SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
19 janvier 2012 19 januari 2012
________________
Question écrite n° 5-5336 Schriftelijke vraag nr. 5-5336

de Louis Ide (N-VA)
van Louis Ide (N-VA)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de Beliris et des Institutions culturelles fédérales
aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen
________________
Les rendez-vous non honorés dans le secteur médical (par les patients) Niet-nagekomen afspraken in de medische sector (door patiënten) 
________________
examen médical
soins de santé
médecin
medisch onderzoek
gezondheidsverzorging
dokter
________ ________
19/1/2012Verzending vraag
9/2/2012Antwoord
19/1/2012Verzending vraag
9/2/2012Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-1736 Requalification de : demande d'explications 5-1736
________ ________
Question n° 5-5336 du 19 janvier 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-5336 d.d. 19 januari 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Se tenir à ses rendez-vous est une question de respect. Bien que la majorité des patients respectent leurs rendez-vous chez le prestataire de soins, un nombre croissant de patients ne le font pas. Une étude de la Fédération flamande des professions libérales et intellectuelles (FVIB) l'a encore confirmé voici quelques mois. Il en résulte une perte de temps et d'argent pour le prestataire de soins. Lorsque ce dernier est de plus en plus confronté à des rendez-vous non respectés, il semble parfaitement logique qu'il demande une indemnisation. Ainsi l'article 77 du Code de déontologie médicale dispose que : « Une indemnisation peut être réclamée pour une visite à domicile devenue inutile, ou pour un rendez-vous manqué, s'ils n'ont pas été décommandés en temps utile. »

Cependant, une indemnisation n'est pas toujours accordée. Au contraire, on connaît des cas où le prestataire de soins ayant « osé » demander une indemnisation a été appelé devant la commission disciplinaire. C'est quand même plus qu'absurde ! Alors qu'un avocat peut facturer des e-mails, des coups de téléphone, etc., un prestataire de soins ne peut pas demander d'indemnisation aux patients qui omettent d'annuler leur rendez-vous !

La conséquence est que de plus en plus de prestataires de soins partent à l'étranger, par exemple aux Pays-Bas où le principe d'un tarif pour rendez-vous non respecté est déjà répandu. Le raisonnement est le suivant : lorsque des patients négligent un rendez-vous sans raison, ils empêchent le prestataire de soins de s'occuper d'autres patients pendant ce temps. Ce système a des avantages pour le prestataire de soins et pour le patient : d'une part, le nombre de rendez-vous non respectés diminue et, d'autre part, les listes d'attente sont raccourcies.

J'espère que la ministre est consciente de ce problème et qu'elle a la volonté d'y remédier. Je propose d'instaurer un tarif pour rendez-vous non respecté lorsqu'un patient omet à plusieurs reprises d'annuler son rendez-vous. Je proposerais même que, lorsque le recouvrement ne peut pas avoir lieu directement auprès du patient, il doive obligatoirement se faire par l'intermédiaire de la mutualité. Il revient alors à la mutualité de responsabiliser les patients en réclamant l'indemnisation.

Concrètement, j'aimerais obtenir une réponse aux questions suivantes.

1) La ministre a-t-elle connaissance de l'augmentation du nombre de rendez-vous non respectés ? Dans l'affirmative, quelles sont ses intentions en la matière ?

2) La ministre connaît-elle le nombre de prestataires de soins qui demandent une indemnisation ? Dans l'affirmative, dans combien de cas l'indemnisation est-elle accordée ? Lorsqu'elle n'est pas accordée, quelles en sont les raisons ?

3) La ministre est-elle disposée à instaurer, pour les prestataires de soins, un tarif pour les rendez-vous non respectés comme il est déjà d'usage aux Pays-Bas ?

4) Que pense la ministre de ma proposition de recouvrement des indemnisations par l'intermédiaire des mutualités ?

 

Afspraken nakomen is een kwestie van respect. Hoewel de meeste patiënten hun afspraak met de zorgverlener nakomen, is er een stijgend aantal patiënten die dit niet doen. Dat werd enkele maanden geleden nog bevestigd door een studie van de Federatie voor Vrije en Intellectuele beroepen (FVIB). Het gevolg hiervan is dat de zorgverlener tijd en inkomen verliest. Wanneer een zorgverlener alsmaar meer met de praktijk van niet-nagekomen afspraken wordt geconfronteerd, dan lijkt het niet meer dan logisch dat hij alsnog een schadeloosstelling vraagt. Zo stelt artikel 77 van de Code van geneeskundige Plichtenleer dat 'een schadeloosstelling mag gevraagd worden voor een nutteloos geworden huisbezoek of voor een verzuimde afspraak indien zij niet tijdig werden afgezegd'.

Desondanks wordt een schadeloosstelling niet altijd toegekend. Integendeel, zo zijn er gevallen bekend waarbij de zorgverlener die een schadeloosstelling 'durfde' te eisen, voor de tuchtcommissie werd geroepen. Dit is toch te absurd voor woorden! Terwijl een advocaat e-mails, telefoons, enzovoort mag aanrekenen, mag een zorgverlener niet eens een tegemoetkoming vragen van patiënten die nalaten hun afspraak te annuleren!

