SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
23 décembre 2011 23 december 2011
________________
Question écrite n° 5-3988 Schriftelijke vraag nr. 5-3988

de Guido De Padt (Open Vld)

van Guido De Padt (Open Vld)

à la vice-première ministre et ministre de l'Intérieur

aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken
________________
Délais d'intervention - Appels d'urgence - Centraux d'urgence - Projet 112 - Chiffres - Situation - 100, 101 et 112 Interventietermijnen - Noodoproepen - Noodcentrales - Project 112 - Cijfers - Stand van zaken - 100, 101 en 112 
________________
premiers secours
médecine d'urgence
statistique officielle
téléphone
police
lutte anti-incendie
eerste hulp
geneeskundige noodhulp
officiële statistiek
telefoon
politie
brandbestrijding
________ ________
23/12/2011Verzending vraag
5/12/2012Antwoord
23/12/2011Verzending vraag
5/12/2012Antwoord
________ ________
Réintroduction de : question écrite 5-3636 Réintroduction de : question écrite 5-3636
________ ________
Question n° 5-3988 du 23 décembre 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-3988 d.d. 23 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Outre les numéros d'urgence traditionnels 100 (pompiers et interventions médicales) et 101 (police), la Belgique connaît aussi depuis 1993 le numéro 112. Celui-ci est valable dans tous les États membres de l'Union européenne (UE) et deviendra à terme le seul numéro d'urgence en Belgique. Dans ce but, le projet 112 prévoit notamment une fusion progressive des centraux téléphoniques d'urgence en un seul centre 112 par province et pour l'arrondissement administratif de Bruxelles-Capitale. Les arrêtés royaux du 17 octobre 2011 relatif aux centres 112 et à l'agence 112 et relatif à l'organisation du dispatching des services opérationnels de la Sécurité civile constituent un grand pas dans la bonne direction.

Je souhaiterais une réponse aux questions suivantes :

1) Chaque année depuis 2004, quel pourcentage du total des appels pour une aide médicale urgente, une intervention des pompiers ou une assistance policière est-il parvenu au numéro européen 112 ? L'introduction en février 2010 d'un nouveau logo pour le numéro d'urgence 112 a-t-il mené à une hausse significative du total des appels ? Selon la ministre, quel pourcentage de la population belge connaît le numéro d'urgence européen ? À partir de quelle date le 112 sera-t-il l'unique numéro d'urgence en Belgique ?

2) Dans quelles provinces belges les centraux d'appel 100 et 101 n'ont-ils pas encore été fusionnés en un Centre d'information et de communication (CIC) 112 ? Dans ces provinces, pour quand attend-on la fusion ?

3) Depuis le début de l'année, combien de call-takers et d'opérateurs fédéraux a-t-on engagés en réponse à la pression de travail élevée dans les centres d'appel ? Le Service public fédéral (SPF) Intérieur continue-t-il à recruter proactivement ?

4) Quel était, par province, le délai moyen d'intervention (scindé en temps de traitement, de mise en route et de trajet) pour les urgences (a) de santé (b) d'incendie et (c) de police en 2009, 2010 et 2011 ? La ministre envisage-t-elle d'édicter des normes fédérales quant au délai maximal d'intervention ? Pourquoi ou pourquoi pas ?

5) Combien de plaintes formelles relatives aux délais d'intervention après un appel d'urgence ont-elles été déposées en 2009, 2010 et 2011 ?

 

Naast de traditionele noodnummers 100 (voor brandweer en medische interventies) en 101 (voor politie), kent België sinds 1993 ook het noodnummer 112. Dat laatste nummer geldt in alle Lidstaten van de Europese Unie (EU) en moet op termijn het enige noodnummer worden in België. Om dit doel te realiseren voorziet project-112 onder meer in een geleidelijke fusie van de noodcentrales in één 112-centrum per provincie en in het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad. De koninklijke besluiten van 28 oktober 2011 betreffende de 112-centra en het Agentschap 112 en betreffende de organisatie van de dispatching van de operationele diensten van de Civiele Veiligheid zijn in dit opzicht een belangrijke stap voorwaarts.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Hoeveel procent van het totaal aantal oproepen voor dringende geneeskundige hulpverlening, brandweertussenkomst of politionele hulpverlening komen sinds 2004 jaarlijks binnen op het Europees noodnummer 112? Heeft de introductie van een nieuw logo voor het noodnummer 112 in februari 2010 geleid tot een significante toename in het aantal oproepen? Hoeveel procent van de Belgen kent, naar schatting van de geachte minister, het Europees noodnummer? Vanaf welke datum zal het nummer 112 het enige noodnummer zijn in België?

