SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
29 septembre 2011 29 september 2011
________________
Question écrite n° 5-3140 Schriftelijke vraag nr. 5-3140

de Dirk Claes (CD&V)

van Dirk Claes (CD&V)

à la ministre de l'Intérieur

aan de minister van Binnenlandse Zaken
________________
Elections communales - Vote électronique - Communes flamandes - Remplacement du matériel actuel - Développement de nouveaux ordinateurs de vote - État d'avancement Gemeenteverkiezingen - Elektronisch stemmen - Vlaamse gemeenten - Vervanging van de huidige apparatuur - Ontwikkeling van nieuwe stemcomputers - Stand van zaken 
________________
élection locale
équipement informatique
application de l'informatique
vote
gemeenteraadsverkiezing
gegevensverwerkende installatie
toepassing van informatica
stemming
________ ________
29/9/2011Verzending vraag
7/12/2011Dossier gesloten
29/9/2011Verzending vraag
7/12/2011Dossier gesloten
________ ________
Réintroduite comme : question écrite 5-4360 Réintroduite comme : question écrite 5-4360
________ ________
Question n° 5-3140 du 29 septembre 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-3140 d.d. 29 september 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Aujourd'hui, en Flandre, la moitié des votes se fait électroniquement. Les avantages du système sont connus : rapidité de vote, diminution du nombre de bureaux de vote nécessaires, des résultats électoraux clairs et disponibles rapidement, ... Le plus grand avantage réside cependant dans le fait qu'on ne doit plus convoquer des milliers de personnes pour compter ou pour être assesseurs le soir et la nuit et qu'on ne doit donc pas davantage leur octroyer d'indemnité.

C'est pour ces raisons que les gouvernements flamand et bruxellois ont décidé de généraliser le vote électronique. Comme vous le savez, le matériel actuel est tout à fait obsolète. La Région flamande s'est engagée à prendre en charge 80 % des frais liés à son renouvellement. Le pouvoir fédéral prendrait les 20 % restants à sa charge.

La procédure en vue de la livraison de nouveaux ordinateurs de vote prend beaucoup de retard. Il s'agit d'une véritable course contre la montre pour faire voter toute la Flandre électroniquement dans exactement un an (2012) pour les élections des conseils communaux, de district et provinciaux !

Pour se préparer suffisamment, les administrations locales ont besoin de clarté aujourd'hui. Les communes doivent aussi savoir quels montants elles doivent inscrire à leurs budgets 2012. Certaines suggèrent de ressusciter l'ancien système une dernière fois, à leurs risques et périls, mais le risque de pannes et d'erreurs me paraît trop élevé. En outre, la disponibilité des pièces de rechange est insuffisante.

Avant les congés d'été, il est apparu clairement que le gouvernement wallon se retire. Au Sud du pays, on en revient à la méthode ancienne et l'on votera de nouveau au crayon sur papier. J'espère fermement que nous ne serons pas aussi condamnés à cela en Flandre !

Récapitulons : dans votre réponse à ma question orale 5-121 du 5 mai 2011 à ce sujet, vous avez expliqué que Smartmatic, la firme retenue pour le développement d'un prototype, tenait déjà compte d'un retard de quelque six semaines. Vous avez dit qu'elle s'exposait ce faisant à des amendes éventuelles.

Quand le prototype sera prêt, le pouvoir adjudicateur a trente jours pour l'évaluer, après quoi Smartmatic, en cas d'évaluation positive, dispose de nonante jours pour organiser une expérimentation à grande échelle. Le pouvoir adjudicateur dispose ensuite d'une nouvelle période de trente jours pour l'évaluation de l'expérimentation avant que les nouveaux ordinateurs de vote puissent être commandés.

Entre-temps, le ministre flamand de l'Administration intérieure a déclaré au Parlement flamand qu'il avait été convenu que Smartmatic terminerait son prototype pour début juillet 2011. Début septembre 2011, le prototype devait être testé définitivement. Entre-temps Smartmatic s'engage à prendre le risque de produire les appareils nécessaires pour l'expérimentation qui aura lieu le 27 octobre 2011. Ce n'est qu'après cela, bien entendu après une évaluation positive de l'expérimentation, que vous pouvez passer à l'adjudication.

Il apparaît en tout cas clairement que cette occasion sera notre toute dernière chance de pouvoir encore procéder au vote électronique l'an prochain. On ne peut plus se permettre la moindre erreur après tous les retards accumulés principalement au niveau fédéral où le dossier est resté bloqué des mois.

J'aimerais obtenir de la ministre une réponse aux questions suivantes :

1) La ministre peut-elle me donner l'état actuel d'avancement du dossier ?

2) Garantit-elle que les communes flamandes pourront faire usage du nouveau système de vote digital en octobre 2012 ?

3) La firme Smartmatic a-t-elle terminé le prototype au cours du mois de juillet 2011 et a-t-il été testé définitivement comme promis ? Smartmatic a-t-elle entre-temps pris le risque de produire les appareils pour l'expérimentation et cette expérimentation se fera-t-elle sûrement le 27 octobre ou bien existe-t-il un risque de la voir reportée ?