Het gevolg hiervan is dat steeds meer zorgverleners naar het buitenland trekken, bijvoorbeeld naar Nederland. Daar is het principe van een algemeen 'wegblijftarief' of 'no-showtarief' reeds wijdverspreid. De redenering is dat wanneer patiënten zonder redenen afspraken niet nakomen, in diezelfde tijd andere patiënten hadden kunnen worden geholpen. Dat systeem heeft voordelen voor de zorgverlener en voor de patiënt: enerzijds is er minder verzuim van afspraken, anderzijds worden wachtlijsten ingekort.

Ik hoop dat de minister zich bewust is van dit probleem en dat de wil aanwezig is om hier iets aan te doen. Ik zou voorstellen om een algemeen 'wegblijftarief' of 'no-show tarief' in te stellen, wanneer een patiënt meermaals nalaat om zijn afspraak te annuleren. Ook durf ik voor te stellen dat, wanneer de inning niet rechtstreeks kan gebeuren bij de patiënt, dat verplicht moet gebeuren via het ziekenfonds. Het is dan de taak van het ziekenfonds om de patiënten te responsabiliseren door terug te vorderen.

Concreet had ik een antwoord gewenst op de volgende vragen:

1) Is de minister zich bewust van het toenemende aantal niet-nagekomen afspraken? Zo ja, wat plant de minister hieraan te doen?

2) Heeft de minister een zicht op het aantal zorgverleners dat een schadeloosstelling vraagt? Zo ja, in hoeveel gevallen wordt de schadeloosstelling toegekend? Wanneer de schadeloosstelling niet wordt toegekend, wat dan zijn de redenen daartoe?

3) Is de minister bereid om een algemeen 'wegblijftarief' of 'no-show tarief' in te stellen voor de zorgverleners, zoals dat reeds gebruikelijk is in Nederland?

4) Hoe staat de minister tegenover mijn voorstel om de inning van dit 'wegblijftarief' te laten gebeuren door de ziekenfondsen?

 
Réponse reçue le 9 février 2012 : Antwoord ontvangen op 9 februari 2012 :

1. Comme vous le dites vous-même, la majorité des patients respectent leurs rendez-vous. Je ne pense donc pas qu’il faille prévoir pour la situation exceptionnelle où un patient ne respecte pas son rendez-vous une réglementation supplémentaire, comme un « wegblijftarief »(= un tarif de non respect du rendez-vous) (amende, taxe,….) général. L’article 77 du Code de déontologie médicale et les principes généraux du droit civil offrent au prestataire de soins qui voit un de ses rendez-vous non respecté, suffisamment de garanties pour obtenir une indemnité s’il le souhaite.

2. Selon moi, une approche positive et préventive offre plus d’avantages. Je rejoins l’avis de la Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen (FVIB) de conscientiser le plus possible les patients à respecter leur rendez-vous. Je constate par exemple que dans de plus en plus de salles d’attente les patients sont informés des conséquences du non-respect d’un rendez-vous. Les moyens de communication actuels permettent aussi aux patients de mieux se rappeler leur rendez-vous. Je pense ainsi aux rappels automatiques par mail ou par téléphone.

3. Je ne dispose pas d’informations à ce sujet.

4. Comme il n’est pas question de prestation de soins, j’estime que les mutuelles n’ont à ce sujet aucun rôle à jouer.

1. Zoals u zelf zegt, komen de meeste patiënten hun afspraken wel na. Ik vind dan ook niet dat er voor de uitzonderingssituatie waarbij een patiënt zijn afspraak niet nakomt in een bijkomende regeling moet worden voorzien, zoals een algemeen “wegblijftarief” (= een tariefcode voor het niet opdagen op een afspraak). Artikel 77 van de Code van geneeskundige Plichtenleer en de algemene principes van het burgerlijk recht bieden volgens mij aan de zorgverlener die door een niet-nagekomen afspraak schade lijdt voldoende garanties om een schadevergoeding te krijgen, indien hij dat wenst.

2. Volgens mij is er meer heil te vinden in een positieve en preventieve benadering. Ik sluit me ondermeer aan bij het advies van de Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen (FVIB) om patiënten zoveel mogelijk bewust te maken van het belang om afspraken na te komen. Ik stel bijvoorbeeld vast dat in meer en meer wachtkamers de patiënt wordt geïnformeerd over de gevolgen van het niet nakomen van een afspraak. Ook laten de huidige communicatiemiddelen toe patiënten te helpen herinneren aan hun afspraak. Ik denk bijvoorbeeld ook aan automatische herinneringen per e-mail of per telefoon.

3. Wat uw tweede vraag betreft, moet ik u zeggen dat ik niet over die informatie beschik.

4. Aangezien er geen sprake is van zorgverstrekking, ben ik van mening dat de ziekenfondsen in dat verband geen taak te vervullen hebben.