SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
19 février 2013 19 februari 2013
________________
Question écrite n° 5-8172 Schriftelijke vraag nr. 5-8172

de Fatma Pehlivan (sp.a)

van Fatma Pehlivan (sp.a)

à la ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Prison - Décès suspect - Bilan - Procédure Gevangenis - Verdacht overlijden - Overzicht - Procedure 
________________
détenu
établissement pénitentiaire
statistique officielle
détention provisoire
répartition géographique
ressortissant étranger
mort
gedetineerde
strafgevangenis
officiële statistiek
voorlopige hechtenis
geografische spreiding
buitenlandse staatsburger
dood
________ ________
19/2/2013Verzending vraag
26/7/2013Antwoord
19/2/2013Verzending vraag
26/7/2013Antwoord
________ ________
Question n° 5-8172 du 19 février 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-8172 d.d. 19 februari 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Plusieurs cas de décès suspect ont été enregistrés dans les prisons belges ces dernières années. Pour me faire une idée de leur nombre, je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes :

1) Combien de décès suspects par an a-t-on dénombrés dans les établissements pénitentiaires belges depuis 2008 ? Je souhaiterais obtenir ces chiffres par arrondissement judiciaire et par prison.

a) Combien de ces personnes étaient-elles belges ? Et combien étaient-elles des Belges d'origine étrangère ?

b) Combien n'étaient-elles pas belges ?

2) Combien de décès suspects par an a-t-on dénombrés depuis 2008 parmi les personnes en détention préventive ? Je souhaiterais obtenir ces chiffres par arrondissement et par maison d'arrêt.

a) Dans combien de cas s'agissait-il d'une personne de nationalité belge ? Combien d'entre elles étaient-elles d'origine étrangère ?

b) Combien d'entre elles n'étaient pas belges ?

3) Quelle est la procédure à suivre en cas de décès suspect ? Une autre procédure s'applique-t-elle s'il s'agit d'une personne en détention préventive ? Dans l'affirmative, quelle est cette procédure ?

 

De afgelopen jaren waren er verschillende gevallen van verdacht overlijden in de Belgische gevangenissen. Om zicht te hebben op de correcte cijfers had ik van de geachte minister graag een antwoord gehad op onderstaande vragen:

1) Hoeveel gevallen van verdacht overlijden waren er jaarlijks sinds 2008 in onze gevangenissen? Graag de cijfers per gerechtelijk arrondissement en per gevangenis.

a) In hoeveel van de gevallen ging het om een gevangene met de Belgische nationaliteit? En hoeveel van hen was van vreemde origine?

b) Hoeveel van hen was niet-Belg?

2) Hoeveel gevallen van verdacht overlijden waren er jaarlijks sinds 2008 bij de personen in voorhechtenis? Graag de cijfers per gerechtelijk arrondissement en per arresthuis.

a) In hoeveel van de gevallen ging het om een persoon met de Belgische nationaliteit? En hoeveel van hen was van vreemde origine?

b) Hoeveel van hen was niet-Belg?

3) Welke procedure moet er gevolgd worden in geval van verdacht overlijden? Is er een andere procedure als het gaat om iemand in voorhechtenis? Zo ja, wat is die procedure?

 
Réponse reçue le 26 juillet 2013 : Antwoord ontvangen op 26 juli 2013 :

1 et 2. Voir les tableaux en annexe.

Nous ne disposons que du nombre de détenus décédés en détention par an et par établissement, que ce soit en établissement pénitentiaire-même ou dans un hôpital dans lequel, le cas échéant, le détenu est transféré. On distingue les suicides des autres causes de décès. Le secret médical rend impossible la distinction des autres causes de décès. Il n’existe pas de classification selon la nationalité ou la situation judiciaire du détenu.

Le nombre de décès plus élevé certaines années à Bruges ou à Saint-Gilles s'explique partiellement par l'existence d'infrastructures médico-chriugicales au sein de ces établissements, vers lesquels sont dès lors parfois orientés les détenus gravement malades.

3. Lorsqu’un décès a lieu dans un établissement pénitentiaire, le directeur en fait la déclaration dans les vingt-quatre heures à l’officier de l’état civil. Le code civil prévoit actuellement que l’officier de l’état civil doit se rendre à la prison pour s’assurer du décès. La loi du 14 janvier 2013 portant diverses dispositions relatives à la réduction de la charge du travail au sein de la Justice (en vigueur au plus tard le 1er septembre 2013) supprime cette dernière obligation.

La procédure à suivre en cas de décès est également prévue par l’arrêté royal du 21 mai 1965 portant règlement général des établissements pénitentiaires (articles 45 et 113) ainsi que par l’arrêté ministériel du 12 juillet 1971 portant instructions générales pour les établissements pénitentiaires (articles 201 à 205). Elle est la même pour tous les types de décès. Le directeur de la prison avertit le bourgmestre de la commune où le défunt avait son domicile afin qu’il prévienne ses parents. Les aumôniers, conseillers islamiques et conseillers moraux sont également avertis. De plus, si le défunt était un inculpé, un prévenu ou un accusé, le directeur informe les autorités judiciaires du décès. Le corps sera placé au dépôt mortuaire après qu’un médecin ait constaté le décès et en ait relevé la cause. Un inventaire des effets, objets et papiers laissés par le défunt sera dressé par le directeur de la prison afin qu’il puisse en être rendu compte à ses héritiers et aux successeurs.

