SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2016-2017 Zitting 2016-2017
________________
26 octobre 2016 26 oktober 2016
________________
Question écrite n° 6-1079 Schriftelijke vraag nr. 6-1079

de Ann Brusseel (Open Vld)
van Ann Brusseel (Open Vld)

au ministre de la Justice
aan de minister van Justitie
________________
Traite d'êtres humains - Exploitation sexuelle - Exploitation économique - Chiffres - Compensation pour les victimes Mensenhandel - Seksuele uitbuiting - Economische uitbuiting - Cijfers - Compensatie voor slachtoffers 
________________
traite des êtres humains
prostitution
jeune
victime
indemnisation
statistique officielle
suivi rapport d'information
 mensenhandel
prostitutie
jongere
slachtoffer
vergoeding
officiële statistiek
opvolging informatieverslag
________ ________
26/10/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 24/11/2016)
27/6/2017Rappel
10/9/2017Antwoord
26/10/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 24/11/2016)
27/6/2017Rappel
10/9/2017Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1078
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1080		 Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1078
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1080
________ ________
Question n° 6-1079 du 26 octobre 2016 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-1079 d.d. 26 oktober 2016 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Je me réfère à la récente journée d'études sur la traite d'êtres humains et la prostitution, organisée le 4 octobre 2016 par le Vrouwenraad.

À cette occasion, la chercheuse Karin Werkman a exprimé un point de vue intéressant sur la lutte contre l'exploitation sexuelle et économique aux Pays-Bas. Dans ce pays, l'an dernier, la compensation la plus élevée obtenue par une victime d'exploitation sexuelle a atteint un million d'euros.

Aux Pays-Bas, 300 dossiers de traite des êtres humains ont été présentés. Cela a donné lieu à 200 condamnations, sur une base annuelle.

Cette question concerne l'égalité des chances; elle est dès lors une compétence du Sénat, conformément à l'article 79 du règlement et elle touche en outre une matière transversale – Communautés. La question résulte du rapport d'information, adopté à l'unanimité, sur le suivi de la mise en œuvre de la Plateforme d'action de la quatrième Conférence mondiale des Nations unies sur les femmes (Pékin) (doc. Sénat n° 6-97/1 à /5 – 2014/2015).

Je souhaiterais dès lors obtenir une réponse aux questions suivantes:

1) Au cours des trois dernières années, combien de dossiers relatifs à respectivement l'exploitation économique et l'exploitation sexuelle les parquets ont-ils transférés?

2) Au cours des trois dernières années, combien de condamnations ont-elles été prononcées concernant respectivement l'exploitation économique et l'exploitation sexuelle?

3) Au cours des trois dernières années, dans combien de dossiers aboutissant à une condamnation pour exploitation sexuelle une compensation a-t-elle été octroyée aux victimes?

4) La législation actuelle permet-elle déjà aux victimes d'exploitation sexuelle (ou économique) d'obtenir une compensation? Dans l'affirmative, pouvez-vous illustrer votre réponse par des chiffres? Dans la négative, pourquoi et que proposez-vous?

 

Ik verwijs naar de recente studiedag die werd georganiseerd door de Vrouwenraad op 4 oktober 2016 over mensenhandel en prostitutie.

Hierbij gaf onderzoekster Karin Werkman een interessante kijk op de handhaving in Nederland van de strijd tegen seksuele en economische uitbuiting. De hoogste compensatie voor een slachtoffer van seksuele uitbuiting in Nederland bedroeg verleden jaar een miljoen euro.

Zo werden er in Nederland drie honderd zaken inzake mensenhandel voorgedragen. Dit resulteerde in twee honderd veroordelingen op jaarbasis.

Deze vraag betreft gelijke kansen en is aldus een bevoegdheid van de Senaat conform artikel 79 van het reglement en is tevens een transversale aangelegenheid – Gemeenschappen. De vraag vloeit voort uit het unaniem goedgekeurde informatieverslag van de Senaat betreffende de opvolging van de toepassing van het Actieplatform van de Vierde VN-Wereldvrouwenconferentie van Peking (stukken van de Senaat nrs. 6-97/1 tot /5 – 2014/201).

Ik had dan ook volgende vragen :

1) Kan u meedelen hoeveel dossiers de laatste drie jaar werden doorverwezen door de parketten voor respectievelijk economische uitbuiting en seksuele uitbuiting ?