2) In welke Belgische provincies zijn de 100- en 101-noodcentrales nog niet samengevoegd in een Coördinatie- en Informatiecentrum (CIC) 112? Voor wanneer wordt in deze provincies een fusie verwacht?

3) Hoeveel calltakers en federale operatoren werden sinds het begin van dit jaar gerekruteerd om de hoge werkdruk in de oproepcentra op te vangen? Blijft de Federale Overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken een proactief aanwervingsbeleid voeren?

4) Hoeveel bedroeg per provincie de gemiddelde interventietermijn (opgedeeld naar de verwerkingstijd, de uitruktijd en de aanrijtijd) bij dringende a) medische hulp, b) brandweerhulp, en c) politionele hulp in 2009, 2010 en 2011? Overweegt de geachte minister om federale normen uit te vaardigen in verband met de maximale interventietermijn? Waarom wel, niet?

5) Hoeveel formele klachten werden in 2009, 2010 en 2011 ingediend inzake de termijn van interventie bij noodoproepen?

 
Réponse reçue le 5 décembre 2012 : Antwoord ontvangen op 5 december 2012 :

1. Mes services disposent du pourcentage des appels d’urgence émis vers le numéro 112 sur la totalité des appels urgents émis sur les numéros 112, 100 et 101 pour les six dernières années :

% des appels 112

2006

2007

2008

2009

2010

2011

16%

15%

14%

13%

13%

18%

Mes services n’ont pas constaté d’augmentation significative de l’utilisation du n° 112 à la suite de l’introduction du nouveau logo.

Il convient de noter que le numéro 100 a été officiellement remplacé par le numéro 112 à la date d’entrée en vigueur de l’Arrêté royal du 17 octobre 2011 relatif aux centres 112 et à l’agence 112, à savoir le 7 novembre 2011. Cependant, le numéro d’urgence 100 restera encore utilisable pendant plusieurs années.

Pour les différentes campagnes promotionnelles organisées en 2011, le Service public fédéral Intérieur, le Service public fédéral Santé publique, Sécurité de la Chaîne alimentaire et Environnement et la police intégrée ont été récompensés le 18 avril 2012 (Lettonie) du prix « Outstanding Education on 112 » de la European Emergency Number Association (EENA). Ce prix est décerné lorsque des mesures particulières de sensibilisation sont prises au sujet du numéro 112 en tant que numéro d’urgence pouvant être utilisé en Europe pour l’aide urgente.

Le dernier sondage réalisé pour la Commission européenne montre que 39 % de belges connaissent le numéro d’urgence 112. La Belgique occupe la 8e place en la matière.

Étant donné que les appels établis vers le numéro d’urgence 112 et susceptibles d’entraîner une intervention policière doivent, pour l’instant, être toujours transférés du Centre de secours 100/112 au centre 101 de la police intégrée, mes services choisissent d’accorder la préférence de la promotion du numéro d’urgence européen 112 principalement auprès du secteur touristique, donc parmi les voyageurs qui se rendent en Belgique ou parmi les Belges qui se rendent à l’étranger. C’est dans ce but qu’en 2011, des campagnes promotionnelles ont été organisées à Brussels Airport (Zaventem), Charleroi Brussels South Airport et Liège Airport. Dans un avenir proche, d’autres campagnes seront de nouveau axées (en premier lieu) sur les aéroports nationaux.

Sur le territoire national, je considère opportun de promouvoir l’usage du numéro 112 pour des appels destinés à l’aide médical urgente et aux pompiers, et le numéro 101 pour la police.

La généralisation du numéro d’appel 112 pour tous les appels urgents se fera à l’issue du processus expliqué au point 2.

2. La décision du Conseil des ministres du 17 juillet 2009 prévoyait initialement que l’ensemble des migrations devait être effectué entre 2010 et 2012 à une fréquence de trois migrations par an. Actuellement, seuls les Centres de Secours (CS) 100/112 des provinces de Flandre orientale, du Brabant flamand et de Namur ont suivi le trajet de migration vers le Centre d’information et de communication de la police intégrée (CIC) 101.

Les travaux préparatoires des autres migrations sont en cours. Cependant, il serait hasardeux d’établir un calendrier prévisionnel et ce, compte tenu du nombre important de variables devant être pris en compte dans le processus de migration.

3. Depuis janvier 2011 et jusqu’à ce jour, ce sont trente-neuf opérateurs fédéraux (Centre de secours 100/112) et vingt-sept calltakers (CIC 101 de la police intégrée) qui ont été recrutés.

