SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
24 novembre 2010 24 november 2010
________________
Question écrite n° 5-389 Schriftelijke vraag nr. 5-389

de Güler Turan (sp.a)

van Güler Turan (sp.a)

à la vice-première ministre et ministre de l'Emploi et de l'Égalité des chances, chargée de la Politique de migration et d'asile

aan de vice-eersteminister en minister van Werk en Gelijke Kansen, belast met het Migratie- en asielbeleid
________________
Environnement de travail - Violence, harcèlement moral ou sexuel - Protection des travailleurs - Politique de prévention - Plaintes Werkomgeving - Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag - Bescherming van de werknemers - Preventiebeleid - Klachten 
________________
lieu de travail
conseiller en prévention
harcèlement moral
harcèlement sexuel
violence
werkplek
preventieadviseur
psychologische intimidatie
ongewenste intimiteiten
geweld
________ ________
24/11/2010Verzending vraag
12/9/2011Antwoord
24/11/2010Verzending vraag
12/9/2011Antwoord
________ ________
Question n° 5-389 du 24 novembre 2010 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-389 d.d. 24 november 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Les travailleurs sont protégés contre la violence et le harcèlement moral ou sexuel en vertu de l'arrêté royal du 17 mai 2007 relatif à la prévention de la charge psychosociale occasionnée par le travail, dont la violence et le harcèlement moral ou sexuel au travail. L'arrêté dispose entre autres que, dans sa politique de prévention, l'employeur doit prendre des mesures en matière de charge psychosociale en vue de lutter contre la violence et le harcèlement moral ou sexuel.

Ces mesures préventives comprennent entre autres l'élimination de situations pouvant occasionner cette violence ou ce harcèlement, la désignation d'un conseiller en prévention et la mise en place de procédures internes auxquelles la victime peut recourir en cas de violence, de harcèlement moral ou sexuel.

Un travailleur qui estime être l'objet de violence, de harcèlement moral ou sexuel au travail peut opter pour trois moyens d'action : la voie interne via le conseiller en prévention, par le biais du fonctionnaire chargé du contrôle ou par le biais d'une procédure devant la juridiction compétente.

La procédure interne s'effectue (généralement) par le biais du conseiller en prévention qui peut proposer une série de mesures au travailleur et à l'employeur. Si cette procédure n'offre aucune solution, le conseiller en prévention peut, avec l'accord de la victime, s'adresser à l'inspection « Contrôle du bien-être au travail ». Le travailleur peut aussi s'adresser directement à l'inspection et, dans ce cas, celle-ci commencera par l'orienter vers les procédures internes possibles.

Le service d'inspection essaiera en première instance de normaliser la situation en faisant appliquer les mesures suggérées par le conseiller en prévention ou en proposant d'autres mesures.

Lorsque l'intervention de l'inspection échoue, ce service peut établir un pro justitia, qui est transmis à l'auditeur du travail. Toute personne estimant être l'objet de violence ou de harcèlement moral ou sexuel au travail peut aussi introduire directement une plainte auprès de l'auditeur du travail.

C'est pourquoi je souhaiterais recevoir une réponse aux questions suivantes :

1) Comment contrôle-t-on si les employeurs mènent une politique de prévention suffisante et effective en matière de charge psychosociale ?

2) Pour combien d'employeurs les services d'inspection du bien-être au travail ont-ils constaté que les mesures prises était insuffisantes ? Je souhaiterais recevoir un aperçu par année et par province.

3) Combien de plaintes pour violence ou harcèlement moral ou sexuel au travail ont-elles été transmises depuis 2007 aux services d'inspection du contrôle du bien-être au travail ? Je souhaiterais recevoir un aperçu par année et par province.

4) La ministre peut-elle faire une distinction entre violence et harcèlement moral ou sexuel ?

5) Combien de ces plaintes ont-elles été déposées à l'initiative du travailleur ? Combien à l'initiative du conseiller en prévention ?

6) Dans quel pourcentage de cas le dossier a-t-il dû être transmis à l'auditeur du travail ?

 

Werknemers worden beschermd tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag, krachtens het koninklijk besluit van 17 mei 2007 betreffende de voorkoming van psychosociale belasting veroorzaakt door het werk, waaronder geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk. Het besluit bepaalt onder meer dat de werkgever in zijn preventiebeleid inzake psychosociale belasting maatregelen moet opnemen die gericht zijn op het bestrijden van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag.

