SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
28 décembre 2010 28 december 2010
________________
Question écrite n° 5-765 Schriftelijke vraag nr. 5-765

de Alexander De Croo (Open Vld)

van Alexander De Croo (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Finances et des Réformes institutionnelles

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen
________________
Villes et communes - Produits structurés - Budget Steden en gemeenten - Gestructureerde producten - Begroting 
________________
crédit croisé
obligation financière
titre de crédit
commune
finances locales
capitaux à risque
swap
obligatie
kredietbrief
gemeente
lokale financiën
durfkapitaal
________ ________
28/12/2010Verzending vraag
21/2/2011Antwoord
28/12/2010Verzending vraag
21/2/2011Antwoord
________ ________
Question n° 5-765 du 28 décembre 2010 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-765 d.d. 28 december 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En février 2010, la police financière italienne a saisi pour 73,3 millions d'euros d'actifs de Merrill Lynch et d'une filiale italienne d'une banque belge. Cette action policière se situerait dans le cadre d'une enquête sur une possible fraude aux produits dérivés. De nombreuses administrations locales italiennes ont subi de lourdes pertes sur des contrats dérivés (emprunts structurés). Des enquêtes judiciaires sont déjà en cours. Dans les Pouilles, le ministère public affirme que les banques ont, à leur propre profit, induit en erreur leurs clients lors de la conclusion d'accords financiers, notamment sur les swaps. Dans la pire éventualité, la perte pour les villes et communes italiennes pourrait s'élever à 24 milliards d'euros.

Dans notre pays aussi, on se pose de nombreuses questions à propos des produits structurés sur lesquels nos villes et nos communes se sont allègrement jetées ces dernières années. Ce sont surtout les emprunts structurés qui peuvent poser problème. Le taux d'intérêt de ces produits particulièrement complexes peut varier de 1 à 10 %. Eu égard aux problèmes que certaines villes et communes ont connus en Italie et en France, je suis fort préoccupé de l'impact possible de ces produits structurés sur les communes et pour les banques qui les ont émis et qui bénéficient d'une garantie de l'État.

Je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes :

1. Quelle est la réaction du ministre à l'information selon laquelle certaines villes et communes ont souscrit des emprunts dérivés qui pourraient peser lourdement sur leur budget ? Le ministre ne craint-il pas des répercussions sur la dette totale et le taux d'endettement de notre pays ? Peut-il préciser sa position ?

2. Est-il, ou ses services sont-ils, au courant des problèmes potentiellement considérables que les emprunts structurés et les autres produits comme les swaps peuvent engendrer en ce qui concerne la santé financière des villes et communes ? Quelle est le préjudice maximal éventuel pour nos villes et communes, si ces emprunts structurés devaient mal tourner ? Quel est l'impact sur le taux d'endettement total de notre pays ?

3. Peut-il indiquer en détail quelles villes et communes ont souscrit à des swaps et/ou des emprunts structurés, et à concurrence de quel montant ? Peut-il donner des précisions ?

4. S'est-il concerté, personnellement ou par le truchement de ses services, avec les institutions concernées et avec les ministres communautaires et régionaux pour veiller à ce que les risques susmentionnés ne se manifestent pas ? Peut-il donner des détails ?

5. À l'avenir, ne faudrait-il pas suivre de plus près les contrats swaps et les autres emprunts structurés auxquels souscrivent les villes et communes ? Ces opérations exigent une expertise financière particulière, qui fait souvent défaut aux villes et communes.

6. Le ministre ne craint-il pas que les villes et communes lésées ne s'adressent, comme à l'étranger, aux banques qui peuvent bénéficier d'une garantie de l'État en raison de leur situation financière précaire, ce qui pourrait coûter beaucoup d'argent au contribuable ?

7. Les risques et l'impact sur nos banques et sur le budget issus de la vente de produits structurés, comme les swaps et les emprunts structurés, ont-ils déjà été discutés par le Trésor, la Banque nationale et/ou la holding d'État SFPI ? Si oui, quelles étaient les conclusions et quelles mesures a-t-on prônées ? Si non, quelle en est la raison, et le ministre peut-il l'expliquer en détail ?

8. Le Comité de concertation a-t-il déjà débattu du problème ? Dans la négative, le ministre ne juge-t-il pas indiqué de mettre le sujet à l'ordre du jour du Comité de concertation ?

