SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2020-2021 Zitting 2020-2021
________________
30 septembre 2021 30 september 2021
________________
Question écrite n° 7-1365 Schriftelijke vraag nr. 7-1365

de Fatima Ahallouch (PS)

van Fatima Ahallouch (PS)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
________________
Prisons - Problèmes de santé - Soins de santé aux détenus - Infrastructure Gevangenissen - Gezondheidsproblemen - Gezondheidszorg aan gedetineerden - Infrastructuur 
________________
établissement pénitentiaire
détenu
régime pénitentiaire
soins de santé
Centre fédéral d'expertise des soins de santé
strafgevangenis
gedetineerde
strafstelsel
gezondheidsverzorging
Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg
________ ________
30/9/2021Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 4/11/2021)
18/10/2023Rappel
30/9/2021Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 4/11/2021)
18/10/2023Rappel
________ ________
Aussi posée à : question écrite 7-1366 Aussi posée à : question écrite 7-1366
________ ________
Question n° 7-1365 du 30 septembre 2021 : (Question posée en français) Vraag nr. 7-1365 d.d. 30 september 2021 : (Vraag gesteld in het Frans)

Une action nationale est actuellement menée par l'ensemble des commissions de surveillance belges en vue d'apporter des solutions globales à la problématique généralement catastrophique des «cachots» dans nos prisons.

Les rapports des visites effectuées à la prison de Tournai par la commission de surveillance révèlent un mal-être criant et croissant chez de nombreux détenus. Ce mal-être conduit parfois à de graves problèmes de santé, souvent mentale. Sont constatés une augmentation de cas psychiatriques, qui induisent des comportements parfois agressifs. Le mal-être est aussi la cause d'assuétudes graves, et de trafics en tout genre. Ce mal-être serait souvent lié à un manque de moyens humains - médecins, psychologues, assistants sociaux, psychiatres - mais aussi à un mauvais état de l'infrastructure.

Lors d'une rencontre récente avec le bourgmestre de Tournai, il aurait été convenu par le secrétaire d'Etat de la Régie des bâtiments que des enveloppes financières allaient être débloquées en vue de la réalisation de travaux bien nécessaires : réfection des douches à l'aile C et création de sanitaires à l'aile A, travaux qui n'ont pas débuté.

La commission de surveillance cite certaines urgences dont l'aménagement d'un local sanitaire adapté pour les détenus en souffrance psychiatrique aigüe. Actuellement, ces détenus sont placés au «cachot».

L'ensemble de règles minima des Nations Unies pour le traitement des détenus ou règles Nelson Mandela des Nations Unies reprend entre autre la suivante, visant à une bonne organisation pénitentiaire et à la pratique du traitement des détenus : «l'État a la responsabilité d'assurer des soins de santé aux détenus, ceux-ci devant recevoir des soins de même qualité que ceux disponibles dans la société et avoir accès aux services nécessaires sans frais et sans discrimination fondée sur leur statut juridique.» En outre, la politique de prévention de la Santé publique est du ressort des entités fédérées.

Ces questions relèvent de la compétence du Sénat du fait de leur transversalité.

Sachant que les annexes psychiatriques des prisons belges sont surpeuplées, serait-il possible de trouver un accord avec le CRP Les Marronniers (qui dépend du SPW) pour que celui-ci héberge et/ou soigne les détenus en crise ?

Dans le moyen terme, quelles réponses seront apportées aux assuétudes, celles liées à la drogue en particulier ? Des outils de prévention et d'accompagnement existent. Sont-ils suffisamment mis en œuvre ? Le personnel pénitentiaire est-il sensibilisé/préparé à répondre de la façon la plus adéquate ?

S'agissant des détenus, le Centre Fédéral d'Expertise des Soins de Santé (KCE) demande un transfert des compétences «santé» du SPF Justice vers le SPF Santé publique. Cette piste est-elle suivie ?

Quel est l'état de la question ?

 

De Belgische Commissies van Toezicht voeren momenteel een nationale actie om globale oplossingen te vinden voor de meestal rampzalige problematiek van het gebruik van de isoleercel in onze gevangenissen.

Uit de verslagen van de bezoeken in de gevangenis van Doornik door de Commissie van Toezicht blijkt dat veel gedetineerden zich steeds vaker slecht in hun vel voelen. Dat leidt soms tot ernstige, vaak mentale, gezondheidsproblemen. Er werd onder meer een toename van de psychiatrische problemen vastgesteld, die tot soms agressief gedrag leiden. De negatieve gevoelens leiden ook tot ernstige verslaving, en tot handel in allerlei middelen. De mentale problemen zouden in veel gevallen gerelateerd zijn aan een gebrek aan menselijke middelen - artsen, psychologen, maatschappelijke werkers, psychiaters - maar ook aan de slechte staat van de infrastructuur.

Tijdens een recente ontmoeting met de burgemeester van Doornik, zou zijn overeengekomen met de staatssecretaris voor de Regie der gebouwen dat financiële enveloppes zouden worden vrijgemaakt met het oog op de uitvoering van noodzakelijke werken: vernieuwing van de douches van vleugel C en de installatie van toiletten in vleugel A. Die werken zijn nog niet aangevat.

De Commissie van Toezicht somt enkele dringende werken op waaronder de inrichting van een sanitair lokaal dat aangepast is aan gedetineerden die aan een acute psychische aandoening lijden. Vandaag worden die gedetineerden in de isoleercel geplaatst.

De standaard minimumregels van de Verenigde Naties voor de behandeling van gevangenen of de Nelson Mandelaregels omvatten onder andere het volgende, met het oog op een goede penitentiaire organisatie en op de behandeling van de gevangenen: de Staat heeft de verantwoordelijkheid gezondheidszorg te garanderen voor de gedetineerden. Zij moeten zorg van dezelfde kwaliteit krijgen als de zorg die beschikbaar is in de maatschappij en ze moeten kosteloos toegang krijgen tot de noodzakelijke diensten zonder discriminatie op basis van hun juridisch statuut. Daarnaast is het preventiebeleid op het vlak van volksgezondheid een bevoegdheid van de deelstaten.

Deze vragen behoren tot de bevoegdheid van de Senaat omdat ze transversaal zijn.

De psychiatrische afdelingen van de Belgische gevangenissen zijn overbevolkt. Zou het daarom niet mogelijk zijn een akkoord te bereiken met het Gewestelijk psychiatrisch centrum Les Marroniers, dat afhangt van de Waalse overheidsdienst (SPW) voor gezondheidszorg, voor de opvang en verzorging van gedetineerden die een crisis doormaken?

Welke oplossingen op middellange termijn zullen er aangereikt worden voor de verslavingen, in het bijzonder de drugsverslavingen? Er bestaan preventie- en begeleidingsinstrumenten. Wordt daar voldoende gebruik van gemaakt? Wordt het gevangenispersoneel gesensibiliseerd/voorbereid om op de beste manier te reageren?

In verband met de gevangenen vraagt het Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) een overdracht van de bevoegdheden in verband met «gezondheid» van de FOD Justitie naar de FOD Volksgezondheid. Zal dat voorstel worden gevolgd?

Wat is de stand van zaken?