Mes services adoptent en effet une politique dynamique de recrutement. Les offres d’emploi des Calltakers/opérateurs sont publiées sur job.ibz.be, sur le site du Selor, du Forem et dans les journaux régionaux. En outre, nous avons réalisé deux courts métrages promotionnels sur le métier de Calltaker / opérateur. Ces films sont destinés, d’une part, à attirer de nouveaux candidats et, d’autres part, à permettre aux candidats de se faire une idée réaliste de la fonction. A l’heure actuelle, nous examinons également la possibilité de diffuser les offres d’emploi de Calltakers/opérateurs lors de salons de l’emploi et dans les nouveaux médias dont Facebook.

4) a) Le Service public fédéral (SPF) ne dispose d’aucun aperçu fédéral des données relatives au délai moyen d’intervention pour l’aide médicale. Je vous suggère de questionner ma collègue la vice-premier ministre et ministre de la Santé à cet effet.

b) Le SPF ne dispose d’aucun aperçu fédéral des données relatives au délai moyen d’intervention actuel pour les services d’incendie.

Toutefois, grâce à une collaboration étroite entre les corps d’incendie et le Centre fédéral de connaissances pour la Sécurité civile, mes services pourront fournir des statistiques précises à partir de novembre 2012 et ce pour la 1ère fois depuis 1994. Ces statistiques porteront sur les interventions des années 2010, 2011 et le premier semestre 2012. Une mise à jour des données se déroulera trimestriellement.

Je n’envisage aucune rédaction de normes fédérales quant au délai maximal d’intervention. Le délai d’intervention est lié à la spécificité et aux risques de la zone, et j’estime dès lors qu’il est judicieux de laisser ce point à l’autonomie des futures zones de secours.

En revanche, j’entends imposer des normes minimales au niveau de l’aide adéquate la plus rapide. Le Conseil des ministres du 20 juillet 2012 a approuvé à cet effet un projet d’arrêté royal : arrêté royal déterminant les conditions minimales de l’aide adéquate la plus rapide et des moyens adéquats. Cet arrêté royal fixe les moyens minimum adéquats dont la zone doit disposer dans l’intérêt d’une exécution qualitative de ses missions et de la sécurité au travail de son personnel. La zone peut déterminer seule les délais d’intervention des différents moyens sur la base de sa configuration propre et de l’analyse des risques.

c) Fin 2009, l’inspection générale de la police fédérale et locale avait réalisé une analyse relative aux délais d’intervention de la police, pour le compte de la Ministre de l’Intérieur.

L’accord du gouvernement du 18 mars 2008 prévoyait que « Le Gouvernement envisagera pour chacune des zones de police l’instauration de délais d’intervention maximum pour les appels urgents ». L’analyse couvrait la période comprise entre le 1er septembre 2007 et le 31 août 2008.

Le délai d’intervention est déterminé par le délai de traitement de l’appel, le dispatching ou le délai de mobilisation de l’équipe, le délai de réaction et le temps de déplacement de l’équipe.

En marge de la mise en œuvre des centres de secours 101, les CIC, les services concernés ont déjà défini des délais de traitement des appels et de dispatching, dans le souci de permettre un contrôle de la qualité. En outre, des analyses scientifiques supplémentaires sont encore menées au sujet des indicateurs de dispatching. Aucune norme spécifique n’existe quant au temps de trajet.

Une enquête a révélé que dans 50 % des cas, les services de police arrivent sur les lieux dans les 16 minutes, dans 75 % des cas dans les 26 minutes et dans 90 % des cas dans les 44 minutes. Les délais d’intervention varient cependant en fonction du degré d’urgence. Pour les appels de secours, une équipe arrive sur place dans les 10 minutes dans 54 % des cas, en 20 minutes dans 83 % des cas. Pour les appels urgents, 33 % dans les 10 minutes, 66 % dans les 20 minutes, 80 % dans les 30 minutes. Cette enquête a exigé des recherches intensives et, jusqu’à présent, elle n’a plus été renouvelée à l’échelon national. Les chiffres nationaux pour 2009, 2010 et 2011 ne sont donc pas disponibles. Toutefois, les centres d’appels urgents fournissent chaque mois des chiffres aux services d’intervention, qui peuvent ainsi assurer le suivi des objectifs visés au niveau local.

L’inspection générale a décidé qu’une norme devrait tenir compte d’un grand nombre de facteurs de différenciation qui caractérisent les services d’intervention. Il n’est dès lors pas recommandé d’imposer aux services de police un délai maximal d’intervention.

