| SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||||||||||||||||||
| ________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||
| Session 2019-2020 | Zitting 2019-2020 | ||||||||||||||||||||||||
| ________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||
| 13 janvier 2020 | 13 januari 2020 | ||||||||||||||||||||||||
| ________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||
| Question écrite n° 7-280 | Schriftelijke vraag nr. 7-280 | ||||||||||||||||||||||||
de Rik Daems (Open Vld) |
van Rik Daems (Open Vld) |
||||||||||||||||||||||||
au vice-premier ministre et ministre du Budget et de la Fonction publique, chargé de la Loterie nationale et de la Politique scientifique |
aan de vice-eersteminister en minister van Begroting en van Ambtenarenzaken, belast met de Nationale Loterij en Wetenschapsbeleid |
||||||||||||||||||||||||
| ________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||
| Fonctionnaires - Pension de retraite anticipée pour cause de maladie - Chiffres - Coût | Ambtenaren - Vroegtijdig pensioen wegens ziekte - Cijfers - Kostprijs | ||||||||||||||||||||||||
| ________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||
| fonctionnaire retraite anticipée régime de retraite congé de maladie statistique officielle |
ambtenaar vervroegd pensioen pensioenregeling ziekteverlof officiële statistiek |
||||||||||||||||||||||||
| ________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||
| ________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||
| Aussi posée à : question écrite 7-281 | Aussi posée à : question écrite 7-281 | ||||||||||||||||||||||||
| ________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||
| Question n° 7-280 du 13 janvier 2020 : (Question posée en néerlandais) | Vraag nr. 7-280 d.d. 13 januari 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands) | ||||||||||||||||||||||||
Pour les fonctionnaires statutaires malades, il existe un système de retraite anticipée pour raisons médicales. Lorsqu'il tombe malade, un fonctionnaire statutaire doit d'abord épuiser ses jours de maladie. Si, par la suite, il est toujours absent pour cause de maladie, l'employeur peut demander de vérifier si celui-ci est encore médicalement apte à continuer à exercer sa fonction. Si ce n'est pas le cas, il peut alors être nécessaire de mettre le fonctionnaire anticipativement à la retraite pour raisons de santé. Cette mise à la retraite anticipée du fonctionnaire est possible quels que soient l'âge et l'ancienneté de celui-ci. Dans ce cas, on parle de pension de maladie. L'employeur adressera une demande d'examen médical à la cellule " pensions " du service d'expertise médicale compétent. Le fonctionnaire concerné sera alors examiné par la commission des pensions. Cette commission se compose d'un médecin du service d'expertise médicale et d'un médecin non fonctionnaire. La commission des pensions peut prendre alors trois types de décision. Elle peut décider que le fonctionnaire n'est pas admis à la pension anticipée, est admis temporairement à la pension anticipée ou est admis définitivement à la pension anticipée. Dans ce dernier cas, le fonctionnaire peut prendre effectivement sa retraite. Dans le deuxième cas, la pension anticipée temporaire est accordée pour une période de six à douze mois. Suit alors un nouvel examen médical qui peut conduire aux mêmes décisions. Dans le premier cas, le fonctionnaire est déclaré (temporairement ou définitivement) apte à un service normal et régulier ou déclaré (temporairement ou définitivement) apte à accomplir un travail adapté dans le cadre d'une fonction spécifique. Les fonctionnaires qui avaient utilisé leurs 365 jours calendrier de congé de maladie après leur soixantième anniversaire étaient mis automatiquement à la pension de maladie. Au 1er janvier 2017, cet âge a été porté à 62 ans et six mois, et depuis le 1er janvier 2018, il est fixé à 63 ans. Le calcul de la pension pour inaptitude physique est identique à celui de la pension normale. En cas de mise à la pension anticipée