| SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| Session 2020-2021 | Zitting 2020-2021 | ||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| 21 juin 2021 | 21 juni 2021 | ||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| Question écrite n° 7-1271 | Schriftelijke vraag nr. 7-1271 | ||||||||
de Fatima Ahallouch (PS) |
van Fatima Ahallouch (PS) |
||||||||
à la ministre de la Défense |
aan de minister van Defensie |
||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| Agence nationale française de lutte contre les manipulations de l'information - Mise en place - Fonctionnement - Initiative comparable en Belgique | Frans agentschap voor de strijd tegen manipulatie van informatie - Oprichting - Werking - Vergelijkbaar initiatief in België | ||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| désinformation France traitement de l'information |
desinformatie Frankrijk informatieverwerking |
||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
|
|
||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| Question n° 7-1271 du 21 juin 2021 : (Question posée en français) | Vraag nr. 7-1271 d.d. 21 juni 2021 : (Vraag gesteld in het Frans) | ||||||||
Selon certaines informations, la France compte se doter d'une agence en matière de lutte contre les manipulations de l'information. Elle serait mise en place en septembre 2021 et serait rattachée au Secrétariat général de la défense et de la sécurité nationale. Ainsi, plusieurs échéances électorales feront l'objet d'une attention particulière au cours des prochains mois, a confié le service compétent. Par exemple, les élections législatives en Allemagne à la fin du mois de septembre 2021; mais on sait que la France elle-même se prépare également à la tenue dans un an d'une élection présidentielle. Tout comme aux États-Unis, des tentatives d'ingérence lors de la dernière présidentielle en France ont été observées. Pour assurer la transparence, on apprend également qu'un comité d'éthique et scientifique composé d'un membre du Conseil d'État, d'un membre du Conseil supérieur de l'audiovisuel (CSA), d'un magistrat, d'un ambassadeur, de journalistes et de chercheurs veillera sur les activités de cette agence. D'autres pays ou groupes d'États se sont déjà dotés de telles structures. Par rapport à ce dossier, nos travaux en commission des Matières transversales du Sénat a mis en évidence que l'Union européenne (UE) a créé en 2015 East StratCom, consacrée à la lutte contre les manipulations en provenance de Russie. On sait aussi qu'au Royaume-Uni, le programme NSCT (National Security Communications Team), rattaché aux services du premier ministre, est chargé de ces missions. Aux États-Unis, il s'agit du GEC (Global Engagement Center), qui dépend du département d'État. Cette question relève bien de la compétence du Sénat par sa transversalité. En témoigne le rapport d'information concernant la nécessaire collaboration entre l'autorité fédérale et les Communautés en matière de lutte contre les infox (fake news) qui est actuellement en examen au sein de la commission des Matières transversales (doc. Sénat, nº 7-110/1). Votre département a d'ailleurs été entendu dans le cadre des auditions. Je souhaiterais dès lors savoir si vous disposez d'informations complémentaires quant à cette initiative de la France. Une telle agence est-elle envisageable dans notre pays? |
Er zijn berichten dat Frankrijk een agentschap gaat oprichten voor de strijd tegen de manipulatie van informatie. Dat agentschap zou in september 2021 van start gaan en toegevoegd worden aan het Secrétariat général de la défense et de la sécurité nationale. Zo zal er de komende maanden bijzondere waakzaamheid aan de dag worden gelegd naar aanleiding van verschillende verkiezingen, aldus de bevoegde diensten. Dat geldt bijvoorbeeld voor de parlementsverkiezingen in Duitsland eind september 2021, maar we weten dat Frankrijk zich het komende jaar ook in de aanloop naar presidentsverkiezingen bevindt. Net zoals in de Verenigde Staten werden ook in Frankrijk pogingen tot inmenging