen gepaste opleiding hebben gekregen over de manier om die specifieke gevallen te behandelen.

Reeds in 2016 had de Europese politiedienst Europol bericht over de verdwijning van 10 000 niet-begeleide minderjarige migranten in Europa.

Jaarlijks zouden in de Europese Unie 250 000 kinderen als vermist worden opgegeven, wat neerkomt op «een kind om de twee minuten», volgens de Europese Commissie.

1) Beschikt u over cijfers over de verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) in België sinds 2019?

2) Hoe worden de gegevens over die vermiste kinderen in België gecentraliseerd?

3) Hoeveel van die kinderen werden volgens de Dienst Vreemdelingenzaken, die verantwoordelijk is voor de registratie van internationale aanvragen tot bescherming, teruggevonden?

4) Wat zijn de oplossingen voor de NBMV zonder voogd die geen internationale bescherming aanvragen en niet werden geregistreerd of ontvangen door het Bureau niet-begeleide minderjarigen en slachtoffer van mensenhandel (MINTEH) van de Dienst Vreemdelingenzaken?

5) Wat zijn de oplossingen voor de NBMV die gedurende de weekends en 's nachts worden onderschept, rechtstreeks naar een opvangcentrum van Fedasil worden gebracht zonder geregistreerd te worden of te worden ontvangen door de Dienst Vreemdelingenzaken en die dezelfde nacht vluchten?

6) Wat zijn de resultaten van de simulatieoefeningen, zoals die al gebeuren in België, Griekenland, Italië, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Zweden, waar de ngo's, de migratiediensten van de overheid, de politie en de lokale overheden samenwerken om fictieve verdwijningen op te lossen?

7) De dienst Voogdij is belast met de zorg voor onderdak voor de minderjarige bij zijn aankomst op het grondgebied zolang geen voogd werd aangeduid. Een NBMV moet worden opgevolgd en dus beschermd door een voogd, maar we weten dat er een schromelijk tekort is aan voogden! Worden er maatregelen genomen om dat tekort te verhelpen?

8) Om tot een duurzame oplossing te komen voor de NBMV die geen asielaanvraag heeft ingediend of wiens asielaanvraag onontvankelijk werd verklaard, kan de initiële aanvraag voor internationale bescherming of de aanvraag tot verlenging ervan, enkel ingediend worden door de voogd en niet door de advocaat of de NBMV zelf.

Wat is in dat geval de oplossing voor de NBMV zonder voogd? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat hij niet zomaar verdwijnt?

9) Beschikt u in het algemeen over bijkomende informatie over dit dossier, dat zeer gevoelig is op menselijk vlak?

 
Réponse reçue le 8 octobre 2021 : Antwoord ontvangen op 8 oktober 2021 :

1) Fedasil dispose des chiffres des MENA auxquels une place d’accueil a été désignée et qui y ont ‘disparu’. Sous le terme ‘disparitions’, Fedasil considère trois catégories : (1) pas arrivé; (2) disparition inquiétante; et (3) départ spontané avec droit à l’accueil. Ces trois catégories sont toutes reprises dans les chiffres. En 2019, 1072 disparitions des mineurs étrangers non accompagnés (MENA) ont été comptabilisées. En 2020, ce nombre était de 583.

2) Le suivi des disparitions est de la compétence du parquet. Il n’existe actuellement pas de base de données centralisée des MENA disparus en Belgique.

3) L’Office des étrangers (OE) n'est pas compétent pour retrouver les mineurs dont la disparition a été signalée. Le suivi d’une demande de séjour et trouver un mineur est une compétence différente. Bien entendu, nous essayons de faciliter les contacts entre les services compétents afin d'assurer un meilleur suivi des disparitions.

4) Pour trouver une solution pour ces mineurs, il est absolument nécessaire qu'ils se voient attribuer un tuteur par le Service des Tutelles. Ainsi, ils peuvent être aidés et guidés. Le tuteur a un rôle crucial dans le parcours d'un MENA.

5) Dans ce cas, la disparition est également signalée à la police.

6) 7) Veuillez adresser votre question au ministre de la Justice.

8) La désignation d'un tuteur est absolument nécessaire pour garantir les droits du jeune et ce pour chaque MENA, quelle que soit sa situation administrative.

Dans l'attente d'une désignation, le personnel du centre d'accueil essaie de travailler le plus raccrochant possible.

9) En moyenne 2/3 des disparitions rapportées par Fedasil concernent des MENA qui n’introduisent pas de demande de protection internationale en Belgique. Afin de prévenir et d'assurer le suivi des disparitions des MENA, un groupe de travail a été mis en place sur ce thème au début de cette année. Les questions suivantes, entre autres, font l'objet d'une enquête et d'un suivi :

la mise en place d’un trajet d’accueil adapté et facilement accessible, en collaboration avec les communautés et les régions ;

– l’enregistrement par l’OE de tous les MENA, y compris ceux qui ne souhaitent pas (encore) demander de protection internationale ;

– un manuel pour des services de première ligne.

1) Fedasil beschikt over cijfers van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) aan wie een opvangplaats werd toegewezen en die er ‘verdwenen’ zijn. Onder ‘verdwijningen’ rekent Fedasil drie categorieën: (1) niet aangekomen; (2) onrustwekkende verdwijning; en (3) spontaan vertrek met recht op opvang. Deze zitten allen vervat in de cijfers. In 2019 werden zo 1072 verdwijningen opgetekend. In 2020 waren er dat 583.

2) Het opvolgen van verdwijningen is de bevoegdheid van het parket. Er bestaat momenteel geen gecentraliseerde databank voor verdwenen NBMV in België.

3) De dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) is niet bevoegd voor het terugvinden van minderjarigen van wie de verdwijning gesignaleerd werd. Het opvolgen van een verblijfsaanvraag en het terugvinden van een minderjarige is een andere bevoegdheid. Uiteraard trachten we de contacten tussen de bevoegde diensten te vergemakkelijken om verdwijningen beter op te volgen.

4) Om een oplossing te vinden voor deze minderjarigen is het absoluut noodzakelijk dat ze een voogd toegewezen krijgen door de dienst Voogdij. Zo kunnen ze geholpen en begeleid worden. De voogd heeft een cruciale rol in het parcours van een NBMV.

5) In dat geval wordt de verdwijning ook gesignaleerd bij de politie.

6) 7) Gelieve uw vraag te richten aan de minister van Justitie.

8) De toewijzing van een voogd is absoluut noodzakelijk om de rechten van de jongere te garanderen en dit voor iedere NBMV, onafhankelijk van zijn administratieve situatie.

In afwachting van een toewijzing probeert het personeel van het opvangcentrum zo aanklampend mogelijk te werken.

9) Gemiddeld 2/3 van de verdwijningen gerapporteerd door Fedasil doen zich voor bij NBMV die geen verzoek om internationale bescherming in België indienen. Om verdwijningen van NBMV te voorkomen en op te volgen werd er begin dit jaar een werkgroep opgestart rond dit thema. De volgende zaken worden onder andere onderzocht en opgevolgd:

– in samenwerking met de bevoegde gemeenschappen en regio’s een aangepast en laagdrempelig opvangtraject te voorzien;

– de registratie van alle NBMV, ook zij die (nog) geen verzoek om internationale bescherming wensen in te dienen, door de DVZ;

– een draaiboek voor eerstelijnsdiensten.