définitive, la commission des pensions se prononce également sur le degré de " perte d'autonomie ". Cette reconnaissance donne droit à un supplément d'allocation de pension. La période de maladie est considérée comme une période assimilée et le salaire utilisé pour le calcul de la pension est le salaire fictif normal. Le système grâce auquel les fonctionnaires pouvaient épargner leurs jours de maladie non utilisés (jusqu'à 21 jours par an) jusqu'à la fin de leur carrière a été supprimé en 2016. Les changements de 2016 s'appliquent (provisoirement) aux seuls fonctionnaires fédéraux. À long terme, ce sera le cas aussi pour tous les autres fonctionnaires (par exemple, ceux des administrations flamandes), mais aucune date précise n'a encore été fixée. Il existe des systèmes différents avec des nombres de jours distincts pour les Régions, les Communautés, l'enseignement, les pouvoirs locaux, etc. Une refonte globale des systèmes prendra donc beaucoup de temps. Pour l'heure, seules l'autorité fédérale et la Région flamande se sont exprimées à ce sujet. Caractère transversal de la présente question: l'arrêté sur la position juridique du personnel communal et provincial (flamand) repose toujours sur la réglementation fédérale - et non flamande - en matière de congés de maladie. La présente question porte donc sur une compétence transversale, partagée avec les Régions. Je souhaiterais dès lors vous poser les questions suivantes: 1) Pouvez-vous me communiquer, pour chacune des cinq dernières années, le nombre de fonctionnaires qui ont été mis définitivement à la retraite anticipée pour cause de maladie? Ce nombre est-il en augmentation ou en diminution? Pouvez-vous commenter ces chiffres? 2) Pouvez-vous me communiquer, pour chacune des cinq dernières années, le nombre de fonctionnaires qui ont été mis temporairement à la retraite anticipée pour cause de maladie? Ce nombre est-il en augmentation ou en diminution? Pouvez-vous commenter ces chiffres? Quelle est la durée moyenne de ces périodes de pension temporaire et ce, compte tenu des prolongations éventuelles? 3) Quel est le coût total, sur base annuelle, pour les cinq dernières années, des pensions de retraite des fonctionnaires qui ont été mis définitivement à la pension anticipée? 4) Quel est le coût total, sur base annuelle, pour les cinq dernières années, des pensions de retraite des fonctionnaires qui ont été mis temporairement à la pension anticipée? 5) Combien de fonctionnaires (nombre total sur base annuelle) ont-ils eu recours, au cours de chacune des cinq dernières années, au régime des absences de longue durée pour des raisons personnelles (articles 113 115 de l'arrêté royal du 19 novembre 1998 relatif aux congés et aux absences accordés aux membres du personnel des administrations de l'État)? Pouvez-vous commenter ces chiffres? 6) Quelles sont les pistes envisagées pour moderniser ces dispositions? |
Vastbenoemde ambtenaren met ziekte kennen het stelsel van een vervroegd pensioen om medische redenen. Wanneer hij / zij ziek wordt, moet een statutair ambtenaar eerst zijn ziektedagen opnemen. Als hij / zij daarna nog altijd afwezig is wegens ziekte, kan de werkgever vragen na te gaan of de ambtenaar medisch gezien nog geschikt is om zijn / haar functie verder uit te oefenen. Is dit niet het geval, dan kan het nodig zijn om de ambtenaar om gezondheidsredenen vervroegd te pensioneren. Deze vervroegde pensionering kan op eender welke leeftijd en na om het even welk aantal dienstjaren plaatshebben. In zulk geval spreekt men over het ziektepensioen. De werkgever zal een aanvraag voor medisch onderzoek richten aan de cel pensioenen van de bevoegde dienst medische expertise. De betrokken ambtenaar zal dan onderzocht worden door de zogenaamde pensioencommissie. Deze commissie bestaat uit een arts van de dienst medische expertise en een arts niet-ambtenaar. De pensioencommissie kan dan drie soorten beslissingen nemen. Ze kan beslissen dat de ambtenaar niet vroegtijdig gepensioneerd wordt, dat de ambtenaar toegelaten wordt