2) Kan u tevens meedelen hoeveel veroordelingen er op jaarbasis de laatste drie jaar er werden uitgesproken voor respectievelijk economische uitbuiting en seksuele uitbuiting ?

3) Kan u meedelen in hoeveel dossiers die uitmonden in een veroordeling voor seksuele uitbuiting er tevens een vergoeding werd toegekend aan de slachtoffers en dit op jaarbasis voor de laatste drie jaar ?

4) Meent u dat de huidige wetgeving volstaat wat betreft de mogelijkheid voor de slachtoffers om een compensatie te bekomen ingeval zij het slachtoffer werden van seksuele (of economische) uitbuiting ? Zo ja, kan u dit toelichten met cijfers ? Zo neen, waarom niet en wat stelt u voor ?

 
Réponse reçue le 10 septembre 2017 : Antwoord ontvangen op 10 september 2017 :

1) En matière d’affaires entrées dans les parquets relatives à la traite des êtres humains :

– en 2016, 184 nouveaux dossiers sont entrés dans les parquets en matière d’exploitation sexuelle et 112 en matière d’exploitation économique ;

– en 2015 les dossiers entrés étaient respectivement de 151 et 124.

Il faut savoir, que les données de l’auditorat du travail ne sont pas reprises dans ces chiffres.

2) En matière de condamnation, la dernière extraction actualisée donne les chiffres suivants : 127 en 2016 ; 100 en 2015 ; 101 en 2014 ; 91 en 2013 pour les affaires de la traite.

En termes de répartition, le type d’exploitation ne constitue pas un code d'encodage obligatoire. Le programme ne requiert pas l’encodage de cette information qui n’est donc pas disponible de façon exhaustive à l’heure actuelle.

On dispose cependant d’une information partielle qui est proche de ce que l’on pourrait considérer comme un échantillon. Ainsi de 2013 à 2016, sur 117 condamnations encodées en matière d’exploitation sexuelle et économique, 69 concernaient l’exploitation sexuelle et 47 concernaient l’exploitation économique. Il faut rester évidemment prudent quant à ces chiffres mais ils tendraient à montrer qu’environ 60 % des condamnations concernent généralement l’exploitation sexuelle et 40 % l’exploitation économique. Quelques cas enfin relèvent d’autres formes de traite.

3) Les dédommagements dont peuvent bénéficier les victimes sont décidés au niveau judiciaire. Cela ne fait pas partie des informations qui font l’objet d’un encodage au niveau du casier judiciaire qui alimente la banque de données des condamnations. Une information détaillée n’est donc pas disponible via les banques de données judiciaires.

Il faut par ailleurs être attentif à différencier les dommages et intérêts décidés dans le cadre de la procédure pénale et le remboursement des salaires ou prestations non payées. Cela est possible même dans le cadre de l’exploitation sexuelle. Cependant en pratique cela reste difficile au niveau de l’exécution car les auteurs collaborent rarement. Les saisies et confiscations sont de ce point de vue de première importance car les victimes peuvent être dédommagées via le produit des saisies.

Par ailleurs, à titre subsidiaire les victimes peuvent, si les conditions sont respectées, bénéficier d’une compensation via le Fonds pour les victimes d’actes intentionnels de violence. Dans ce cadre, sur la base d’une information qualitative, la majorité voire tous les dossiers qui ont amené à une intervention de la Commission concernaient exclusivement des faits d’exploitation sexuelle. La compensation via le Fonds est cependant rare.

Sur le plan qualitatif le montant des dédommagements peut varier évidemment en fonction du dossier et de la gravité des faits. Des exemples de décisions et des dédommagements qu’elles comprennent sont mentionnés dans les rapports annuels de Myria.

4) Certains éléments peuvent être pris en compte afin d’améliorer les dédommagement possibles.

Dans la dernière directive de politique criminelle relative aux recherches et poursuites des faits de traite (COL 01/2015) il a été insisté sur la réalisation des enquêtes de patrimoines afin de procéder au mieux aux saisies et confiscations des biens des auteurs de l’infraction, certaines décisions judiciaires ayant compensé les dommages évalués à partir de ce qui avait pu être saisi et confisqué.

Par ailleurs, il est prévu de développer certains outils d’informations pour les victimes de traite sur la manière de récupérer (ici sur le plan civil) des salaires ou sommes dues impayées.

