SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
16 décembre 2010 16 december 2010
________________
Question écrite n° 5-564 Schriftelijke vraag nr. 5-564

de Guido De Padt (Open Vld)

van Guido De Padt (Open Vld)

à la ministre de l'Intérieur

aan de minister van Binnenlandse Zaken
________________
Hôpitaux et écoles - Violence - Profil des auteurs et des victimes - Possibilité de déclaration anonyme Ziekenhuizen en scholen - Geweld - Profiel van daders en slachtoffers - Mogelijkheid tot anonieme aangifte 
________________
établissement hospitalier
établissement d'enseignement
agression physique
violence sexuelle
statistique officielle
répartition géographique
ziekenhuis
onderwijsinstelling
lichamelijk geweld
seksueel geweld
officiële statistiek
geografische spreiding
________ ________
16/12/2010Verzending vraag
7/3/2011Antwoord
16/12/2010Verzending vraag
7/3/2011Antwoord
________ ________
Question n° 5-564 du 16 décembre 2010 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-564 d.d. 16 december 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

D'après le Moniteur de la criminalité dans les hôpitaux, 88% des hôpitaux interrogés tiennent à jour des chiffres relatifs à la prévention des agressions physiques. On en infère que, dans notre pays, une moyenne de quarante-neuf agressions physiques par hôpital ont été recensées en 2009. Un procès-verbal n'en est résulté que dans 3 % des cas.

Cela veut dire qu'un hôpital est confronté quasi-hebdomadairement à un acte d'agression physique. Mais seule une infime fraction fait l'objet d'une suite policière. Les chiffres officiels de criminalité sous-estiment donc nettement la réalité.

Le Baromètre de la criminalité de la police fédérale indique que 603 atteintes à l'intégrité physique ont été verbalisées en 2008. L'année passée, il s'agissait de 612 infractions. Il serait donc question d'une bonne vingtaine de milliers de cas annuels de violence.

Bien entendu, la police n'a connaissance que de la partie émergée de l'iceberg, car beaucoup de cas ne font pas l'objet d'une déclaration. Selon des constatations faites aux Pays-Bas, le personnel médical et infirmier ne porte pas plainte par peur de représailles.

C'est pourquoi les hôpitaux devraient être incités à déclarer tous les faits de violence à l'encontre de leur personnel ou des patients. Reste à se demander quelle est la place de la victime, surtout si elle désire conserver l'anonymat.

Aux Pays-Bas, suite à quelques cas de violence extrême qui n'avaient pas été déclarés à la police, une initiative législative a vu le jour, permettant aux victimes comme aux témoins de déclarer anonymement des faits de violence.

Les statistiques des déclarations policières indiqueraient aussi au moins un viol hebdomadaire dans les locaux scolaires. On peut cependant craindre que, comme pour les hôpitaux, bien des incidents violents ne soient pas déclarés à la police.

Je souhaiterais une réponse aux questions suivantes :

1) La ministre dispose-t-elle de chiffres relatifs aux incidents violents dans nos écoles pour 2008, 2009 et le premier semestre de 2010, ventilés par région et par type de faits ?

2) Reconnaît-elle que beaucoup d'actes de violence à l'hôpital ou à l'école ne sont pas enregistrés ? Quels seraient les facteurs en jeu ?

3) Dispose-t-elle d'informations sur le profil (patient, personnel, visiteur, élève, professeur, ...) de l'auteur et de la victime d'actes de violences commis à l'hôpital ou à l'école ?

4) Partage-t-elle l'opinion selon laquelle les hôpitaux et les écoles devraient être incités à toujours déclarer les actes de violences ? Si oui, comment traduire ce principe en textes légaux, en particulier quand la victime souhaite rester anonyme ? Si non, pourquoi pas ?

 

Volgens de Monitor Ziekenhuiscriminaliteit houdt 88 % van de ondervraagde ziekenhuizen cijfers bij over het voorkomen van fysieke agressie. Daaruit blijkt dat in ons land in 2009 per ziekenhuis gemiddeld negenenveertig incidenten van fysieke agressie plaatsvonden. Slechts 3 % daarvan werd uiteindelijk geverbaliseerd.