Une attention particulière doit être accordée à la mesure des indicateurs et à l’optimisation du processus de mesure. Les résultats peuvent être utilisés, tout comme pour les CIC, pour définir des objectifs. L’inspection générale estime toutefois qu’il pourrait être judicieux d’imposer un délai maximal de réaction dans certaines circonstances (lorsqu’une équipe n’est pas hypothéquée par des facteurs ralentissant l’intervention, tels que la nuit, par exemple). Le temps de réaction renvoie au temps passé entre le moment où le dispatching a transmis les informations à l’équipe et le moment du départ.

Une telle norme ne doit pas être imposée par la ministre de l’Intérieur, bien que le résultat de l’enquête puisse être utilisé comme objectif par les services d’intervention de la police et par les CIC. Les services de police peuvent dès lors inscrire ces résultats dans le cadre plus large de leur propre organisation.

A ce sujet, la recommandation de l’inspection a été suivie en ce qui concerne la mise à disposition mensuelle d’un suivi des interventions auprès des zones de police.

5) Services d’incendie et aide médicale

Mes services reçoivent rarement des plaintes relatives au délai moyen d’intervention pour l’aide médicale urgente ou l’aide incendie urgente (maximum quelques cas par an) et ne disposent pas d’un aperçu de toutes les plaintes. Les plaintes relatives à une intervention peuvent également être introduites auprès des services d’incendie locaux ou des services d’urgence, des Centres de secours 100/112, des Commissions d'aide médicale urgente et des Inspections d'Hygiène du SPF Santé publique ou auprès du Médiateur fédéral. Il est dès lors difficile de communiquer des chiffres exacts.

Le SPF Santé publique a recueilli dix plaintes en 2009, vingt-cinq en 2010 et dix-huit en 2011, relatives aux délais moyens d’intervention pour l’aide médicale urgente. La majorité de ces plaintes se sont avérées infondées. Lorsque les plaintes étaient fondées, l’attention nécessaire a été accordée aux actions à entreprendre suite à l’incident.

Police

Le rapport de l’inspection générale indique que pendant la période 2000-2006, seules 30 à 40 plaintes avaient été introduites sur une base annuelle au sujet des délais d’intervention, sur un total de quelque 3 millions d’appels. Seules 17 % étaient fondées, dont une partie concernait des interventions non urgentes.

Pour la période de référence de l’enquête, 87 plaintes ont été enregistrées.

Pour les années 2009 à 2011, le nombre de plaintes enregistrées dans les centres d’appels urgents est illustré dans le tableau ci-dessous. Toutefois, les plaintes ne sont en principe pas envoyées directement aux centres d’appels urgents, mais à la zone de police concernée, à l’inspection générale et normalement au Comité P.

Les plaintes introduites auprès des centres d’appels urgents proprement dits ne varient pas autant en fonction du problème qu’en fonction de l’organisation locale de la gestion des plaintes. En outre, la plupart des plaintes sont liées à la gestion parfois différenciée des interventions et donc, pour des raisons d’efficacité, il est opté pour une solution autre que l’envoi d’une équipe d’intervention.

Province\Région

2009

2010

2011

Flandre orientale

2

3

2

Flandre occidentale

1

6

1

Anvers

1

2

0

Limbourg

8

7

7

Brabant flamand

0

0

5

Bruxelles

2

2

0

Brabant wallon

0

0

0

Hainaut

0

0

0

Namur

2

0

0

Liège

1

1

1

Luxembourg

0

1

1

Total

17

22

17

Dans tous les cas, l’on peut de nouveau conclure que le nombre de plaintes n’est absolument pas lié au nombre élevé d’appels annuels de 3 millions.

Le Comité P a également été interrogé au sujet des plaintes introduites auprès du Comité P pour la période de référence concernée. Le Comité P note toutefois que les plaintes relatives au traitement des interventions urgentes par les services de police sont complexes, dans le sens où plusieurs unités de la police sont concernées. Le citoyen ne fait pas toujours la différence entre le Calltaker en tant que premier « contact policier » en situation de besoin et l’équipe d’intervention arrivée sur place pour la suite du traitement. Cependant, les différents acteurs dépendant dans de nombreux cas des différentes autorités hiérarchiques. En conséquence, lorsqu’une plainte est introduite au sujet des délais d’intervention, il n’est pas toujours possible de déterminer, après une première analyse, le service de police auprès duquel la plainte doit être encodée.