tot het tijdelijk vroegtijdig pensioen of tot het definitief vroegtijdig pensioen. In dit laatste geval gaat de ambtenaar effectief met pensioen. In het tweede geval wordt de tijdelijke pensionering toegekend voor een periode van zes tot twaalf maanden. Er volgt dan een nieuw onderzoek dat weer tot dezelfde beslissingen kan leiden. In het eerste geval wordt de ambtenaar (tijdelijk of definitief) geschikt bevonden voor een normale en regelmatige dienst, of (tijdelijk of definitief) voor een aangepast werk op een specifieke functie. Ambtenaren die na hun zestigste verjaardag 365 kalenderdagen ziekteverlof hadden opgebruikt, werden automatisch op ziektepensioen geplaatst. Met ingang van 1 januari 2017 werd die leeftijd op tweeënzestig jaar en zes maanden gebracht, en sinds 1 januari 2018 bedraagt die leeftijd drieënzestig jaar. De berekening van het pensioen wegens lichamelijke ongeschiktheid is dezelfde als die van het gewone rustpensioen. Bij een definitief vroegtijdig pensioen spreekt de pensioencommissie zich ook uit over de graad van "verlies van zelfredzaamheid". Deze erkenning geeft recht op een supplement bij de pensioenuitkering. De ziekteperiode wordt als een gelijkgestelde periode beschouwd en het loon dat voor de berekening van het pensioen gebruikt wordt, is het normaal fictief loon. Het systeem waarbij ambtenaren hun niet gebruikte ziektedagen (tot eenentwintig dagen per jaar) konden opsparen tot aan het einde van hun loopbaan, werd in 2016 afgeschaft. De veranderingen uit 2016 zijn (voorlopig) alleen van kracht voor de federale ambtenaren. Op lange termijn zal dit het geval zijn voor alle andere ambtenaren (bijvoorbeeld die van de Vlaamse overheid), maar een exacte datum hierover is nog niet vastgelegd. Er bestaan verschillende systemen met een verschillend aantal dagen voor de verschillende Gewesten, Gemeenschappen, het onderwijs, de lokale besturen, enz. Het zal dus nog zeker een tijd duren voordat dit alles hervormd is. Op dit ogenblik hebben alleen de federale overheid en het Vlaamse Gewest hierover uitspraken gemaakt. Transversaal karakter van de vraag: het rechtspositiebesluit voor het (Vlaams) gemeente- en provinciepersoneel gaat nog steeds uit van de federale – en niet van de Vlaamse – regeling op het vlak van het ziekteverlof. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten. Ik had dan ook volgende vragen: 1) Kan u meedelen en dit respectievelijk voor de jongste vijf jaar hoeveel ambtenaren een definitief vroegtijdig pensioen genieten wegens ziekte? Kan u meedelen of er sprake is van een toe- of afname? Kan u deze cijfers toelichten? 2) Kan u meedelen en dit respectievelijk voor de jongste vijf jaar hoeveel ambtenaren een tijdelijk vroegtijdig pensioen genieten wegens ziekte? Kan u meedelen of er sprake is van een toe- of afname? Kan u deze cijfers toelichten? Hoeveel bedraagt de gemiddelde duur van deze tijdelijke pensioenen en dit inclusief eventuele verlengingen? 3) Hoeveel bedraagt op jaarbasis voor de jongste vijf jaar de totale kostprijs van de uitkering aan de ambtenaren die een definitief vroegtijdig toegekend kregen? 4) Hoeveel bedraagt op jaarbasis voor de jongste vijf jaar de totale kostprijs van de uitkering aan de ambtenaren die een tijdelijk vroegtijdig pensioen kregen? 5) Hoeveel ambtenaren (totaal op jaarbasis) respectievelijk voor de jongste vijf jaar gebruik maakten van de regeling afwezigheid van lange duur wegens persoonlijke aangelegenheden (artikelen 113-115 van het koninklijk besluit van 19 november 1998 betreffende de verloven en afwezigheden toegestaan aan de personeelsleden van de rijksbesturen)? Kan u deze cijfers duiden? 6) Welke pistes liggen op tafel wat betreft de modernisering van deze bepalingen? |
||||||||||||||||||||||||
| Réponse reçue le 13 février 2020 : | Antwoord ontvangen op 13 februari 2020 : | ||||||||||||||||||||||||