2008

Etablissement

Suicides

Autres décès

Total

Merksplas

2

5

7

Wortel (& Tilburg)

 

4

4

Antwerpen

 

2

2

St Gilles

2

1

3

Leuven Centraal

 

2

2

Forest

2

1

3

Leuven Hulp

 

1

1

Ittre

 

1

1

Brugge

2

8

10

Gent

1

 

1

Mons

1

3

4

Tournai

1

1

2

Jamioulx

 

1

1

Lantin

 

4

4

Paifve

 

1

1

Hasselt

 

1

1

Namur

 

1

1

Andenne

1

 

1

Total

12

37

49

2009

Etablissement

Suicides

Autres décès

Total

Merksplas

 

2

2

Antwerpen

 

1

1

Mechelen

1

2

3

Turnhout

1

 

1

St Gilles

1

3

4

Leuven Centraal

 

3

3

Forest

 

1

1

Leuven Hulp

2

 

2

Nivelles

1

1

2

Ittre

 

2

2

Brugge

1

2

3

Gent

 

1

1

Mons

 

1

1

Tournai

1

 

1

Jamioulx

 

1

1

Lantin

3

1

4

Verviers

 

1

1

Paifve

1

2

3

Hasselt Nieuw

 

4

4

Arlon

 

1

1

Namur

 

1

1

Andenne

 

1

1

Total

12

31

43

2010

Etablissement

Suicides

Autres décès

Total

Merksplas

 

3

3

Antwerpen

 

2

2

Turnhout

1

1

2

Hoogstraten

 

1

1

St Gilles

2

1

3

Forest

1

2

3

Nivelles

 

1

1

Brugge

1

4

5

Ieper

1

 

1

Gent

1

 

1

Mons

1

1

2

Tournai

 

1

1

Jamioulx

 

3

3

Lantin

5

3

8

Verviers

1

1

2

Paifve

 

2

2

Hasselt Nieuw

2

 

2

Arlon

1

 

1

Saint Hubert

 

1

1

Namur

1

 

1

Andenne

1

 

1

Total

19

27

46

2011

Etablissement

Suicides

Autres décès

Total

Merksplas

2

5

7

Wortel (& Tilburg)

 

4

4

Antwerpen

 

2

2

St Gilles

2

1

3

Leuven Centraal

 

2

2

Forest

2

1

3

Leuven Hulp

 

1

1

Ittre

 

1

1

Brugge

2

8

10

Gent

1

 

1

Mons

1

3

4

Tournai

1

1

2

Jamioulx

 

1

1

Lantin

 

4

4

Paifve

 

1

1

Hasselt

 

1

1

Namur

 

1

1

Andenne

1

 

1

Total

12

37

49

2012

Etablissement

Suicides

Autres décès

Total

Merksplas

 

2

2

Wortel

1

1

1

St Gilles

2

1

3

Leuven Centraal

 

1

1

Forest

 

2

2

Leuven Hulp

3

 

3

Nivelles

 

1

1

Brugge

 

10

10

Gent

1

2

3

Mons

 

3

3

Tournai

 

1

1

Jamioulx

 

1

1

Lantin

1

2

3

Huy

1

1

2

Paifve

2

2

4

Hasselt Nieuw

 

2

2

St Hubert

1

1

2

Namur

1

 

1

Andenne

 

1

1

Total

13

34

47



1 en 2. Zie de tabellen die als bijlage gaan.

Wij hebben slechts gegevens voor het aantal gedetineerden die in detentie overlijden per jaar en per inrichting, ongeacht het overlijden zich voordoet in de penitentiaire inrichting zelf of in een ziekenhuis waarnaar de gedetineerde in voorkomend geval werd overgebracht. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen zelfdodingen en de andere doodsoorzaken. Door het medisch geheim is onmogelijk een onderscheid te maken tussen de andere doodsoorzaken. Er bestaat geen indeling volgens nationaliteit of rechtstoestand van de gedetineerde.

Het in bepaalde jaren hogere aantal overlijdens in Brugge of Sint-Gillis is gedeeltelijk toe te schrijven aan de aanwezigheid van een genees-en heelkundige infrastructuur in die inrichtingen, waarnaar de ernstig zieke gedetineerden dan ook soms worden doorverwezen.

3. Wanneer een overlijden in een penitentiaire inrichting plaatsvindt, doet de directeur daarvan binnen vierentwintig uur aangifte bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Thans is in het Burgerlijk Wetboek bepaald dat de ambtenaar van de burgerlijke stand zich naar de gevangenis moet begeven om zich van het overlijden te vergewissen. In de wet van 14 januari 2013 houdende diverse bepalingen inzake de werklastvermindering binnen justitie (die uiterlijk op 1 september 2013 in werking treedt) wordt die verplichting geschrapt.