Par ailleurs, le délai d’intervention est fonction de différents facteurs tels que la politique de sécurité locale, la date et l’heure de l’appel, le nombre d’équipes disponibles, le contenu de l’appel, etc. Pour les années 2009, 2010 et 2011, les chiffres relatifs aux plaintes portant sur les appels urgents ont été communiqués.

Nombre de plaintes relatives aux appels urgents

Année

2009

2010

2011

Nombre de plaintes

41

37

35

Ambiance de travail interne

2

0

1

Selon leur teneur, les plaintes portent sur :

  • Le contact avec le Calltaker : impoli et/ou désagréable / langue : refus et/ou incapacité à parler la deuxième langue nationale / minimisation du problème de l’appelant.

  • Long délai d’attente

  • Non-intervention : malgré la promesse d’envoyer une équipe d’intervention sur place, personne n’est arrivé sur les lieux.

  • Lors de la reprise de contact (généralement quelque temps plus tard), il est notifié que l’appelant devait se rendre au commissariat le plus proche.

  • Discordance entre l’avis du Calltaker et les mesures prises par l’équipe d’intervention, avec des conséquences défavorables pour l’appelant.

  • Appels établis à partir de la région frontalière entre les zones d’activité de deux CIC : manque de clarté quant à l’unité responsable, soit au niveau des CIC, soit au niveau des unités locales qui doivent être dispatchées.

  • Manque de coordination entre deux CIC lorsque l’appelant se déplace ou lorsque le lieu de l’appel et le lieu de l’assistance se trouvent sur le territoire de plusieurs CIC.

Si des plaintes sont filtrées à partir de là, qui sont spécifiquement liées au délai, cela donne le résultat suivant :

Il s’agit ici de plaintes à charge des centres d’appels urgents, vu que les plaignants notifient avoir été en contact avec un centre 101.

Année

2009

2010

2011

Nombre de plaintes

19

12

7

%

46

32

20

Les plaintes ayant fait l’objet d’une notification de non-intervention n’ont pas été retenues, bien qu’elles représentent une proportion considérable des plaintes reçues. En effet, ces plaintes portent plutôt sur le fait que soit le Calltaker soit la zone locale n’a pas considéré l’appel comme urgent et n’a donc pas dépêché une équipe sur les lieux.

Si nous tenons compte d’un nombre d’appels de quelque 3 millions et d’un nombre annuel de plaintes de quelque 50, nous obtenons un pourcentage de plaintes de 0,0017 %.

1. Mijn diensten beschikken over het percentage noodoproepen op het nummer 112 in verhouding tot het totale aantal noodoproepen op de nummers 112, 100 en 101 voor de laatste zes jaar:

% 112-oproepen

2006

2007

2008

2009

2010

2011

16%

15%

14%

13%

13%

18%

Mijn diensten hebben geen duidelijke stijging vastgesteld van het gebruik van het nr. 112 na de invoering van het nieuwe logo.

Er moet opgemerkt worden dat het nummer 100 officieel vervangen werd door het nummer 112 op de datum van inwerkingtreding van het koninklijk besluit van 17 oktober 2011 betreffende de 112-centra en het agentschap 112, namelijk 7 november 2011. Het noodnummer 100 zal echter nog gedurende enkele jaren gebruikt kunnen worden.

Voor de verschillende promotiecampagnes die in 2011 plaatsvonden kregen de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken, de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu en de geïntegreerde politie op 18 april 2012 in Riga (Letland) een Award voor “Outstanding Education on 112” van de European Emergency Number Association (EENA). Deze prijs wordt toegereikt wanneer er bijzondere inspanningen werden gemaakt om bewustmaking te vergroten over 112 als het noodnummer dat in de Europese Unie gebruikt kan worden voor dringende hulpverlening.

De laatste peiling uitgevoerd voor de Europese Commissie toont aan dat 39% van de Belgen het noodnummer 112 kennen. België neemt op dat vlak de 8ste plaats in.

Omdat oproepen naar het noodnummer 112 die politionele interventies tot gevolg kunnen hebben, voorlopig nog telkens doorgeschakeld moeten worden van het Hulpcentrum 100/112 naar het centrum 101 van de geïntegreerde politie, kiezen mijn diensten om er de voorkeur aan te geven het Europese noodnummer 112 vooral te promoten bij de toeristische sector, met andere woorden bij reizigers die zich naar België verplaatsen of bij Belgen die naar het buitenland trekken. Het is met die bedoeling dat in 2011 promotiecampagnes georganiseerd werden in Brussels Airport (Zaventem), Charleroi Brussels South Airport en Liège Airport. In de nabije toekomst zullen andere campagnes opnieuw (in de eerste plaats) gericht zijn op de nationale luchthavens.