4) Des amendes ont-elles déjà été imposées à Smartmatic en raison du retard pris ?

5) La ministre peut-elle me fournir le planning qui sera d'application au cours des prochains mois, y compris pour la formation du personnel ?

 

In Vlaanderen stemt ongeveer de helft vandaag de dag elektronisch. De voordelen hiervan zijn bekend: een vlottere stembusgang, minder kiesbureaus nodig, een sneller bekend en overzichtelijk verkiezingsresultaat, … Het grootste voordeel is echter dat men geen duizenden tellers en bijzitters meer moet oproepen om 's avonds en 's nachts te tellen en dat men ze dus ook geen vergoeding moet betalen.

Om die redenen beslisten de Vlaamse en de Brusselse regering het elektronisch stemmen te veralgemenen. Zoals u weet is de huidige apparatuur totaal verouderd. Het Vlaams Gewest heeft zicht geëngageerd om voor de nieuwe apparatuur 80 % van de kosten te dragen. De federale overheid zou de resterende 20 % voor zich nemen.

De procedure die tot de oplevering van nieuwe stemcomputers moet leiden, loopt grote vertraging op. Het wordt een echte race tegen de tijd om heel Vlaanderen over exact een jaar al (oktober 2012) voor de gemeente-, discricts- en provincieraadsverkiezingen elektronisch te laten stemmen!

De lokale besturen hebben vandaag nood aan duidelijkheid zodat ze zich voldoende kunnen voorbereiden. De gemeenten moeten ook weten welke bedragen ze moeten voorzien in hun begroting 2012. Sommigen suggereren dat het oude systeem nog eens kan gereanimeerd worden op eigen risico van de gemeentebesturen, maar het gevaar voor fouten en pannes lijkt me te groot. Bovendien zijn er onvoldoende wisselstukken beschikbaar.

Voor het zomerreces werd duidelijk dat de Waalse regering afhaakt. In het Zuiden van het land keert men terug naar de ouderwetse methode en zal bij de verkiezingen terug met potlood en papier worden gestemd. Ik hoop stellig dat wij hier in Vlaanderen ook niet toe veroordeeld zullen worden!

Laten we even recapituleren: in uw antwoord op mijn mondelinge vraag nr. 5-121 hieromtrent van 5 mei 2011 verklaarde u dat de firma Smartmatic, de firma die werd aangewezen om een prototype te ontwikkelen, reeds rekening hield met een vertraging van om en bij zes weken. U zei ook dat het bedrijf zich op die manier bloot stelde aan mogelijke boetes.

Wanneer het prototype klaar is, heeft het opdrachtgevend bestuur dertig dagen om dit te evalueren, waarna Smartmatic bij een positieve evaluatie negentig dagen de tijd heeft om een grootschalig experiment te organiseren. Daarna krijgt het opdrachtgevend bestuur nog eens dertig dagen om het experiment te evalueren. Pas daarna kunnen de nieuwe stemcomputers worden besteld.

Ondertussen verklaarde de Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur in het Vlaams Parlement dat er werd afgesproken dat Smartmatic begin juli 2011 het prototype af zal hebben. Begin september 2011 zal het prototype dan definitief getest worden. Ondertussen verbindt Smartmatic zich ertoe om op eigen risico de toestellen te produceren die nodig zijn voor de proefstemming die op 27 oktober 2011 zal gehouden worden. Pas hierna kan u, vanzelfsprekend na een positieve evaluatie van de proefstemming, overgaan tot een gunning.

Het lijkt er in ieder geval op dat dit de allerlaatste kans wordt om volgend jaar toch nog elektronisch te kunnen gaan stemmen. Na alle vertragingen die reeds werden opgelopen, voornamelijk op het federaal niveau waar het dossier maanden bleef liggen, mag er nu absoluut niets meer misgaan.

Graag had ik de geachte minister hieromtrent de volgende vragen gesteld:

1) Kan zij mij de huidige stand van zaken van het dossier geven?

2) Garandeert zij dat de Vlaamse gemeenten in oktober 2012 gebruik kunnen maken van het nieuwe systeem voor digitale stemming?

3) Heeft de firma Smartmatic het prototype in de loop van de maand juli 2011 afgewerkt en werd dit prototype ondertussen reeds definitief getest, zoals beloofd? Is Smartmatic ondertussen op eigen risico de toestellen voor de proefstemming aan het produceren en zal deze proefstemming zeker op 27 oktober 2011 plaatsvinden of bestaat het gevaar dat deze zal worden uitgesteld?

4) Werden er reeds boetes opgelegd aan Smartmatic wegens de opgelopen vertragingen?

5) Kan zij mij een overzicht geven van het tijdsschema dat in de komende maanden zal worden gevolgd, eveneens wat betreft de opleidingen voor personeel?