SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
29 février 2012 29 februari 2012
________________
Question écrite n° 5-5726 Schriftelijke vraag nr. 5-5726

de Nele Lijnen (Open Vld)

van Nele Lijnen (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères, du Commerce extérieur et des Affaires européennes

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken
________________
Sénégal - Président Wade - Élections - Démocratie Senegal - President Wade - Verkiezingen - Democratie 
________________
Sénégal
élection présidentielle
situation politique
Senegal
presidentsverkiezing
politieke situatie
________ ________
29/2/2012Verzending vraag
9/5/2012Antwoord
29/2/2012Verzending vraag
9/5/2012Antwoord
________ ________
Question n° 5-5726 du 29 février 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-5726 d.d. 29 februari 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

La prochaine élection présidentielle au Sénégal suscite de plus en plus de protestations. Pour la troisième fois, le président Abdoulaye Wade est candidat à sa propre succession. Il y a peu de temps encore, c'était interdit par la Constitution, jusqu'au moment où celle-ci fut adaptée par Wade lui-même. En 2008, après son premier mandat, il décida qu'un président pouvait être élu à deux reprises pour un septennat (au lieu de deux fois un quinquennat). Cela devait lui permettre de se présenter une fois encore aux élections. Il y a un mois, une commission s'est penchée sur la question et a estimé que Wade agit en toute légalité. Les critiques affirment toutefois que le président a décidé lui-même de la composition de la commission.

Habituellement, le Sénégal est un pays relativement stable, où des élections libres ont lieu depuis le 19e siècle déjà. Aujourd'hui, la population proteste et des incidents graves se produisent. Les manifestants craignent que la démocratie ne soit en danger et veulent un changement parce que l'économie du Sénégal se détériore et qu'un nombre sans cesse croissant de personnes souffrent de la faim. Entre-temps, au moins six personnes ont déjà perdu la vie au cours de manifestations.

Je souhaite une réponse circonstanciée aux questions suivantes.

1) Comment évaluez-vous les derniers développements ? Que pensez-vous du fait que le président Wade se présente une fois encore aux élections ?

2) Considérez-vous cela comme une menace pour la démocratie au Sénégal ? Dans l'affirmative, quelles démarches jugez-vous opportunes ? Dans la négative, pour quelle raison ?

3) Cette question est-elle à l'agenda des forums internationaux ? Dans l'affirmative, quelle est l'attitude de ces forums à l'égard de ces développements ?

 

Er ontstaat steeds meer protest met betrekking tot de volgende presidentsverkiezingen in Senegal. President Abdoulaye Wade is voor de derde maal kandidaat om zichzelf op te volgen als president. Dit was tot voor kort verboden door de Grondwet, tot Wade deze eigenhandig aanpaste. In 2008 besliste hij na zijn eerste ambtstermijn dat een president twee keer voor zeven jaar mag worden verkozen (in plaats van twee keer vijf jaar). Daardoor zou hij zich nu nog eens verkiesbaar mogen stellen. Een maand geleden boog een commissie zich over de kwestie en oordeelde dat Wade wettelijk correct handelt. Critici zeggen echter dat de president de commissie zelf heeft samengesteld.

Senegal is normaal een relatief stabiel land waar al sinds de 19e eeuw vrije verkiezingen plaatsvinden. Heden protesteert de bevolking en zijn er zware incidenten. De betogers vrezen dat de democratie in gevaar is en ze willen verandering omdat de economie van Senegal verslechtert en steeds meer mensen honger lijden. Ondertussen zijn er bij deze betogingen al minstens 6 doden gevallen.

Graag had ik hieromtrent dan ook een gedetailleerd antwoord ontvangen op volgende vragen:

1) Hoe evalueert u de recente ontwikkelingen? Wat vindt u van het feit dat president Wade zich nog eens verkiesbaar stelt?

2) Beschouwt u dit als een bedreiging voor de democratie in Senegal? Zo ja, welke stappen acht u opportuun? Zo neen, waarom niet?

3) Is deze kwestie een onderwerp in de internationale fora? Zo ja: wat is de houding van de internationale fora ten aanzien van deze ontwikkelingen?

 
Réponse reçue le 9 mai 2012 : Antwoord ontvangen op 9 mei 2012 :

1. L’élection présidentielle sénégalaise, s’est finalement relativement bien déroulée et l’on peut saluer que le président sortant Abdoulaye Wade, ait immédiatement concédé la défaite et reconnu la victoire de son successeur, Monsieur Macky Sall. L’on pouvait en effet avoir certaines craintes, en particulier lors du premier tour, qui a été marqué par un contexte politique très tendu, l'opposition contestant la constitutionnalité de la candidature du président sortant. Celle-ci a néanmoins été validée par le Conseil Constitutionnel. Le cadre juridique régissant l’élection présidentielle propose une base adéquate pour l’organisation d’élections conformes aux obligations et engagements régionaux et internationaux auxquels le Sénégal adhère.