Ik vind het opportuun om op het nationale grondgebied het gebruik van het nummer 112 voor oproepen voor de dringende geneeskundige hulpverlening en voor de brandweer en het nummer 101 voor de politie te promoten.

De veralgemening van het oproepnummer 112 voor alle noodoproepen zal gebeuren op het einde van het in punt 2 uitgelegde proces.

2. De beslissing van de Ministerraad van 17 juli 2009 voorzag aanvankelijk dat het geheel van de migraties diende te gebeuren tussen 2010 en 2012, a rato van drie migraties per jaar. Op dit ogenblik hebben alleen de Hulpcentra (HC) 100/112 van de provincies Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Namen het migratietraject naar het Communicatie- en Informatiecentrum van de geïntegreerde politie 101 (CIC) gevolgd.

De voorbereidende werkzaamheden van de andere migraties zijn aan de gang. Het zou evenwel gewaagd zijn een vooruitziende kalender op te stellen, rekening houdende met het belangrijk aantal variabelen die in het migratieproces in aanmerking dienen te worden genomen

3. Sinds januari 2011 en tot op heden werden er negenendertig federale operatoren (Hulpcentrum 100/112) en zevenentwintig calltakers (CIC 101 van de geïntegreerde politie) aangeworven.

Mijn diensten hanteren immers een dynamisch wervingsbeleid. De vacatures voor Calltakers/operatoren worden gepubliceerd op job.ibz.be, op de site van Selor, de VDAB en in de regionale kranten. Bovendien hebben we twee promotiefilmpjes gemaakt over de job van Calltaker/operator. De filmpjes zijn bedoeld om enerzijds nieuwe kandidaten aan te trekken en anderzijds om de kandidaten ook een realistisch beeld te geven van de job. Verder onderzoeken we momenteel de mogelijkheid om de vacatures voor calltakers/operatoren te verspreiden via jobbeurzen en nieuwe media, waaronder Facebook.

4) a) De Federale Overheidsdienst (FOD) beschikt niet over een federaal overzicht van de gegevens betreffende de gemiddelde interventietermijn voor de medische hulp. Ik stel u voor om de desbetreffende vraag te stellen aan mijn collega de vice-eerste minister en minister van Volksgezondheid.

b) De FOD beschikt niet over een federaal overzicht van de gegevens betreffende de huidige gemiddelde interventietermijn voor de brandweerhulp.

Dankzij een nauwe samenwerking tussen de brandweerkorpsen en het Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid, zullen mijn diensten echter nauwkeurige statistieken kunnen leveren vanaf november 2012, en dat voor de eerste keer sinds 1994. Die statistieken zullen betrekking hebben op de interventies van de jaren 2010, 2011 en het eerste semester 2012. Om de drie maanden zullen de gegevens bijgewerkt worden.

Ik overweeg geen uitvaardiging van federale normen betreffende een maximale interventietermijn. De interventietermijn is gebonden aan de specificiteit en de risico’s van het gebied waardoor ik meen dat het gepast is om dit aan de autonomie van de toekomstige hulpverleningszones over te laten.

Daarentegen is het wel mijn bedoeling om minimale normen op te leggen voor wat betreft de snelste adequate hulp. Op de ministerraad van 20 juli 2012 wordt hiertoe een ontwerp van koninklijk besluit goedgekeurd: het koninklijk besluit tot vastlegging van de minimale normen van de snelste adequate hulp en de adequate middelen. Dit koninklijk besluit legt de minimale adequate middelen vast waarover de zone moet beschikken in het belang van een kwaliteitsvolle uitvoering van haar opdrachten en de arbeidsveiligheid van haar personeel. De zone kan zelf de interventietermijnen bepalen van de verschillende middelen op basis van haar eigen configuratie, en op basis van de risicoanalyse.

c) Eind 2009 heeft de algemene inspectie van de federale en van de lokale politie in opdracht van de minister van Binnenlandse Zaken aan analyse uitgevoerd naar de politie-interventietermijnen.

Op 18 maart 2008 werd toen in het regeerakkoord geschreven: “De regering overweegt om voor elke politiezone maximale interventietijden in te voeren voor dringende oproepen.” De analyseperiode was 1ste september 2007 tot 31 augustus 2008.

De interventietermijn wordt bepaald door de termijn voor oproepafhandeling, de dispatching of de termijn voor het uitsturen van de ploeg, de reactietijd en de verplaatsingstijd van de ploeg.

