SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
11 décembre 2012 11 december 2012
________________
Question écrite n° 5-7528 Schriftelijke vraag nr. 5-7528

de Guido De Padt (Open Vld)

van Guido De Padt (Open Vld)

à la ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Permis de conduire étrangers - Contrôle de l'authenticité - Faux permis de conduire - Situation Buitenlandse rijbewijzen - Controle van de echtheid - Valse rijbewijzen - Stand van zaken 
________________
fraude
permis de conduire
statistique officielle
fraude
rijbewijs
officiële statistiek
________ ________
11/12/2012Verzending vraag
16/5/2013Antwoord
11/12/2012Verzending vraag
16/5/2013Antwoord
________ ________
Question n° 5-7528 du 11 décembre 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-7528 d.d. 11 december 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Une administration communale peut faire contrôler par la police fédérale l'authenticité des permis de conduire étrangers qui lui sont présentés.

La ministre peut-elle me communiquer les renseignements suivants ?

1) Quel a été en 2010, 2011 et 2012 le nombre de permis de conduire étrangers qui ont fait l'objet d'une demande de contrôle d'authenticité ? Par quelles communes ces demandes ont-elles été présentées ?

2) Combien de ces permis ont-ils été qualifiés de faux ? Je souhaiterais une ventilation par pays d'origine.

3) Quelle procédure applique-t-on lorsque l'on constate qu'un permis de conduire est faux ? En plus d'ordonner la destruction du permis, notifie-t-on également les faits à une autorité policière ou judiciaire ? Dans l'affirmative, quelles suites donne-t-on à une telle notification ?

 

Wanneer buitenlandse rijbewijzen bij een gemeentebestuur worden aangeboden, kunnen deze laatste ze door de federale politie op hun echtheid laten controleren.

Kan de minister meedelen:

1) Hoeveel buitenlandse rijbewijzen in 2010, 2011 en 2012 ter controle van de echtheid werden aangeboden en door welke gemeenten?

2) Hoeveel daarvan, met vermelding van het land van oorsprong, als vals werden bestempeld?

3) Welke procedure wordt toegepast in geval van de vaststelling van de valsheid van het rijbewijs? Wordt naast de vernietiging ervan ook aangifte gedaan bij een politionele of juridische autoriteit, zo ja welke gevolgen werden aan dergelijke aangifte verbonden?

 
Réponse reçue le 16 mai 2013 : Antwoord ontvangen op 16 mei 2013 :

Sur la base des informations fournies par l'Office central pour la répression des faux de la Police fédérale et le Bureau permanent Statistiques et Mesure de la charge de travail, je peux vous communiquer la réponse suivante.

  1. L’OCRF-D (Office central pour la répression des faux – section documents) n’a pas en charge le contrôle de tous les permis de conduire introduits pour échange. L’OCRF-D ne peut donc fournir, au niveau national, un chiffre total annuel de permis introduits pour échange.

    D’après le Service public fédéral (SPF) Mobilité, une partie des permis échangés ne transitent pas par les services de L'OCRF-D :

  • Il n’est pas nécessaire ou obligatoire pour les autres pays européens (UE) d’échanger leur permis, pour les raisons suivantes :

    Toutefois, lorsque l’échange a lieu, c’est toujours en amont de l’OCRF-D.

    Force est de constater que dans ce cas, de faux permis nationaux européens sont échangés (ex : avec l’appui de l’OCRF-D, un membre de la police locale de Gand s’est spécialisé dans la matière et intercepte chaque semaine de faux permis bulgares) parce que le contrôle effectué par les autorités administratives avant échange est inefficace.

  • La circulaire OP17 régissant l’échange des permis de conduire n’est pas toujours appliquée et respectée pour les permis des pays tiers.

  • La circulaire OP17 ne prévoit pas non plus l’envoi systématique de tous les permis de conduire vers l’OCRF-D. En effet, comme le prévoit l’OP17, plusieurs étapes existent avant qu’un permis de conduire ne soit déposé à l’OCRF-D :

  • Les permis sont introduits auprès des communes. Un premier tri est prévu à ce niveau : il s’agit de vérifier les conditions administratives.

  • Les permis sont ensuite transmis aux services de police locaux pour une première analyse. Ces services ont la possibilité de statuer sur l’authenticité du permis. En cas de doute, celui-ci est alors transmis vers l’OCRF-D pour expertise.

    Dans la réalité, cependant, l’OCRF-D se substitue de plus en plus à la police locale (et à la commune). Le « pré-contrôle » prévu par ses unités est assez disparate (de complet à quasi inexistant).

    Vous trouverez dans le tableau 1 en annexe les statistiques des trois dernières années (2009, 2010 et 2011) de permis déposés à l’OCRF-D pour expertise. Pour 2012, il ne m'est pas encore possible de donner des chiffres précis.

    Au niveau de l’enregistrement des données, l’OCRF-D n’a pas les capacités humaines pour encoder, dans sa base de données spécialisée, chaque permis déposé.

