SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2017-2018 Zitting 2017-2018
________________
14 novembre 2017 14 november 2017
________________
Question écrite n° 6-1647 Schriftelijke vraag nr. 6-1647

de Christophe Lacroix (PS)

van Christophe Lacroix (PS)

au vice-premier ministre et ministre de l'Emploi, de l'Economie et des Consommateurs, chargé du Commerce extérieur

aan de vice-eersteminister en minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Buitenlandse Handel
________________
Entreprises de titres-services - Secteur du nettoyage - Charge physique du travail - Santé des travailleurs - Mesures de protection Dienstenchequebedrijven - Schoonmaaksector - Fysieke werklast - Gezondheid van de werknemers - Beschermingsmaatregelen 
________________
avantage accessoire
entretien
condition de travail
santé au travail
bijkomend voordeel
onderhoud
arbeidsvoorwaarden
gezondheid op het werk
________ ________
14/11/2017Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 14/12/2017)
23/4/2018Antwoord
14/11/2017Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 14/12/2017)
23/4/2018Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1648 Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1648
________ ________
Question n° 6-1647 du 14 novembre 2017 : (Question posée en français) Vraag nr. 6-1647 d.d. 14 november 2017 : (Vraag gesteld in het Frans)

À la suite de la journée d'étude consacrée aux titres-services programmée par une organisation syndicale, il convient de rappeler que le travail physiquement usant pèse lourd sur la santé des travailleurs.

La journée en question a permis aux acteurs concernés, en présence d'experts, de réfléchir à d'éventuelles solutions.

Le secteur du nettoyage est particulièrement intéressé par la problématique. De nombreuses études attestent qu'il s'agit d'un travail physiquement lourd et que les nettoyeurs en payent le prix fort. Sans compter qu'il a été démontré que les travailleurs de ce secteur présentent un risque accru de décès du fait de l'utilisation de produits nocifs.

La question de l'amélioration de la manière de travailler – et donc de rendre le travail faisable dans les prestations titres-services – ressort bien de la compétence du Sénat du fait de la transversalité de la problématique. Le bien-être des travailleurs, et donc de manière plus large leur santé, dépend du fédéral ; les titres-services relèvent quant à eux de la responsabilité des entités fédérées.

Les employeurs sont donc invités à prendre leurs responsabilités.

Il conviendrait par exemple d'accentuer les initiatives en matière de formation. L'ergonomie est un aspect essentiel dans ce cadre, mais il faudrait également savoir déterminer quels produits sont à éviter. Les employeurs devraient donc pouvoir s'assurer que, par exemple, leurs clients mettent à disposition des travailleurs du matériel de travail ergonomique et des produits non nocifs.

Les comités pour la prévention et la protection au travail (CPPT) ont également un rôle essentiel à jouer au sein des entreprises. Il convient en fait de prendre conscience à tous les niveaux du fait que le travail faisable doit être un réel souci pour tous les acteurs du monde du travail.

Dans la sphère de vos compétences, avez-vous des contacts avec les entités fédérées et les experts de terrain pour rencontrer cette problématique ?

Il y va de la qualité des conditions de travail et de la santé des nombreux travailleurs du secteur concerné.

 

Na een studiedag van een vakbond over de dienstencheques, is het goed er nog eens op te wijzen dat zware fysieke arbeid belastend is voor de gezondheid van werknemers.

Tijdens die studiedag konden de betrokkenen samen met deskundigen nadenken over eventuele oplossingen.

Deze problematiek speelt vooral in de schoonmaaksector. Uit veel onderzoeken blijkt dat het werk in die sector zware fysieke arbeid is en dat schoonmakers daarvoor een hoge prijs betalen. Daarbij komt nog dat aangetoond werd dat er bij werknemers uit die sector een verhoogd risico is op overlijden door het gebruik van schadelijke producten.

De verbetering van de manier van werken, die ervoor zorgt dat het werk in het dienstenchequesysteem werkbaar wordt, valt binnen de bevoegdheid van de Senaat omdat het om een transversale aangelegenheid gaat. Voor het welzijn op het werk en de gezondheid van werknemers in ruime zin is het federale niveau bevoegd; voor dienstencheques zijn de deelstaten bevoegd.