In het raam van de implementatie van de noodcentrales 101, de CIC’s, hebben de betrokken diensten ten behoeve van de kwaliteitscontrole reeds termijnen bepaald voor de oproepafhandeling en voor de dispatching. Naar de dispatchingsindicatoren wordt bovendien nog bijkomend wetenschappelijk onderzoek verricht. Voor wat de aanrijtijden betreft is er geen specifieke normering.

Uit het onderzoek bleek dat de politiediensten in 50 % van de gevallen binnen de 16 minuten op de plaats van het gebeuren aankomen, in 75 % van de gevallen binnen de 26 minuten en in 90 % binnen de 44 minuten. De interventietermijnen variëren echter in functie van de dringendheid. Voor de noodoproepen komt in 54 % van de gevallen een ploeg binnen de 10 minuten ter plaatse, in 83 % binnen de 20 minuten. Voor de dringende oproepen 33 % binnen de 10 minuten, 66 % binnen de 20 minuten, 80 % binnen de 30 minuten. Dit onderzoek heeft een grote onderzoeksinspanning gevraagd en is tot op heden op nationaal niveau niet opnieuw uitgevoerd. Nationale cijfers voor 2009, 2010 en 2011 zijn dus niet beschikbaar. De noodcentrales bezorgen echter maandelijks de cijfers aan de interventiediensten die hun streefcijfers op lokaal niveau kunnen opvolgen.

De algemene inspectie besloot dat een norm zou rekening moeten houden met een groot aantal differentiatiefactoren die de interventiediensten kenmerken. Het is daarom niet aangewezen om een maximale interventietermijn op te leggen voor de politiediensten.

Er moet een grote aandacht gaan naar het meten van indicatoren en naar het optimaliseren van het meetproces. De resultaten kunnen, net zoals voor de CIC’s, worden gebruikt om streefcijfers te bepalen. De algemene inspectie meent wel dat het eventueel wel aangewezen zou kunnen zijn om een maximale reactietijd op te leggen in bepaalde omstandigheden (namelijk wanneer een ploeg niet gehypotheerd is door interventievertragende factoren, zoals bvb. ’s Nachts). Met reactietijd wordt verwezen naar de tijd die verstrijkt tussen het moment waarop de ploeg de oproepinformatie heeft ontvangen van de dispatching en het vertrek.

Een dergelijke norm hoeft niet door de minister van Binnenlandse Zaken te worden opgelegd, doch het resultaat van het onderzoek kan door de politie-interventiediensten, net zoals door de CIC’s, worden gebruikt als streefcijfer. De politiediensten kunnen de resultaten dan ook plaatsen in het ruimere kader van de eigen organisatie.

Dienaangaande is de aanbeveling van de inspectie gevolgd om maandelijks een opvolging van de interventies ter beschikking te stellen aan de politiezones.

5) Brandweer en medische hulp

Mijn diensten ontvangen zelf zelden klachten betreffende de gemiddelde interventietermijn bij dringende geneeskundige of dringende brandweerhulp (hoogstens enkele gevallen per jaar) en beschikken niet over een overzicht van alle klachten. Klachten over een interventie kunnen ook ingediend worden bij de plaatselijke brandweerkazernes of spoeddiensten, bij de Hulpcentra 100/112, bij de Commissies Dringende Geneeskundige Hulpverlening en bij de Gezondheidsinspecties van de FOD Volksgezondheid of bij de Federale Ombudsman. Daarom is het derhalve moeilijk om exacte cijfers mee te delen.

Bij de FOD Volksgezondheid werden in 2009 tien klachten, in 2010 vijfentwintig klachten en in 2011 achttien klachten ingediend betreffende de gemiddelde interventietermijn bij dringende geneeskundige hulpverlening. Het merendeel van deze klachten bleek ongegrond. Indien de klachten wel gegrond bleken werd de nodige aandacht gegeven aan de te ondernemen acties ten gevolge het voorval.

Politie

In het rapport van de algemene inspectie is opgenomen dat in de jaren 2000 tot 2006 op jaarbasis slechts 30 à 40 klachten zijn geformuleerd inzake interventietermijnen op een totaal van ongeveer 3 miljoen oproepen. Slechts 17% bleek gegrond, waarvan een deel niet-dringende interventies betrof.

Voor de referentieperiode van het onderzoek werden 87 klachten geregistreerd.

Voor de jaren 2009 tot 2011 wordt het aantal geregistreerde klachten in de noodcentrales weergegeven in onderstaande tabel. De klachten worden in principe echter niet rechtstreeks aan de noodcentrales gestuurd maar wel naar de betrokken politiezone, naar de algemene inspectie en normaal naar het Comité P.