    Les demandes sont conservées par l’OCRF-D mais seuls sont encodés les permis falsifiés, contrefaits, … (volet technique) ou douteux (volet tactique).

    L'OCRF-D n'a pas pu ventiler les demandes par communes, de plus, ses interlocuteurs sont les zones de police, qui souvent reprennent plusieurs communes.

  1. Pour les années 2009, 2010 et 2011, vous trouverez dans le tableau 2 en annexe dans l’ordre décroissant le « top 5 » des nationalités ayant des permis problématiques.

  2. Pour les permis falsifiés ou contrefaits, un rapport d’expertise est établi et transmis aux services de police pour suite voulue (pv, saisie, …).

    Pour les permis douteux, soit un rapport est établi pour suite d’enquête (audition, pv, …), soit il est demandé de contacter le SPF Mobilité pour prise de décision.

    Il est à remarquer que le nombre de faux permis matériels diminue chaque année et qu’en parallèle, il est très difficile de déterminer sur la seule base d’un examen technique le nombre de faux intellectuels (douteux ou obtention frauduleuse).

    De par ce constat, l’OCRF-D n’estime pas qu’il y ait moins de faux en circulation mais que seul le volet technique ne suffit plus. Une adaptation à cette évolution est nécessaire. Des moyens doivent être à l’avenir introduits pour développer le volet tactique (recherches d’éléments d’enquête prouvant l’obtention indue).

    Après établissement du rapport d’expertise, celui-ci est renvoyé la zone de police pour suite voulue. L’OCRF-D n’est pas tenu informé de la suite donnée aux dossiers par les Parquets.

    Je ne peux vous fournir de statistiques de parquet concernant cette question, dès lors que les chiffres demandés ne peuvent être extraits de la banque de données MACH.

Annexe / Bijlage

Tableau 1. Statistiques des trois années (2009, 2010 et 2011) de permis déposés à l’OCRF-D pour expertise.

Tabel 1. Statistieken van de aan de CDBV-D voor deskundig onderzoek overhandigde rijbewijzen. Overzicht van de drie jaren (2009, 2010 en 2011).

OP17 (échange permis de conduire / omwisseling rijbewijs)

Année / Jaar

Contrôlés / Gecontroleerd

Problématiques / Problematisch

2009

10445

995

2010

10922

931

2011

9960

897

Source : OCRF-D / Bron: CDBV-D

Tableau 2. Statistiques concernant le « top 5 » des nationalités ayant des permis problématiques.

Tabel 2. Statistieken met betrekking tot de “top 5” van nationaliteiten met problematische rijbewijzen.

2009

1

Rep Dem Congo / Dem Rep Congo

329

2

Russie / Rusland

56

3

Maroc / Marokko

54

4

Guinée / Guinee

35

5

Albanie / Albanië

26

2010

1

Rep Dem Congo / Dem Rep Congo

287

2

Russie / Rusland

53

3

Maroc / Marokko

39

4

Albanie / Albanië

27

5

Algérie / Algerije

23

2011

1

Rep Dem Congo / Dem Rep Congo

168

2

Maroc / Marokko

46

3

Chine / China

28

4

Népal / Nepal

22

5

Algérie / Algerije

18

Source : OCRF-D / Bron: CDBV-D

Op grond van de inlichtingen die mij door de Centrale dienst voor de bestrijding van valsheden van de Federale Politie en het Vast Bureau Statistiek en Werklastmeting van de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie werden bezorgd, kan ik het volgende antwoorden:

  1. De CDBV-D (Centrale dienst voor de bestrijding van valsheden – sectie Documenten) is niet bevoegd voor de controle van alle rijbewijzen die ter omwisseling worden ingediend. Bijgevolg kan de CDBV-D, op nationaal vlak, geen jaarlijks totaal geven van de ter omwisseling ingediende rijbewijzen.

    Volgens de FOD Mobiliteit krijgen de diensten van de CDBV-D een deel van de omgewisselde rijbewijzen niet in handen, omwille van volgende redenen:

  • Voor de andere Europese landen (EU) is het omwisselen van het rijbewijs niet nodig of niet verplicht.

    Een omwisseling gebeurt evenwel altijd vóór de CDBV-D.

    Er moet in dat geval worden vastgesteld dat er valse nationale Europese rijbewijzen worden omgewisseld (zo heeft een lid van de lokale politie van Gent zich hier, met de steun van de CDBV-D, in gespecialiseerd. Op die manier worden elke week valse Bulgaarse rijbewijzen onderschept). De controle door de administratieve overheden voor de omwisseling is immers ondoeltreffend.

  • Omzendbrief OP17, die de omwisseling van rijbewijzen regelt, wordt voor rijbewijzen van derde landen niet altijd toegepast en nageleefd.