Dit betekent dat een ziekenhuis bijna wekelijks geconfronteerd wordt met een geval van fysieke agressie. Maar slechts aan een heel klein deel daarvan wordt een politioneel gevolg gegeven. De officiële criminaliteitscijfers zijn dus een zware onderschatting van het reële cijfer.

Uit de Criminaliteitsbarometer van de federale politie blijkt dan weer dat in 2008 in ziekenhuizen 603 inbreuken tegen de fysieke integriteit werden geverbaliseerd. Vorig jaar ging het om 612 inbreuken. Dit zou betekenen dat we in het totaal over ruim 20.000 gevallen van geweld spreken.

Het spreekt voor zich dat slechts het topje van de ijsberg tot bij de politie geraakt. In veel gevallen wordt er namelijk geen aangifte gedaan. Uit vaststellingen in Nederland blijkt dat artsen en verpleegkundigen bijvoorbeeld geen aangifte doen uit angst voor represailles.

Daarom zouden ziekenhuizen moeten worden aangespoord om altijd aangifte te doen van geweld tegen hun personeel of de patiënten. De vraag is dan welke plaats het slachtoffer precies krijgt in dit verhaal, zeker als dat anoniem wil blijven.

In Nederland leidden enkele gevallen van extreem geweld, die bij de politie niet werden aangegeven, tot een wettelijk initiatief zodat zowel de slachtoffers als de getuigen anoniem aangifte kunnen doen van geweld.

Uit politiestatistieken over aangiftes zou ook blijken dat er tussen de schoolmuren in ons land minstens een verkrachting per week plaatsvindt. Net zoals in de ziekenhuizen valt echter te vrezen dat heel wat geweldsincidenten niet bij de politie worden aangegeven.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Beschikt de minister over cijfers over het aantal incidenten met geweld in onze scholen voor 2008, 2009 en de eerste helft van 2010, uitgesplitst per gewest en volgens de aard van de feiten?

2) Erkent zij dat er een aanzienlijk dark number bestaat betreffende geweldsdelicten in ziekenhuizen en scholen? Welke factoren zouden daaraan ten grondslag kunnen liggen?

3) Beschikt zij over informatie betreffende het profiel (patiënt, personeel, bezoeker, scholier, leerkracht, …) van de dader en het slachtoffer bij de geweldsdelicten in ziekenhuizen en scholen?

4) Deelt zij de mening dat ziekenhuizen en scholen aangespoord zouden moeten worden om altijd aangifte te doen van geweld? Zo ja, op welke wijze kan dit wettelijk verankerd worden, in het bijzonder wanneer het slachtoffer anoniem wil blijven? Zo niet, waarom niet?

 
Réponse reçue le 7 mars 2011 : Antwoord ontvangen op 7 maart 2011 :

L’honorable membre trouvera ci-après la réponse à sa question.

1. Veuillez trouver ci-joint le nombre de faits enregistrés en matière d’«Infractions contre l’intégrité physique» qui ont pour destination du lieu «Institution d’enseignement». Ces données concernent le niveau régional pour la période 2008-2009 ainsi que le premier trimestre 2010.

Nombre de faits enregistrés en matière « d'Infractions contre l'intégrité physique » qui ont pour destination du lieu « Etablissement d'enseignement » au niveau régional pour la période 2008-2009 ainsi que le premier trimestre 2010

Infractions contre l'intégrité physique

Etablissement d'enseignement

 

 

2008

2009

 

2010

Région Bruxelles-Capitale

Attentat à la pudeur

21

25

 

5

 

Autres

29

29

 

7

 

Coups et blessures volontaires

332

336

 

90

 

Viol

14

4

 

1

 

Sous-total:

396

394

 

103

 

 

 

 

 

 

Région flamande

Attentat à la pudeur

58

77

 

18

 

Autres

97

113

 

38

 

Meurtre

4

1

 

1

 

Coups et blessures volontaires

960

1.017

 

368

 

Viol

33

29

 

14

 

Sous-total:

1.152

1.237

 

439

 

 

 

 

 

 

Région wallonne

Attentat à la pudeur

93

56

 

28

 

Autres

111

123

 

41

 

Meurtre et assassinat

1

 

 

1

 

Coups et blessures volontaires

1.112

1.131

 

413

 

Viol

51

53

 

7

 

Sous-total:

1.368

1.363

 

490

 

 

 

 

 

 

 

Total:

2.916

2.994

 

1.032

2.-3. Les informations relatives aux auteurs et aux victimes (question 3) ne sont pas reprises dans les statistiques de criminalité.