De klachten bij de noodcentrales zelf, variëren niet zozeer in functie van het probleem, dan wel in functie van de lokale organisatie van het klachtenbeheer. De meeste klachten hebben bovendien betrekking op het feit dat er soms een gedifferentieerd beheer van de interventies bestaat, waardoor om efficiëntieredenen werd geopteerd voor een andere oplossing dan voor het sturen van een interventieploeg.

Provincie\Regio

2009

2010

2011

West-Vlaanderen

2

3

2

Oost-Vlaanderen

1

6

1

Antwerpen

1

2

0

Limburg

8

7

7

Vlaams-Brabant

0

0

5

Brussel

2

2

0

Waals-Brabant

0

0

0

Henegouw

0

0

0

Namen

2

0

0

Luik

1

1

1

Luxemburg

0

1

1

Totaal

17

22

17

In elk geval kan opnieuw worden besloten dat het aantal klachten totaal niet in verhouding is met het grote aantal jaarlijkse oproepen van 3 miljoen.

Ook het Comité P werd bevraagd over de klachten aan het Comité P voor de betrokken referentieperiode. Het Comité P merkt echter op dat klachten omtrent de afhandeling van dringende interventies door politiediensten complex zijn in die zin dat meerdere eenheden van politie betrokken zijn. De burger maakt niet steeds het onderscheid tussen de calltaker als eerste ‘politiecontact’ in tijd van nood en de ter plaatse gekomen interventieploeg voor de verdere afhandeling. De verschillende tussengekomen actoren hangen echter in veel gevallen van verschillende hiërarchische overheden af. Wanneer bijgevolg een klacht wordt ingediend betreffende de termijnen van interventie, is het na eerste analyse niet altijd mogelijk te determineren ten laste van welke politiedienst de klacht moet worden gecodeerd.

De termijn van interventie is bovendien afhankelijk van verschillende factoren zoals lokaal veiligheidsbeleid, tijdstip oproep, aantal beschikbare ploegen, inhoud van de oproep, enzovoort. Voor de jaren 2009, 2010 en 2011 werden de cijfers meegedeeld aangaande klachten omtrent dringende oproepen.

Aantal klachten aangaande dringende oproepen

Jaartal

2009

2010

2011

Aantal klachten

41

37

35

Interne werksfeer

2

0

1



Naar inhoud blijken de klachten betrekking te hebben op het volgende:

  • Contact met de calltaker: onbeleefd en/of onvriendelijk / taal: onwil en/of onkunde om de tweede landstaal te spreken / probleem van de oproeper bagatelliseren.

  • Lange wachttijd.

  • Non-interventie: desondanks belofte dat een interventieploeg zou gestuurd worden, kwam niemand ter plaatse.

  • Werd tijdens de hercontactname (veelal enige tijd later) gemeld dat oproeper zich naar het dichtstbijzijnde commissariaat diende te begeven.

  • Discrepantie tussen het door de calltaker gegeven advies en de door de interventieploeg genomen maatregelen met nadelige gevolgen voor de oproeper.

  • Oproepen vanuit een grensgebied tussen de werkterreinen van twee CIC’s: onduidelijkheid omtrent de verantwoordelijke eenheid, hetzij op niveau van de CIC’s, hetzij op niveau van de lokale eenheden die dienen gedispatcht te worden.

  • Gebrek aan coördinatie tussen twee CIC’s wanneer de oproeper zich verplaatst of wanneer de plaats van oproep en de plaats van bijstand zich in het werkterrein van verschillende CIC’s bevinden.

Indien hieruit de klachten gefilterd worden die specifiek betrekking hebben op de termijn, dan geeft dit volgende resultaat:

Het gaat hierbij om klachten ten laste van de noodcentrales, gelet op de vermelding van klagers van een contactname met de 101-centrale.

Jaartal

2009

2010

2011

Aantal klachten

19

12

7

%

46

32

20

De klachten waarbij melding werd gemaakt van non-interventie, werden hier niet weerhouden hoewel zij een aanzienlijk aandeel van de ontvangen klachten uitmaken. Deze klachten hebben immers eerder betrekking op het feit dat of de calltaker of de lokale zone de oproep niet als dringend beschouwde en bijgevolg geen ploeg ter plaatse heeft gestuurd.

Als we rekening houden met een oproepaantal van ongeveer 3 miljoen en een jaarlijks aantal klachten van ongeveer 50 dan is er een klachtenpercentage van 0,0017 %.