 

De Italiaanse financiële politie heeft in februari 2010 voor 73,3 miljoen euro activa van Merrill Lynch en van een Italiaanse dochter van een Belgische bank in beslag genomen. Die politieactie zou kaderen in een onderzoek naar een mogelijke derivatenfraude. Tal van Italiaanse lokale besturen hebben zware verliezen geleden op derivatencontracten (gestructureerde leningen). Dat leidde tot een reeks gerechtelijke onderzoeken. In Apulië voert de openbare aanklager aan dat de banken in hun eigen voordeel hebben misleid bij het maken van financiële afspraken, onder meer rond swaps. In het slechtste geval zou volgens sommigen het verlies voor de Italiaanse steden en gemeenten tot 24 miljard euro kunnen oplopen.

Ook in ons land stellen velen zich vragen over de gestructureerde producten die onze steden en gemeenten de afgelopen jaren gretig hebben afgenomen. Vooral de gestructureerde leningen kunnen een probleem zijn. De rentevoet van die bijzonder complexe producten kan variëren van 1 tot 10 %. Gelet op de problemen die bepaalde steden en gemeenten in Italië en Frankrijk hebben gehad, maak ik mij bijzondere zorgen over de mogelijke impact die de gestructureerde producten zouden kunnen veroorzaken voor de gemeenten en voor de banken die deze producten uitschreven en een staatswaarborg hebben.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1. Hoe reageert de minister op de informatie dat bepaalde steden en gemeenten hebben ingeschreven op gestructureerde leningen die een mogelijk zeer zware impact hebben op hun begroting? Vreest de minister de gevolgen hiervan niet voor de totale schuldpositie en de totale schuldgraad van ons land? Kan hij zijn standpunt uitvoerig toelichten?

2. Is hij of zijn zijn diensten op de hoogte van de mogelijke aanzienlijke problemen die de gestructureerde leningen en de andere producten zoals swaps kunnen veroorzaken voor de financiële gezondheid van de steden en de gemeenten? Wat is mogelijk de maximale schade voor onze steden en gemeenten mocht het met die gestructureerde leningen fout lopen? Wat is de implicatie hiervan voor de totale schuldgraad van ons land?

3. Kan hij gedetailleerd aangeven welke steden en gemeenten respectievelijk voor welk totaalbedrag op swaps en/of gestructureerde leningen hebben ingeschreven? Kan hij dat toelichten?

4. Heeft hij of hebben zijn diensten reeds overlegd met de desbetreffende instellingen en met de ministers van de gemeenschappen en de gewesten om erop toe te zien dat de aangehaalde risico's zich niet voordoen? Kan hij dat uitvoerig toelichten?

5. Moet er in de toekomst niet nauwer worden toegezien op de swapcontracten en de andere gestructureerde leningen waarop steden en gemeenten inschrijven? Die operaties vergen een bijzondere financiële expertise die de steden en de gemeenten dikwijls ontberen.

6. Vreest de minister niet dat de gedupeerde steden en gemeenten zich net zoals in het buitenland zullen wenden tot de banken die door hun precaire financiële situatie vaak een staatswaarborg kunnen genieten en dat dit aldus de belastingbetaler mogelijk veel geld kan kosten?

7. Werden de risico's en de impact op onze banken en de begroting van de verkoop van gestructureerde producten zoals swaps en gestructureerde leningen reeds besproken bij Schatkist, de Nationale Bank en/of de staatsholding FPIM? Zo ja, wat waren de conclusies en welke maatregelen werden bepleit? Zo neen, waarom niet en kan de minister dat uitvoerig toelichten?

8. Heeft het Overlegcomité het probleem reeds besproken? Zo neen, acht de minister het niet raadzaam om het onderwerp op de agenda van het Overlegcomité te plaatsen?

 
Réponse reçue le 21 février 2011 : Antwoord ontvangen op 21 februari 2011 :

Je tiens à informer l’honorable membre que le pouvoir fédéral n’est pas compétent pour la surveillance de la situation financière des villes et communes. Je n’ai donc reçu aucune information particulière à ce sujet et ces questions devraient être posées aux régions. Il me semble également que ce n’est pas la tâche du ministre des Finances de mettre ce sujet à l’agenda du Comité de concertation.

Ik wijs er het geachte lid op dat de federale overheid niet bevoegd is voor het toezicht op de financiële toestand van de steden en gemeenten. Ik heb dan ook geen bijzondere informatie ontvangen, en deze vragen zouden aan de gewesten gesteld moeten worden. Het lijkt mij ook niet de taak van de federale minister van Financiën om dit onderwerp op de agenda van het Overlegcomité te plaatsen.