Au préalable, je me permets d’attirer l’attention de l’honorable membre sur le fait que le système de capital-maladie est toujours bien en vigueur dans la fonction publique fédérale. Bien entendu, l’agent ne peut y avoir recours qu’en cas d’absence pour maladie dûment justifiée. 1) à 4) Pour les réponses aux questions 1) à 4), je vous renvoie à la réponse de mon collègue, le ministre des Pensions. 5) L’absence de longue durée pour raisons personnelles existe depuis le 1er décembre 1998 et sa durée maximale avait été fixée à 24 mois pour l’ensemble de la carrière professionnelle (arrêté royal du 19 novembre 1998 relatif aux congés et aux absences accordés aux membres du personnel des administrations de l’État, articles 113 à 115 inclus). Pendant cette absence à temps plein, le fonctionnaire fédéral n’est pas rémunéré et est placé en non-activité, ce qui d’une part gèle l’évolution de ses différentes anciennetés administrative et pécuniaire, et d’autre part, implique pour lui qu’il ne peut plus participer à des procédures de promotion. Il ne constitue pas non plus pendant cette période d’absence de droits pour une pension secteur public. Il peut toutefois, durant cette période d’absence, exercer une autre activité salariée. Depuis le 1er avril 2017, la durée maximale est passée de 24 à 48 mois. Pour le calcul de la durée maximale de 48 mois, les périodes d’absence de longue durée comptées sont celles prises à partir du 1er décembre 1998. Par exemple, si un fonctionnaire fédéral a pris 24 mois d’absence de longue durée avant le 1er avril 2017, il a droit à 24 mois supplémentaires depuis le 1er avril 2017. La modification de 2017 qui a augmenté la durée maximale de cette absence peut expliquer la hausse du nombre de fonctionnaires qui font ou ont fait usage de ce régime.
6) Étant donné la situation actuelle d’un gouvernement en affaires courantes, il n’est pas possible de lancer ni de poursuivre des initiatives visant à moderniser les dispositions du régime de l’absence de longue durée pour raisons personnelles et/ou du régime de la pension de maladie. |
Eerst wil ik de aandacht van het lid vestigen op het feit dat het systeem van het ziektekapitaal nog steeds van kracht is in het federaal openbaar ambt. Uiteraard kan de ambtenaar er alleen een beroep op doen in geval van een naar behoren gemotiveerde afwezigheid wegens ziekte. 1) tot 4) Voor de antwoorden op vragen 1) tot en met 4) verwijs ik naar het antwoord van mijn collega, de minister van Pensioenen. 5) De afwezigheid van lange duur wegens persoonlijke aangelegenheden bestaat sinds 1 december 1998 en de maximumduur werd op dat ogenblik vastgesteld op 24 maanden voor de volledige beroepsloopbaan (koninklijk besluit van 19 november 1998 betreffende de verloven en afwezigheden toegestaan aan de personeelsleden van de rijksbesturen, artikelen 113 t.e.m. 115). Tijdens deze voltijdse afwezigheid is de federale ambtenaar niet bezoldigd en wordt hij in non-activiteit geplaatst waardoor de evolutie van de verschillende administratieve en geldelijke anciënniteiten wordt bevroren en waardoor hij niet meer kan deelnemen aan bevorderingsprocedures. Evenmin is er tijdens deze periode sprake van het ontbreken van rechten voor een ambtenarenpensioen. Tijdens deze afwezigheidsperiode kan de ambtenaar echter een andere activiteit in loondienst uitvoeren. Met ingang van 1 april 2017 werd de maximumduur verhoogd van 24 naar 48 maanden. Op de maximumduur van 48 maanden worden alle opgenomen periodes aangerekend die de federale ambtenaar opgenomen heeft vanaf 1 december 1998. Of met andere woorden als de ambtenaar voor 1 april 2017 reeds 24 maanden heeft opgenomen dan heeft hij na 1 april 2017 opnieuw recht op 24 maanden afwezigheid van lange duur. Deze wijziging van 2017 waarbij de maximumduur van deze afwezigheid werd verhoogd is een mogelijke verklaring voor de toename van het aantal ambtenaren die gebruik maken of maakten van dit stelsel.
6) Gezien de huidige toestand van lopende zaken is het niet mogelijk om initiatieven op te starten of verder te zetten om de bepalingen van het stelsel van de afwezigheid van lange duur wegens persoonlijke aangelegenheden en/of het stelsel van het ziektepensioen te moderniseren. |