Pour ce qui concerne le « dark number » des donnés ne sont pas non plus disponibles.

4. Afin d’avoir une image claire de l’ampleur et de l’évolution du phénomène, il est en effet important que les victimes déclarent tout fait de violence. Outre la déclaration à la police, il est opportun que les écoles et les hôpitaux disposent d’un système propre d’enregistrement des incidents où chaque incident est noté de manière systématique. Les deux éléments peuvent contribuer à élaborer une politique de prévention et de sécurité efficace par rapport à la violence.

Pour les hôpitaux, d’un point de vue juridique, il n’est pas nécessaire que les données d’identification complètes du membre du personnel soient mentionnées lorsque la police intervient et rédige un procès-verbal.

Si le membre du personnel décide d’intenter une action civile en justice, il peut le faire soit en son nom, il pourra alors décider d’établir son choix d’habitation à l’adresse de l’hôpital, soit au nom de l’hôpital.

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vraag.

1. Gelieve hierbij het aantal geregistreerde feiten inzake “misdrijven tegen de lichamelijke integriteit” met als plaatsbestemming “onderwijsinstelling” op gewestelijk niveau voor de periode 2008-2009 evenals voor het eerste kwartaal van 2010.

Aantal geregistreerde feiten inzake “Misdrijven tegen de lichamelijke integriteit” met als plaatsbestemming “Onderwijsinstelling” op gewestelijk niveau voor de periode 2008-2009 evenals voor het eerste kwartaal van 2010

Misdrijven tegen de lichamelijke integriteit

Onderwijsinstelling

 

 

2008

2009

 

2010

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Aanranding van de eerbaarheid

21

25

 

5

 

Andere

29

29

 

7

 

Opzettelijke slagen en verwondingen

332

336

 

90

 

Verkrachting

14

4

 

1

 

Subtotaal:

396

394

 

103

 

 

 

 

 

 

Vlaams Gewest

Aanranding van de eerbaarheid

58

77

 

18

 

Andere

97

113

 

38

 

Moord en doodslag

4

1

 

1

 

Opzettelijke slagen en verwondingen

960

1.017

 

368

 

Verkrachting

33

29

 

14

 

Subtotaal:

1.152

1.237

 

439

 

 

 

 

 

 

Waals Gewest

Aanranding van de eerbaarheid

93

56

 

28

 

Andere

111

123

 

41

 

Moord en doodslag

1

 

 

1

 

Opzettelijke slagen en verwondingen

1.112

1.131

 

413

 

Verkrachting

51

53

 

7

 

Subtotaal:

1.368

1.363

 

490

 

 

 

 

 

 

 

Totaal:

2.916

2.994

 

1.032


2.-3. Dader- en slachtoffergegevens (vraag 3) maken geen deel uit van de politiële criminaliteitsstatistieken.

Betreffende het “dark number” (vraag 2) zijn evenmin gegevens beschikbaar.

4. Om een duidelijk beeld te krijgen van de omvang en evolutie van het fenomeen, is het inderdaad belangrijk dat slachtoffers aangifte doen van elk feit van geweld. Naast de aangifte bij politie is het aangewezen dat scholen en ziekenhuizen over een eigen incidentenregistratiesysteem beschikken waarin elk incident systematisch wordt opgenomen. Beide elementen kunnen ertoe bijdragen om een goed afgestemd preventie- en veiligheidsbeleid te ontwikkelen ten aanzien van geweld.

Voor ziekenhuizen is het op juridisch vlak niet noodzakelijk dat de volledige identificatiegegevens van het personeelslid vermeld worden wanneer de politie intervenieert en een proces-verbaal opstelt.

Indien het personeelslid beslist om een burgerlijke rechtsvordering in te stellen, kan hij/zij dat doen op zijn/haar naam of op naam van het ziekenhuis; in het eerste geval kan hij/zij beslissen om zijn/haar woonplaats vast te leggen op het adres van het ziekenhuis.