Die preventiemaatregelen omvatten onder meer het wegwerken van situaties die geweld of pesterijen kunnen veroorzaken, het aanstellen van een preventieadviseur en het instellen van interne procedures waarop het slachtoffer zich kan beroepen in geval van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag.

Een werknemer die meent het voorwerp te zijn van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk kan opteren voor drie actiemogelijkheden: de interne weg via de preventieadviseur, via de toezichtsambtenaren of via een procedure voor het bevoegde rechtscollege.

De interne procedure verloopt (meestal) via de preventieadviseur die een aantal maatregelen kan voorstellen aan de werknemer en de werkgever. Indien deze procedure evenwel geen oplossing biedt, kan de preventieadviseur, met het akkoord van het slachtoffer, zich wenden tot de Inspectie "toezicht welzijn op het werk". De werknemer kan zich ook rechtstreeks wenden tot de inspectie en in dat geval zal de inspectie deze werknemer eerst doorverwijzen naar de interne proceduremogelijkheden.

De inspectiedienst zal in eerste instantie de situatie trachten te normaliseren door de maatregelen die door de preventieadviseur werden gesuggereerd, toe te laten passen of door andere maatregelen op te leggen.

Wanneer dat optreden van de inspectie mislukt, kan deze dienst een pro justitia opstellen, dat aan de arbeidsauditeur wordt bezorgd. Elke persoon die meent het voorwerp te zijn van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel geweld op de arbeidsplaats, kan ook rechtstreeks een klacht indienen bij de arbeidsauditeur.

Daarom kreeg ik graag een antwoord op de volgende vragen:

1) Hoe wordt gecontroleerd of werkgevers een voldoende en effectief preventiebeleid inzake psychosociale belasting voeren?

2) Voor hoeveel werkgevers oordeelde de inspectiediensten voor welzijn op het werk sinds 2007 dat de genomen maatregelen onvoldoende waren? Graag kreeg ik een overzicht per jaar en per provincie.

3) Hoeveel klachten over geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk werden sinds 2007 overgemaakt aan de inspectiediensten voor toezicht op het welzijn op het werk? Graag kreeg ik een overzicht per jaar en per provincie.

4) Kan de minister hierbij een onderscheid maken tussen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag?

5) Hoeveel van die klachten werden ingediend op initiatief van de werknemer? Hoeveel op initiatief van de preventieadviseur?

6) In hoeveel procent van die gevallen moest het dossier worden overgemaakt aan de arbeidsauditeur?

 
Réponse reçue le 12 septembre 2011 : Antwoord ontvangen op 12 september 2011 :

1 Lors de leurs visites d’inspections dans les entreprises les inspecteurs vérifient si l’employeur dans son analyse des risques a tenu compte du contenu du travail, des conditions de travail, des conditions de vie au travail et des relations au travail ,l’inspecteur va également vérifier si l’analyse des risques tient compte notamment des situations où sont présents du stress, des conflits, de la violence ou du harcèlement moral ou sexuel au travail , l’inspecteur va également contrôler si cette analyse des risques est réalisée avec la collaboration du conseiller en prévention compétent et si elle a été transmise pour avis au comité.

2 Lors d'une visite d'inspection diverses rubriques du bien-être peuvent être abordées pour inspection et discussion avec l'employeur. L'inspecteur tire pour chaque rubrique une conclusion d'inspection suivant la gradation des constatations. Le nombre des conclusions d'inspection relatif à la charge psychosociale pour lesquelles l'inspecteur a constaté que les mesures prises étaient insuffisantes est repris dans le tableau ci-dessous.

Conclusions d'inspection

2007

2008

2009

Avis correctif

274

335

231

Avertissement oral

218

203

175

Avertissement écrit

526

528

453

Imposition des mesures

4

23

2

Arrêt de travail

-

-

-

Procès-verbal d'infraction

3

1

2

Fixer des accords et des mesures

30

52

29

Total

1.055

1.142

892

3.Le nombre de dossiers de plaintes relatives au comportement indésirable (violence, harcèlement moral et/ou sexuel) traités par les services d’inspection du CBE pour la période 2007-2010 et ventilé par direction régionale est repris dans le tableau ci-dessous.