De werkgevers worden dus uitgenodigd om hun verantwoordelijkheid te nemen.

Zo zou er meer nadruk kunnen gelegd worden op initiatieven voor opleiding. Het ergonomische aspect is in dat opzicht essentieel, maar er moet ook aandacht zijn voor welke producten moeten worden geweerd. Werkgevers zouden zich er bijvoorbeeld van moeten kunnen vergewissen dat hun klanten hun werknemers laten werken met ergonomisch materiaal en met producten die niet schadelijk zijn.

De Comités voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) hebben ook een belangrijke rol binnen de bedrijven. Op alle niveaus moet het bewustzijn groeien dat werkbaar werk een aandachtspunt is voor alle spelers op de arbeidsmarkt.

Hebt u binnen uw bevoegdheidsdomein contacten met de deelstaten en de arbeidsdeskundigen om deze problemen te verhelpen?

Het gaat om de kwaliteit van de arbeidsomstandigheden en de gezondheid van de vele werknemers uit de betrokken sector.

 
Réponse reçue le 23 avril 2018 : Antwoord ontvangen op 23 april 2018 :

Dans le cadre de l’exécution du contrat d’administration établi avec le service public fédéral (SPF) Emploi, Travail et Concertation sociale concernant l’organisation de campagnes d’inspection dans le domaine du bien-être au travail, aussi bien au niveau national qu’au niveau local, la direction régionale de Liège de la direction générale du Contrôle du bien-être au travail a mené en 2016-2017 une campagne locale au cours de laquelle dix-sept entreprises de titres-services ont été inspectées.

Lors de ces visites d’inspection, on a examiné plus particulièrement la politique de bien-être, l’organisation du service interne pour la prévention et la protection au travail, l’analyse de risques par rapport au client, la surveillance santé, les équipements de travail, les moyens de protection individuelle et les vêtements de travail, l’ergonomie, la protection de la maternité, les agents chimique et la prévention des risques psychosociaux au travail. L’échantillonnage et la dispersion géographique sont cependant trop limités pour pouvoir tirer ici une conclusion générale.

Il ressort cependant bien de cette enquête que beaucoup d’efforts sont réalisés pour donner aux travailleurs une formation adaptée concernant la manutention manuelle de charges. Les obligations relatives à la protection de la maternité sont en général bien appliquées. Dans le cadre de la protection de la maternité, dans quelques-unes des entreprises chèques service contrôlées, la travailleuse enceinte est écartée de ses fonctions les trois derniers mois de sa grossesse vu la manutention manuelle de charges. Certaines des entreprises contrôlées ont développé une politique proactive pour éliminer les produits de nettoyage nocifs.

In uitvoering van de bestuursovereenkomst met de federale overheidsdienst (FOD) Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg met betrekking tot het organiseren van nationale zowel als lokale inspectiecampagnes welzijn op het werk, heeft de regionale directie Luik van de algemene directie Toezicht op het welzijn op het werk in 2016-2017 een lokale inspectiecampagne uitgevoerd, waarbij in totaal zeventien ondernemingen van dienstencheques werden geïnspecteerd.

Tijdens deze inspectiebezoeken werd het welzijnsbeleid, de organisatie van de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk, de risicoanalyse bij de klant, het gezondheidstoezicht, de arbeidsmiddelen, de persoonlijke beschermingsmiddelen en werkkledij, de ergonomie, de moederschapsbescherming, chemische agentia en de preventie van psychosociale risico’s op het werk nader bekeken. De staalname en de geografische spreiding is uiteraard te klein om hier algemene conclusie te kunnen uit trekken.

Uit dit onderzoek blijkt alvast dat er heel wat inspanningen geleverd worden om een passende opleiding aan de werknemers inzake het manueel hanteren van lasten te verstrekken. De verplichtingen inzake moederschapsbescherming worden over het algemeen goed nageleefd. In het kader van de moederschapsbescherming wordt in de sommige van de gecontroleerde dienstencheque-ondernemingen de zwangere werkneemster de laatste drie maanden van hun zwangerschap verwijderd uit hun functie omwille van het manueel hanteren van lasten. Sommige van de gecontroleerde ondernemingen hadden een proactief beleid ontwikkeld om schadelijke reinigingsproducten te weren.