SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2017-2018 Zitting 2017-2018
________________
28 mars 2018 28 maart 2018
________________
Question écrite n° 6-1813 Schriftelijke vraag nr. 6-1813

de Christophe Lacroix (PS)

van Christophe Lacroix (PS)

à la ministre des Affaires sociales et de la Santé publique

aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
________________
Électrohypersensibilité - Nouvelle technologie Li-Fi (« Light Fidelity ») - Développements scientifiques - Alternative au Wi-Fi (« Wireless Fidelity ») - Avantages pour la santé publique Elektrohypersensitiviteit - Nieuwe technologie - Li-Fi (Light Fidelity) - Wetenschappelijke ontwikkelingen - Alternatief voor wifi (“Wireless Fidelity”) - Voordelen voor de volksgezondheid 
________________
exposition aux radiations
communication mobile
nuisance électromagnétique
Internet
télécommunication sans fil
nouvelle technologie
santé publique
blootstelling aan straling
mobiele communicatie
elektromagnetische schadelijke invloed
internet
radiocommunicatie
nieuwe technologie
volksgezondheid
________ ________
28/3/2018Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 26/4/2018)
2/5/2018Antwoord
28/3/2018Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 26/4/2018)
2/5/2018Antwoord
________ ________
Question n° 6-1813 du 28 mars 2018 : (Question posée en français) Vraag nr. 6-1813 d.d. 28 maart 2018 : (Vraag gesteld in het Frans)

La Li-Fi (« Light Fidelity »), technologie encore très onéreuse, serait, il est vrai, cependant prometteuse, car présentée comme une alternative au Wi-Fi (« Wireless Fidelity »).

Elle devrait, en l'état de mon information, devenir un peu plus familière cette année grâce à la commercialisation des premiers dispositifs destinés au grand public.

En effet, deux entreprises françaises vont commercialiser dans le courant de l'année une lampe de bureau et une serrure connectée qui fonctionnent par Li-Fi.

Le premier dispositif consiste en une lampe de bureau à ampoule LED (« light-emitting diode », diode électroluminescente) qui diffuse une connexion Internet sans fil via la lumière. La lampe est munie d'un câble qui se branche à un routeur Wi-Fi ou une box Internet. L'ordinateur, que l'on place dans le champ lumineux, est lui équipé d'un récepteur Li-Fi branché via le port USB.

Cette technologie, qui s'apparente au morse dans son fonctionnement, se sert de la modulation de lumière à haute fréquence pour coder et transmettre des informations.

L'application Li-Fi est présentée comme plus sécurisée que le Wi-Fi (pas de risque de piratage de la connexion à distance) et plus sûr du point de vue sanitaire face à la nocivité que l'on prête aux ondes radio.

Le deuxième produit Li-Fi évoqué a également retenu toute mon attention. Il s'agit d'une « serrure connectée à ouverture lumineuse » qui se sert du Li-Fi pour sécuriser l'accès au domicile. Il suffit de présenter devant la serrure son smartphone muni de l'application dédiée qui va activer le flash du mobile et émettre un code à usage unique pour déverrouiller ou verrouiller la porte. Le principe est présenté comme plus sûr que les solutions existantes fonctionnant avec des connexions Wi-Fi ou Bluetooth.

La Li-Fi a souvent fait l'actualité ces dernières années mais ne s'est jamais concrétisée commercialement.

Mon groupe politique au Sénat a déposé récemment une proposition de résolution relative à la reconnaissance de l'électrohypersensibilité (doc. Sénat, n° 6-349/1). Je m'en réfère donc à ce texte pour les développements et les recommandations envisagées.

En substance, nombreux sont les témoignages qui nous parviennent dans lesquels les personnes électrosensibles décrivent les innombrables difficultés auxquelles elles sont confrontées.

Chaque aspect de leur vie est affecté par l'intolérance et ses conséquences : la poursuite d'une activité professionnelle est souvent compromise étant donné l'environnement électromagnétique très chargé que l'on rencontre sur les lieux de travail, caractérisé par la présence de nombreux smartphones, de connexions Wi-Fi, etc.

Les rapports avec la médecine du travail ou avec les services d'aide à l'emploi sont source de tensions multiples en raison de la non-reconnaissance actuelle de la maladie.

Se loger est également particulièrement ardu. Le déploiement envisagé de compteurs d'électricité, de gaz, voire d'eau, dits intelligents, c'est-à-dire transmettant en temps réel la consommation des ménages au gestionnaire de réseau via des radiofréquences, rendrait insurmontables les obstacles auxquels les personnes électrosensibles seraient confrontées dans les années à venir.

Une attention toute particulière doit donc être portée à ces personnes étant donné leur incapacité physique à évoluer dans un environnement électromagnétique en pleine transformation.

Cette nouvelle technologie, la Li-Fi, me semble-t-il, pourrait constituer une alternative intéressante aux problèmes vécus par ces personnes fragilisées.

Chez nous, le musée du Grand Curtius de Liège s'est déjà doté de la Li-Fi. En France, l'hôpital de Perpignan à été récemment le premier à s'équiper de ce système pour réduire les rayonnements ionisants, dont on ignore toujours le danger réel.

L'ensemble de ces questions relève de la compétence du Sénat dans la mesure où elles concernent une matière fédérale qui a une influence sur les compétences des entités fédérées en matière de bien-être au travail, de santé publique, etc.