  • Omzendbrief OP17 voorziet ook niet in het stelselmatige opsturen van alle rijbewijzen naar de CDBV-D. Zoals gesteld in OP17, moeten er verschillende stappen worden doorlopen vooraleer een rijbewijs aan de CDBV-D wordt voorgelegd:

  • De rijbewijzen worden eerst bij de gemeente ingediend, waar een eerste sortering plaatsvindt. Hier wordt nagaan of aan de administratieve voorwaarden wordt voldaan.

  • Vervolgens worden de rijbewijzen naar de diensten van de lokale politie voor een eerste analyse opgestuurd. Deze diensten kunnen zich uitspreken over de echtheid van het rijbewijs. Bij twijfel wordt het document voor verder deskundig onderzoek aan de CDBV-D bezorgd.

    In werkelijkheid neemt de CDBV-D evenwel steeds vaker de plaats in van de lokale politie (en van de gemeente). De door de eenheden geplande voorafgaande controle is redelijk verschillend (van een nagenoeg onbestaande tot een volledige controle).

    In tabel 1 in bijlage vindt u de statistieken van de aan de CDBV-D voor verder deskundig onderzoek overhandigde rijbewijzen van de voorbije drie jaar (2009, 2010 en 2011). Voor 2012 kan ik nog geen precieze cijfers meedelen.

    Op het vlak van de gegevensregistratie, beschikt de CDBV-D niet over de menselijke capaciteiten om elk ingediend rijbewijs in de gespecialiseerde gegevensbank te registreren.

    De aanvragen worden door de CDBV-D bijgehouden, maar enkel de vervalste, nagemaakte rijbewijzen, (technisch luik) of verdachte rijbewijzen (tactisch luik) worden geregistreerd.

    De CDBV-D heeft de aanvragen niet per gemeente kunnen opsplitsen. De partners van de CDBV-D zijn bovendien de politiezones die vaak meerdere gemeenten omvatten.

  1. In tabel 2 is voor 2009, 2010 en 2011, in dalende volgorde, de “top 5” van nationaliteiten met problematische rijbewijzen opgenomen.

  2. Voor de vervalste of nagemaakte rijbewijzen wordt een expertiseverslag opgemaakt en voor verder gevolg aan de politiediensten doorgestuurd (pv, inbeslagname, …).

    Voor de verdachte rijbewijzen wordt ofwel een verslag voor verder onderzoek opgemaakt (verhoor, pv, …), ofwel gevraagd contact op te nemen met de FOD Mobiliteit die dan een beslissing neemt.

    Er moet worden opgemerkt dat het aantal materiële valse rijbewijzen elk jaar afneemt. Tegelijk is het bijzonder moeilijk om enkel aan de hand van een technisch onderzoek het aantal intellectuele (verdachte of onrechtmatig verkregen) valsheden te bepalen.

    Hierdoor meent de CDBV-D dat er niet minder namaak in omloop is, maar is de dienst wel van oordeel dat het technische luik op zich niet langer volstaat. Een afstemming op de evolutie is noodzakelijk. In de toekomst moet het tactische luik verder worden uitgewerkt (zoeken naar onderzoekselementen die het ongegrond verkrijgen aantonen).

    Zodra het expertiseverslag is opgesteld, wordt het naar de politiezone voor verder gevolg teruggestuurd. De CDBV-D wordt niet op de hoogte gehouden van het gevolg dat door de parketten aan de dossiers wordt gegeven.

    Ik kan u geen parketstatistieken betreffende deze vraag aanreiken aangezien de gevraagde cijfers niet uit de MACH-databank kunnen geëxtraheerd worden.

Annexe / Bijlage

Tableau 1. Statistiques des trois années (2009, 2010 et 2011) de permis déposés à l’OCRF-D pour expertise.

Tabel 1. Statistieken van de aan de CDBV-D voor deskundig onderzoek overhandigde rijbewijzen. Overzicht van de drie jaren (2009, 2010 en 2011).

OP17 (échange permis de conduire / omwisseling rijbewijs)

Année / Jaar

Contrôlés / Gecontroleerd

Problématiques / Problematisch

2009

10445

995

2010

10922

931

2011

9960

897

Source : OCRF-D / Bron: CDBV-D

Tableau 2. Statistiques concernant le « top 5 » des nationalités ayant des permis problématiques.

Tabel 2. Statistieken met betrekking tot de “top 5” van nationaliteiten met problematische rijbewijzen.

2009

1

Rep Dem Congo / Dem Rep Congo

329

2

Russie / Rusland

56

3

Maroc / Marokko

54

4

Guinée / Guinee

35

5

Albanie / Albanië

26

2010

1

Rep Dem Congo / Dem Rep Congo

287

2

Russie / Rusland

53

3

Maroc / Marokko

39

4

Albanie / Albanië

27

5

Algérie / Algerije

23

2011

1

Rep Dem Congo / Dem Rep Congo

168

2

Maroc / Marokko

46

3

Chine / China

28

4

Népal / Nepal

22

5

Algérie / Algerije

18

Source : OCRF-D / Bron: CDBV-D