2. L’alternance du pouvoir a démontré que ces élections ne représentaient pas une menace pour la démocratie, comme vous l’indiquez, mais bien le contraire. Toutefois, je déplore les incidents violents qui ont marqué la campagne électorale ainsi que les atteintes au respect de la liberté de manifester pacifiquement. Certaines incohérences juridiques et défaillances procédurales qui ont entaché la phase de validation des candidatures nécessiteront des ajustements pour le futur. On peut cependant se féliciter de ce que la situation difficile à la veille du scrutin n’ait pas empêché les électeurs sénégalais d’adopter un comportement responsable et d’exercer leur devoir de citoyen. Les médias sénégalais ont en outre joué un rôle positif d’information à l’égard des électeurs par une large couverture de la campagne électorale incluant toutes les sensibilités politiques.

Je suis heureux de voir la détermination des citoyens et des institutions sénégalaises à faire vivre la démocratie. Elu avec 65 % des suffrages, Monsieur Macky Sall a prêté serment devant une dizaine de chefs d'État ce 2 avril et déjà nommé un nouveau premier ministre. Il faut également saluer l'esprit de responsabilité dont a fait preuve le président sortant, Abdoulaye Wade.

3. Le processus électoral au Sénégal fait bien sûr l’objet d’un suivi attentif dans les enceintes internationales comme en témoignent différentes déclarations dont celle Madame Ashton le 26 mars. Cette dernière félicite notamment le peuple sénégalais, ses dirigeants, les partis politiques et la société civile pour l'esprit démocratique dont ils ont fait preuve. Le Chef de la mission d’observation électorale de l’Union européenne a, quant à lui, souligné la bonne organisation du scrutin - même si quelques irrégularités ont pu être constatées – salué le président Abdoulaye Wade comme un acteur politique de premier plan.

1. De presidentsverkiezingen in Senegal zijn in het algemeen goed verlopen en men kan zich verheugen dat de uitgaande President Abdoulaye Wade onmiddellijk zijn nederlaag heeft toegegeven en de overwinning van zijn opvolger heeft herkend. Men kon zich inderdaad veel zorgen maken, in het bijzonder tijdens de eerste ronde, die in een zeer gespannen politieke context plaats had, gezien de oppositie de grondwettelijkheid van de kandidatuur van uittredend President Abdoulaye Wade aanvocht. Niettemin werd deze kandidatuur door de Grondwettelijke Raad gevalideerd. Het rechtskader voor de presidentsverkiezingen vormt een passende grondslag voor het organiseren van verkiezingen die beantwoorden aan de regionale en internationale verplichtingen en verbintenissen van Senegal.

2. De wissel aan de macht toont aan dat deze verkiezingen geen bedreiging waren voor de democratie in Senegal zoals U het aangaf, integendeel. Toch betreur ik de gewelddadige incidenten naar aanleiding van de verkiezingscampagne en de inbreuken op de vrijheid om vreedzaam te betogen. Sommige juridische incoherenties en procedurele tekortkomingen die aan het licht kwamen bij de goedkeuring van de kandidaten, moeten in de toekomst worden weggewerkt. Men kan zich verheugen dat de Senegalese kiezers ondanks de moeilijke situatie aan de vooravond van de verkiezingen blijk hebben gegeven van verantwoordelijkheidszin en dat ze hun burgerplicht hebben vervuld. De Senegalese media vervulden bovendien op positieve wijze hun informatieve taak ten aanzien van de kiezers en brachten ruimschoots verslag uit over de verkiezingscampagne, waarbij alle politieke tendensen aan bod kwamen.

Ik kijk met tevredenheid naar de vastberadenheid van de burgers en van de Senegalese instellingen om de democratie in leven te houden. Nadat hij verkozen werd met 65 % van de stemmen, heeft de heer Macky Sall in de aanwezigheid van een tiental staatshoofden op 2 april de eed afgelegd ; hij heeft ook reeds een nieuwe eerste minister benoemd. We moeten eveneens de verantwoordelijkheidszin erkennen die de uittredende President Abdoulaye Wade aan de dag gelegd heeft.

3. Het verkiezingsproces in Senegal wordt door de internationale fora uiteraard aandachtig gevolgd, zoals mag blijken uit de verschillende verklaringen, onder andere die van mevrouw Ashton op 26 maart. Zij feliciteerde in het bijzonder het Senegalese volk, zijn leiders, de politieke partijen en het middenveld voor de democratische ingesteldheid die ze getoond hebben. Het hoofd van de verkiezingswaarnemingsmissie van de Europese Unie heeft, op zijn beurt, de goede organisatie van de kiesverrichtingen onderstreept, ook al konden er enkele onregelmatigheden vastgesteld worden, en heeft president Abdoulaye Wade geroemd als een eersteklaspoliticus.