Direction régionale

2007

2008

2009

2010

Flandre occidentale

29

23

29

33

Flandre orientale

39

29

31

30

Anvers

80

67

58

58

Limbourg-Brabant flamand

107

62

47

32

Bruxelles

193

154

153

242

Hainaut

224

138

83

76

Namur-Luxembourg-Brabant wallon

58

58

40

58

Liège

96

67

76

73

Total

826

598

517

602

4 La répartition en pourcentage des plaintes selon la nature du comportement indésirable est repris dans le tableau ci-dessous.

Plaintes d'harcèlement

%

2008

2009

Harcèlement moral

88,9

83,9

Diverses formes d'harcèlement

4,2

4

Violence

3,4

6,5

Harcèlement sexuel

3,0

5,9

Discrimination

0,5

3,7

5 Le nombre des plaintes initiées par le travailleur est repris dans le tableau ci-dessous ainsi que le nombre introduit par le conseiller en prévention.

Type d'initiateur en pourcentage

2008

2009

Travailleur

77,2

78,0

Conseiller en prévention

3,4

2,6

6 Le pourcentage des plaintes initiées par le pouvoir judiciaire est repris dans le tableau ci-dessous.

Type d'initiateur en pourcentage

2008

2009

Autorité judiciaire

12,9

11,7



1 Tijdens hun inspectiebezoeken in de ondernemingen gaan de inspecteurs na of de werkgever in zijn risicoanalyse rekening gehouden heeft met de arbeidsinhoud, de arbeidsvoorwaarden, de arbeidsomstandigheden en de arbeidsverhoudingen, de inspecteur gaat eveneens na of de risicoanalyse inzonderheid rekening houdt met situaties waarin er stress, conflicten, geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk aanwezig zijn, de inspecteur gaat eveneens na of deze risicoanalyse tot stand gekomen is in samenwerking met de bevoegde preventieadviseur en als deze voor advies werd voorgelegd aan het comité.

2 Tijdens een inspectiebezoek kunnen diverse welzijnsrubrieken worden aangesneden voor inspectie en discussie met de werkgever. De inspecteur trekt voor elke rubriek een inspectieconclusie volgens de gradatie van de vaststellingen. Het aantal inspectieconclusies inzake psychosociale belasting voor dewelke de inspecteur heeft vastgesteld dat de genomen maatregelen onvoldoende zijn is opgenomen in onderstaande tabel.

Inspectieconclusies

2007

2008

2009

Corrigerend advies

274

335

231

Mondelinge waarschuwing

218

203

175

Schriftelijke waarschuwing

526

528

453

Opleggen van maatregelen

4

23

2

Stopzetting

-

-

-

Proces-verbaal van overtreding

3

1

2

Vastleggen van afspraken en maatregelen

30

52

29

Totaal

1.055

1.142

892

3 Het aantal dossiers inzake klachten betreffende ongewenste omgangsvormen (geweld, moreel en/of seksueel geweld) behandeld door de inspectiediensten van TWW voor de periode van 2007-2010 en opgesplitst per regionale directie is weergegeven in onderstaande tabel.

Regionale directie

2007

2008

2009

2010

West-Vlaanderen

29

23

29

33

Oost-Vlaanderen

39

29

31

30

Antwerpen

80

67

58

58

Limburg-Vlaams-Brabant

107

62

47

32

Brussel

193

154

153

242

Henegouwen

224

138

83

76

Namen-Luxemburg-Waals-Brabant

58

58

40

58

Luik

96

67

76

73

Totaal

826

598

517

602

4 De opsplitsing in percentage van de klachten volgens de aard van het ongewenst gedrag is weergegeven in onderstaande tabel.

Klachten ongewenste omgangsvormen

%

2008

2009

Pesterijen

88,9

83,9

Verschillende vormen van ongewenst gedrag

4,2

4

Geweld

3,4

6,5

Ongewenst seksueel gedrag

3,0

5,9

Discriminatie

0,5

3,7

5 Het aantal klachten op initiatief van de werknemer is opgenomen in onderstaande tabel evenals het aantal dat werd ingediend door de preventieadviseur.

Type initiator in percentage

2008

2009

Werknemer

77,2

78,0

Preventieadviseur

3,4

2,6

6 Het percentage klachten op initiatief van de gerechtelijke autoriteiten is opgenomen in onderstaande tabel.

Type initiator in percentage

2008

2009

Gerechtelijke autoriteit

12,9

11,7