SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
18 mai 2011 18 mei 2011
________________
Question écrite n° 5-2354 Schriftelijke vraag nr. 5-2354

de Guido De Padt (Open Vld)

van Guido De Padt (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères et des Réformes institutionnelles

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen
________________
Politique européenne de diversification énergétique - Dépendance à l'égard du gaz russe - Nouveaux gazoducs - Concertation internationale Europees energiediversificatiebeleid - Afhankelijkheid van Russisch gas - Nieuwe pijpleidingen - Internationaal overleg 
________________
approvisionnement énergétique
diversification énergétique
politique énergétique
gazoduc
Russie
sécurité d'approvisionnement
energievoorziening
energiediversificatie
energiebeleid
gasleiding
Rusland
zekerheid van voorziening
________ ________
18/5/2011Verzending vraag
7/12/2011Dossier gesloten
18/5/2011Verzending vraag
7/12/2011Dossier gesloten
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-2355
Heringediend als : schriftelijke vraag 5-4043
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-2355
Heringediend als : schriftelijke vraag 5-4043
________ ________
Question n° 5-2354 du 18 mai 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-2354 d.d. 18 mei 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Depuis les crises gazières russo-ukrainiennes de 2006 et 2009, l'Union européenne est très soucieuse de sa dépendance vis-à-vis du gaz russe. Par crainte de connaître le même sort que l'Ukraine, elle a commencé à diversifier son approvisionnement énergétique. Ce choix politique se traduit par la construction d'un nouveau réseau de gazoducs, un quatrième couloir d'approvisionnement appelé « Corridor Sud ». Le gazoduc Nabucco, fleuron de l'Europe, en fait partie. On a appris dernièrement que la mise en service du gazoduc est retardée de deux ans, soit jusqu'en 2017. C'est également cette même année que l' « Interconnector Turquie-Grèce-Italie » (ITGI) et le « Trans Adriatic Pipeline » (TAP) doivent devenir opérationnels. Pour réduire la dépendance vis-à-vis du gaz russe, on construit actuellement les gazoducs Galsi et Medgaz, l'oléoduc Bakou-Tbilisi-Ceyhan et le « Trans Saharan Gas Pipeline » (TGSP - gazoduc transsaharien).

Je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes.

1) Quelle est la contribution de la Commission européenne au financement des gazoducs susmentionnés ?

2) Comment l'aménagement d'un nouveau réseau de gazoducs est-il conciliable avec l'objectif UE-2020 et l'appel à changer radicalement de cap et à s'engager sur la voie d'un avenir post-fossile, lancé par l'Agence internationale de l'énergie ?

3) Le ministre pense-t-il lui aussi que l'économie russe est fortement dépendante des exportations de combustibles fossiles vers l'Union européenne et qu'il faut donc relativiser le pouvoir de l'arme énergétique russe ? Si oui, sur quelle base l'aménagement du « Corridor Sud » peut-il être légitimé ?

4) Que pense-t-il de la politisation des relations énergétiques ? Que pense-t-il de la présence de la flotte chinoise et américaine dans les « goulets d'étranglement » situés sur les voies d'acheminement de l'énergie, comme le détroit d'Ormuz et le détroit de Malacca ? Les tensions géopolitiques n'évoquent-elles pas pour lui la « ruée sur l'Afrique » et le « Great game » du dix-neuvième siècle ? Dans l'affirmative, comment les tensions inhérentes à la course aux combustibles fossiles peuvent-elles être neutralisées ? Une coordination internationale accrue est-elle souhaitable ?

5) Quelles sont les conséquences de la guerre en Libye pour l'acheminement de gaz vers l'Union européenne via le gazoduc Greenstream ? Une grave pénurie énergétique menacerait-elle l'Italie et l'Espagne si le « printemps arabe » gagnait l'Algérie, le troisième fournisseur de gaz de l'UE ? Dans l'affirmative, la clause de solidarité, inscrite dans le Traité de Lisbonne, entrerait-elle en vigueur ? Cette question a-t-elle été abordée au Conseil de l'Union européenne ?

 

Sinds de Russisch-Oekraïense gascrisissen van 2006 en 2009 is de Europese Unie (EU) erg bezorgd om haar afhankelijkheid van Russisch gas. Uit vrees dat ze eenzelfde lot staat te wachten als Oekraïne is ze daarom haar energiebevoorrading gaan diversifiëren. Deze beleidskeuze veruitwendigt zich in de aanleg van een nieuw pijpleidingnetwerk, de " Fourth Corridor ". De Nabucco-gaspijpleiding, het pronkstuk van de EU, maakt hier deel van uit. Onlangs raakte bekend dat de ingebruikname van de pijpleiding met twee jaar is verschoven naar 2017. In datzelfde jaar zouden ook de ITIGI- (Interconnector Turkey-Greece-Italy) en de TAP- (Trans Adriatic Pipeline) pijpleiding operationeel zijn. Het beperkt zich niet tot deze drie pijpleidingen. Om de afhankelijkheid van Russisch gas te reduceren wordt momenteel ook gewerkt aan de aanbouw van de Galsi-, Medgaz-, Baku-Tbilisi-Ceyhan- en Trans-Saharan Gas- pijpleiding.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Hoeveel draagt de Europese Commissie bij in de financiering van de hier bovenvermelde pijpleidingen?

2) Hoe rijmt de aanleg van een nieuw pijpleidingnetwerk met de EU-2020 doelstelling en de oproep van het Internationaal Energieagentschap (IEA) om " het roer radicaal om te gooien en te werken naar een post-fossiele toekomst "?

3) Deelt de geachte minister de mening dat de Russische economie sterk afhankelijk is van de export van fossiele brandstoffen naar de EU en het Russisch energiewapen daarom gerelativeerd moet worden? Zo ja, op welke grond kan de aanleg van de " Fourth Corridor " dan gelegitimeerd worden?

4) Hoe staat de hij tegenover de politisering van de energiebetrekkingen? Hoe staat hij tegenover de aanwezigheid van de Chinese en Amerikaanse vloot in zogenaamde " energy chokepoints ", zoals de straat van Hormuz en de straat van Malacca? Doet het geopolitiek getouwtrek hem denken aan de " Scramble for Africa " en de " Great Game " van de negentiende eeuw? Zo ja, hoe kunnen de spanningen die inherent voorkomen uit de wedren naar fossiele brandstoffen geneutraliseerd worden? Is een verhoogde internationale coördinatie wenselijk?

5) Wat zijn de gevolgen van de oorlog in Libië op de gastoevoer naar de EU via de Greensteam-pijpleiding? Dreigt een ernstig energietekort in Italië en Spanje als de Arabische lente overslaat naar Algerije, de derde belangrijkste bevoorrader in gas van de EU? Zo ja, zal de solidariteitsclausule zoals vastgelegd in het Verdrag van Lissabon dan in werking treden? Is deze kwestie besproken in de Raad van de Europese Unie?