Conscient que le développement de cette technologie en est à ses débuts, j'aimerais cependant savoir si vous disposez d'informations complémentaires en la matière. Des contacts sont-ils pris avec vos collègues des entités fédérées pour évaluer ce dossier en termes de prévention de la santé publique ?

 

Li-Fi (Light Fidelity) is nog een zeer dure technologie, maar zou veelbelovend zijn omdat het als een alternatief voor wifi (“Wireless Fidelity”) wordt voorgesteld.

Volgens mijn infomatie zou die technologie dit jaar een beetje vertrouwder moeten worden, want de eerste installaties voor het brede publiek zullen op de markt worden gebracht.

Twee Franse ondernemingen zijn immers van plan in de loop van het jaar twee toestellen op de markt te brengen die op Li-Fi werken: een bureaulamp en een slot met internetverbinding.

De bureaulamp heeft een LED (light-emitting diode)-lamp die een draadloze internetverbinding verspreidt via het licht. De lamp is voorzien van een kabel die met een wifirouter of een internetbox is verbonden. De computer, die men in het lichtveld plaatst, is uitgerust met een Li-Fi-ontvanger die verbonden is via de USB-poort.

Die technologie, waarvan de werking op morse lijkt, maakt gebruik van de lichtvariaties op hoge frequentie om informatie te coderen en door te sturen.

De toepassing van Li-Fi zou veiliger zijn dan wifi (geen gevaar voor hacking van de verbinding op afstand) en zou niet de nadelige gezondheidseffecten hebben die aan radiostralen worden toegeschreven.

Het andere Li-Fi-product waarvan sprake, is ook opmerkelijk. Het betreft een 'met internet verbonden slot met lichtopening' dat gebruik maakt van Li-Fi om de toegang tot een huis te beveiligen. Men moet enkel zijn smartphone met een bepaalde applicatie voor het slot houden. De app zal de flits van de smartphone activeren en een code voor eenmalig gebruik verzenden om de deur te ver- of ontgrendelen. Het principe zou veiliger zijn dan de bestaande oplossingen die met een wifi- verbinding of met bluetooth werken.

Li-Fi is de laatste jaren dikwijls in het nieuws gekomen maar werd nog nooit op de markt gebracht.

Mijn fractie in de Senaat heeft onlangs een voorstel van resolutie ingediend voor de erkenning van hyperelektrosensitiviteit (doc. Senaat nr 6-349/1). Ik verwijs dus naar die tekst voor de toelichting en de voorgestelde aanbevelingen.

In het kort: in talrijke getuigenissen van elektrosensitieve personen worden de vele moeilijkheden beschreven waaraan ze het hoofd moeten bieden.

De overgevoeligheid en de gevolgen daarvan hebben een impact op elk aspect van hun leven: een beroep blijven uitoefenen wordt vaak moeilijk omdat de werkplaats een erg zware elektromagnetische omgeving is door de talrijke smartphones, wifi-verbindingen, enzovoort.

De verstandhouding met de arbeidsgeneeskunde of de tewerkstellingsdiensten is gespannen omdat de ziekte momenteel niet wordt erkend.

Huisvesting vinden is ook bijzonder moeilijk. De geplande installatie van zogenaamde intelligente elektriciteits-, gas- en zelfs watermeters, die met andere woorden in realtime het verbruik van de gezinnen doorgeven aan de netbeheerder via radiofrequenties, zou de problemen waarmee elektrosensitieve mensen te maken krijgen, de komende jaren onoverkomelijk maken.

Die mensen verdienen dus bijzondere aandacht aangezien zij fysiek niet in staat zijn om zich te ontwikkelen in een elektromagnetische omgeving in volle overgang.

De nieuwe technologie, Li-Fi, zou een interessant alternatief kunnen vormen voor de problemen van die kwetsbare personen.

In ons land is het museum Le Grand Curtius in Luik al uitgerust met Li-Fi. In Frankrijk werd het ziekenhuis van Perpignan onlangs als eerste uitgerust met dat systeem om de ioniserende straling, waarvan de risico's nog niet gekend zijn, te verminderen.

Deze vragen behoren tot de bevoegdheid van de Senaat aangezien ze een federale materie betreffen die een invloed heeft op de bevoegdheden van de deelstaten op het vlak van welzijn op het werk, volksgezondheid, enzovoort.

Ik besef dat we nog maar aan het begin van de ontwikkeling van deze technologie staan, maar ik zou u toch willen vragen of u over bijkomende informatie over dit onderwerp beschikt. Werd er contact opgenomen met uw collega's van de deelstaten om dit dossier te evalueren op het vlak van gezondheidspreventie?

 
Réponse reçue le 2 mai 2018 : Antwoord ontvangen op 2 mei 2018 :

Actuellement, aucune concertation sur cette nouvelle technologie n’est prévue avec les collègues ministres. Étant donné qu’on ne sait pas encore précisément si les rayonnements électromagnétiques sont effectivement la cause des symptômes en cas d’« électrosensibilité », il me semble prématuré d’adopter un point de vue ou de formuler des recommandations à cet égard. Les développements et l’évolution de la technologie concernant cette matière seront suivis de près par mon administration.

Momenteel is er nog geen overleg voorzien met de collega-ministers over de nieuwe technologie. Aangezien het nog niet duidelijk is of elektromagnetische straling effectief de oorzaak is van klachten bij « elektromagnetische gevoeligheid » lijkt het me nog te vroeg om een standpunt in te nemen of aanbevelingen te formuleren. De ontwikkelingen en de evolutie van de technologie in deze materie worden wel door mijn administratie nauwlettend opgevolgd.