1) Omtrent de informatie over de zaken van mensenhandel ingeleid bij de parketten :

– in 2016 zijn 184 nieuwe dossiers inzake seksuele uitbuiting en 112 inzake economische uitbuiting ingeleid bij de parketten ;

– in 2015 werden respectievelijk 151 en 124 dossiers ingeleid.

De gegevens van het arbeidsauditoraat zijn niet opgenomen in deze cijfers.

2) De laatste geactualiseerde extractiedatum voor de veroordelingen geeft de volgende cijfers : 127 zaken van mensenhandel in 2016 ; 100 in 2015 ; 101 in 2014 ; en 91 in 2013.

Wat de onderlinge verdeling betreft, vormt het soort uitbuiting geen verplichte registratiecode. Aangezien het programma niet vereist dat die informatie wordt geregistreerd is die thans niet op exhaustieve wijze beschikbaar.

Er is evenwel gedeeltelijke informatie beschikbaar die zou kunnen worden beschouwd als een steekproef. Van de 117 geregistreerde veroordelingen wegens seksuele en economische uitbuiting, tussen 2013 en 2016, hadden aldus 69 veroordelingen betrekking op seksuele uitbuiting en 47 veroordelingen betrekking op economische uitbuiting. Er moet uiteraard omzichtig worden omgegaan met die cijfers, maar zij lijken aan te tonen dat ongeveer 60 % van de veroordelingen over het algemeen betrekking hebben op seksuele uitbuiting en 40 % op economische uitbuiting. Tenslotte hebben enkele zaken betrekking op andere vormen van uitbuiting.

3) De schadevergoedingen die de slachtoffers kunnen genieten, worden op gerechtelijk niveau beslist. Dat maakt geen deel uit van de informatie die wordt geregistreerd in het strafregister dat de gegevensbank van de veroordelingen voedt. Gedetailleerde informatie is dan ook niet beschikbaar via de gerechtelijke gegevensbanken.

Voorts moet onderscheid worden gemaakt tussen de schadevergoeding waartoe beslist is in het kader van de strafrechtelijke procedure en de terugbetaling van de niet betaalde uitkeringen of lonen. Dat is mogelijk, zelfs in het kader van de seksuele uitbuiting. In de praktijk blijft het evenwel een lastige opgave wat de tenuitvoerlegging betreft, aangezien de daders zelden meewerken. Vanuit die optiek zijn de inbeslagnemingen en verbeurdverklaringen van wezenlijk belang, aangezien de slachtoffers via de opbrengst van de inbeslagnemingen kunnen worden vergoed.

In subsidiaire orde kunnen de slachtoffers bovendien, mits de voorwaarden worden nageleefd, een compensatie krijgen via het Fonds voor de slachtoffers van opzettelijke gewelddaden. Op basis van kwalitatieve informatie ging het in dat verband bij de meeste of zelfs alle dossiers die hebben geleid tot een tussenkomst van de Commissie, uitsluitend om feiten van seksuele uitbuiting. De compensatie via het Fonds is niettemin zeldzaam.

Op kwalitatief vlak kan het bedrag van de schadevergoedingen uiteraard variëren al naargelang van het dossier en de ernst van de feiten. Voorbeelden van de beslissingen en desbetreffende schadevergoedingen zijn opgenomen in de jaarverslagen van Myria.

4) Er kan rekening worden gehouden met bepaalde elementen teneinde de mogelijke schadevergoedingen te verbeteren.

In de laatste richtlijn inzake het strafrechtelijk beleid met betrekking tot opsporing en vervolging van feiten van mensenhandel (COL 01/2015) werd de nadruk gelegd op de verwezenlijking van de vermogensonderzoeken teneinde op de beste wijze over te gaan tot de inbeslagnemingen en verbeurdverklaringen van de goederen van de daders van het misdrijf, aangezien bepaalde rechterlijke beslissingen voorzagen in het compenseren van de schade, die werd geraamd op grond van hetgeen dat in beslag kon worden genomen en verbeurdverklaard.

Bovendien is er het plan om voor de slachtoffers van mensenhandel bepaalde informatietools te ontwikkelen over de wijze waarop zij (op burgerlijk vlak) onbetaalde verschuldigde bedragen of lonen kunnen terugvorderen.