vastgesteld tijdens de vorige presidentsverkiezingen. Om de transparantie te verzekeren werd naar verluidt ook een ethisch en wetenschappelijk comité opgericht, samengesteld uit een lid van de Conseil d'État, een lid van de Conseil supérieur de l'audiovisuel (CSA), een magistraat, een ambassadeur, journalisten en onderzoekers, dat zal waken over de activiteiten van dat agentschap. Andere landen of groepen van landen hebben al dergelijke structuren opgezet. Uit de werkzaamheden van de Senaatscommissie voor de Transversale Aangelegenheden is gebleken dat in de Europese Unie (EU) in 2015 East StratCom werd opgericht om de manipulatie die vanuit Rusland afkomstig is te bestrijden. Het is ook bekend dat in het Verenigd Koninkrijk het NSCT-programma (National Security Communications Team) dat toegevoegd is aan de diensten van de Britse eerste minister diezelfde opdracht heeft. In de Verenigde Staten gaat het om het Global Engagement Center (GEC) dat afhangt van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken. Deze vraag valt binnen de bevoegdheid van de Senaat omdat ze transversaal is. Daarvan getuigt het informatieverslag betreffende de noodzakelijke samenwerking tussen de federale overheid en de Gemeenschappen inzake de bestrijding van fake news dat momenteel in behandeling is in de commissie voor de Transversale Aangelegenheden (Stuk Senaat nr. 7-110/1). Een vertegenwoordiger van uw departement werd trouwens gehoord tijdens de hoorzittingen. Daarom wil ik u vragen of u over bijkomende informatie beschikt met betrekking tot het Franse initiatief. Behoort een dergelijk agentschap tot de mogelijkheden in ons land? |
||||||||
| Réponse reçue le 16 juillet 2021 : | Antwoord ontvangen op 16 juli 2021 : | ||||||||
En ce qui concerne l’initiative française « Information Warfare » nous possédons les informations suivantes : Le personnel est composé de +/- 60 personnes. Les domaines de compétences sont la lutte, l’action, la réaction contre la désinformation prise dans le sens le plus large possible. Au niveau national et depuis mai 2021, le SGRS est en charge de l’« Agile Task Force Information Operations » (ATFIO) dont le but est de disposer d’une stratégie nationale de lutte contre les opérations d’influence à destination de la Belgique, de l’UE et de l’OTAN. La réalisation de cette stratégie est prévue en octobre 2023. ATFIO est composé à partir de différents départements (le Service Public Fédéral Affaires Étrangères, la Police Fédérale, le Centre de Crise National, L’Organe de Coordination pour l’Analyse de la Menace, la Sûreté de l'État). Si la Belgique souhaite posséder une telle agence, il faudra tenir compte des points suivantes : – Les spécialistes dans ce domaine sont rares. – L’opérationnalisation prendra du temps. – Il faudra un budget comprenant le personnel, le matériel, les infrastructures, les investissements, etc. – Il faudra disposer d’un mandat clair. |
Wat betreft het Franse initiatief ‘Information Warfare’ beschikken wij over de volgende informatie: Het personeel bestaat uit +/- 60 personen. De bevoegdheidsdomeinen zijn de strijd, de actie, de reactie tegen desinformatie in de breedst mogelijke zin. Op nationaal niveau is de ADIV sinds mei 2021 belast met de ‘Agile Task Force Information Operations’ (ATFIO), die tot doel heeft te beschikken over een nationale strategie ter bestrijding van beïnvloedingsoperaties tegen België, de EU en de NAVO. De realisatie van deze strategie is voorzien voor oktober 2023. ATFIO bestaat uit verschillende departementen (de Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken, de Federale Politie, het Nationaal Crisiscentrum, het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse, de Veiligheid van de Staat). Indien België een dergelijk agentschap wil hebben, moet met de volgende punten rekening worden gehouden: – Specialisten in dit domein zijn zeldzaam. – De operationalisering zal tijd vergen. – Er zal een begroting nodig zijn voor personeel, uitrusting, infrastructuur, investeringen, etc. – Een duidelijk mandaat is vereist. |