De procedure die in geval van overlijden moet worden gevolgd, wordt eveneens bepaald in het koninklijk besluit van 21 mei 1965 houdende algemeen reglement van de strafinrichtingen (artikelen 45 en 113) en het ministerieel besluit van 12 juli 1971 houdende de algemene instructie voor de strafinrichtingen (artikelen 201 tot 205). Voor alle soorten van overlijdens geldt dezelfde procedure. De gevangenisdirecteur waarschuwt de burgemeester van de gemeente waar de overledene zijn woonplaats had, opdat die de ouders van de overledene kan verwittigen. Ook de aalmoezeniers en de islamitische en morele consulenten worden gewaarschuwd. Indien de overledene een inverdenkinggestelde, een beklaagde of een beschuldigde was, brengt de directeur ook de rechterlijke autoriteiten op de hoogte van het overlijden. Nadat een arts het overlijden en de oorzaak ervan heeft vastgesteld, wordt het lichaam in het mortuarium ondergebracht. De gevangenisdirecteur maakt een inventaris op van de klederen, verschillende voorwerpen en papieren, door de overledene nagelaten, opdat er rekenschap zou kunnen van gegeven worden aan zijn erfgenamen en aan zijn opvolgers.

2008

Inrichting

Zelfmoorden

Andere overlijdens

Totaal

Merksplas

2

5

7

Wortel (& Tilburg)

 

4

4

Antwerpen

 

2

2

St Gillis

2

1

3

Leuven Centraal

 

2

2

Vorst

2

1

3

Leuven Hulp

 

1

1

Ittre

 

1

1

Brugge

2

8

10

Gent

1

 

1

Mons

1

3

4

Tournai

1

1

2

Jamioulx

 

1

1

Lantin

 

4

4

Paifve

 

1

1

Hasselt

 

1

1

Namur

 

1

1

Andenne

1

 

1

Totaal

12

37

49

2009

Inrichting

Zelfmoorden

Andere overlijdens

Totaal

Merksplas

 

2

2

Antwerpen

 

1

1

Mechelen

1

2

3

Turnhout

1

 

1

St Gillis

1

3

4

Leuven Centraal

 

3

3

Vorst

 

1

1

Leuven Hulp

2

 

2

Nivelles

1

1

2

Ittre

 

2

2

Brugge

1

2

3

Gent

 

1

1

Mons

 

1

1

Tournai

1

 

1

Jamioulx

 

1

1

Lantin

3

1

4

Verviers

 

1

1

Paifve

1

2

3

Hasselt Nieuw

 

4

4

Arlon

 

1

1

Namur

 

1

1

Andenne

 

1

1

Totaal

12

31

43

2010

Inrichting

Zelfmoorden

Andere overlijdens

Totaal

Merksplas

 

3

3

Antwerpen

 

2

2

Turnhout

1

1

2

Hoogstraten

 

1

1

St Gillis

2

1

3

Vorst

1

2

3

Nivelles

 

1

1

Brugge

1

4

5

Ieper

1

 

1

Gent

1

 

1

Mons

1

1

2

Tournai

 

1

1

Jamioulx

 

3

3

Lantin

5

3

8

Verviers

1

1

2

Paifve

 

2

2

Hasselt Nieuw

2

 

2

Arlon

1

 

1

Saint Hubert

 

1

1

Namur

1

 

1

Andenne

1

 

1

Totaal

19

27

46

2011

Inrichting

Zelfmoorden

Andere overlijdens

Totaal

Merksplas

2

5

7

Wortel (& Tilburg)

 

4

4

Antwerpen

 

2

2

St Gillis

2

1

3

Leuven Centraal

 

2

2

Vorst

2

1

3

Leuven Hulp

 

1

1

Ittre

 

1

1

Brugge

2

8

10

Gent

1

 

1

Mons

1

3

4

Tournai

1

1

2

Jamioulx

 

1

1

Lantin

 

4

4

Paifve

 

1

1

Hasselt

 

1

1

Namur

 

1

1

Andenne

1

 

1

Totaal

12

37

49

2012

Inrichting

Zelfmoorden

Andere overlijdens

Totaal

Merksplas

 

2

2

Wortel

1

1

1

St Gillis

2

1

3

Leuven Centraal

 

1

1

Vorst

 

2

2

Leuven Hulp

3

 

3

Nivelles

 

1

1

Brugge

 

10

10

Gent

1

2

3

Mons

 

3

3

Tournai

 

1

1

Jamioulx

 

1

1

Lantin

1

2

3

Huy

1

1

2

Paifve

2

2

4

Hasselt Nieuw

 

2

2

St Hubert

1

1

2

Namur

1

 

1

Andenne

 

1

1

Totaal

13

34

47