SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
25 février 2011 25 februari 2011
________________
Question écrite n° 5-1503 Schriftelijke vraag nr. 5-1503

de Caroline Désir (PS)

van Caroline Désir (PS)

au secrétaire d'État à la Coordination de la lutte contre la fraude, adjoint au premier ministre, et secrétaire d'État, adjoint au ministre de la Justice

aan de staatssecretaris voor de Coördinatie van de fraudebestrijding, toegevoegd aan de eerste minister, en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie
________________
Le Call TV et l'enquête récente de l'équipe de Basta Call-tv en het recente onderzoek van het Basta-team 
________________
jeu de hasard
télévision
téléphone
protection du consommateur
kansspel
televisie
telefoon
bescherming van de consument
________ ________
25/2/2011Verzending vraag
25/3/2011Antwoord
25/2/2011Verzending vraag
25/3/2011Antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-396 Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-396
________ ________
Question n° 5-1503 du 25 février 2011 : (Question posée en français) Vraag nr. 5-1503 d.d. 25 februari 2011 : (Vraag gesteld in het Frans)

L'émission Basta de la VRT diffusée voici peu a ramené à l'avant-scène la question des call TV que le Centre de recherche et d'information des organisations de consommateurs (CRIOC) dans une étude du mois de mars qualifiait déjà de « pratiques commerciales déloyales et trompeuses interdites par la loi ». La Vlaamse Mediamaatschapij (VMMa) a réagi dès la diffusion de cette émission en les supprimant pûrement et simplement des programmes de la chaîne VTM dont elle est la société-mère.

L'année passée, près de deux cents plaintes ont été adressées à la Commission des jeux de hasard mais aucune d'entre elles n'a été transmises au Parquet. Le goût est amer lorsque l'on imagine les sommes parfois très importantes que perdent les consommateurs victimes de pratiques proches de l'abus de confiance alors que l'impunité des concepteurs de ces émissions-tirelires semble être totale.

Vous avez récemment annoncé une réglementation plus stricte en la matière. Vous annonciez déjà quelques mesures à venir en réponse à une intervention que je vous adressais sur le sujet, notamment de conférer à la Commission des jeux de hasard un véritable pouvoir de sanction et de soumettre ces jeux à l'octroi d'une licence préalable. Pouvez-vous nous dire où nous en sommes dans l'introduction de ces dites mesures ?

Par ailleurs, la presse relate qu'un rapport d'évaluation confidentiel daté de 2009 du Service public fédéral (SPF) Justice et de la Commission des jeux de hasard faisait déjà état de pratiques illégales, d'incitations excessives à la participation, de non respect des conditions d'âge, de manque de transparence dans l'explication des règles du jeu, de réponses erronées, ... Vous avez annoncé que si la commission révèle de nouveaux abus d'ici un an, ces jeux seraient supprimés. Ne pensez-vous pas, au vu des entorses répétées aux réglementations existantes que les divers rapports pointent du doigt qu'il faille aborder la question dès à présent ?

 

De VRT heeft onlangs met de uitzending van Basta de aandacht gevestigd op de call-tv. Het Onderzoeks- en informatiecentrum van de verbruikersorganisaties (OIVO) heeft call-tv in een studie van de maand maart al bestempeld als “door de wet verboden deloyale en bedrieglijke handelspraktijken”. De Vlaamse Media Maatschappij (VMMa) heeft vlak na de bewuste uitzending gereageerd door de belspelletjes gewoonweg te schrappen van het programma van vtm, waarvan ze de moedermaatschappij is.

Vorig jaar ontving de Kansspelcommissie bijna tweehonderd klachten, maar geen enkele klacht werd overgemaakt aan het parket. Dat is een pijnlijke kwestie want de slachtoffers van die praktijken, die erg lijken op misbruik van vertrouwen, verliezen vaak grote sommen geld terwijl de bedenkers van de belspelletjes ongemoeid worden gelaten.

U hebt onlangs een strengere reglementering ter zake aangekondigd. In antwoord op een uiteenzetting die ik over dit onderwerp tot u richtte, kondigde u al enkele maatregelen aan. Zo zou u de Kansspelcommissie een heus sanctierecht toekennen en deze spelen onderwerpen aan een vergunning. Kunt u ons zeggen hoever het staat met die maatregelen?

Overigens lezen we in de pers dat een vertrouwelijk evaluatieverslag van 2009 van de FOD Justitie en de Kansspelcommissie al gewag maakte van illegale praktijken, buitensporige aanmoedigingen tot deelname, de niet-naleving van de leeftijdsvoorwaarden, het gebrek aan transparantie in de toelichting van de spelregels, foute antwoorden,.... U hebt aangekondigd dat die spelletjes zouden worden afgeschaft als de commissie binnen een jaar nieuwe misbruiken vaststelt. Denkt u niet dat, gelet op de herhaalde overtredingen van de bestaande reglementering, de verschillende verslagen duidelijk maken dat deze zaak onverwijld moet worden onderzocht?

 
Réponse reçue le 25 mars 2011 : Antwoord ontvangen op 25 maart 2011 :

Vu la proximité du 1er janvier 2011, date d’entrée en vigueur de la nouvelle loi sur les jeux de hasard, nous nous étions mis d'accord au sein du gouvernement d'affaires courantes, à la mi-novembre 2010, sur l’urgence de passer à la finalisation des projets d'arrêtés royaux relatifs aux jeux téléphoniques télévisés. Ces projets avaient été préparés déjà dans le courant du mois d'avril 2010, c'est-à-dire après que la Commission des jeux de hasard ait communiqué son rapport d'évaluation relatif à ces jeux en mars 2010. Toutefois, le gouvernement est tombé à la fin mois d'avril 2010.

En novembre et décembre derniers, il y a eu des groupes de travail intercabinets ainsi qu'une réunion de concertation avec, d'une part, des représentants du secteur des jeux téléphoniques télévisés et, d'autre part, des organisations de consommateurs. À la fin du mois de décembre, il a été décidé d'organiser une nouvelle réunion intercabinets le 20 janvier - deux jours après l'émission de Basta - en vue de la discussion et de l'approbation des projets définitifs. Cette réunion a eu lieu et un accord a pu être obtenu sur les nouveaux textes.

Les textes définitifs des projets d'arrêtés royaux ont été soumis au conseil des ministres, pour prise de connaissance, la semaine qui a suivi, plus précisément le 3 février. L’accord du ministre du Budget et l'avis du Conseil d'État ont été demandés. Une fois obtenus, les textes pourront être signés par les ministres compétents et ratifiés par le Roi.

Les textes qui ont été élaborés et qui ont fait l'objet de l'accord des partis du gouvernement d’affaires courantes lors de la réunion du 20 janvier, comportent des règles bien plus strictes que celles actuellement en vigueur.

1) C'est ainsi que, pour assurer une meilleure protection du joueur, il est prévu que le titulaire de la licence a l'obligation de formuler les énoncés de manière « claire, transparente et explicite ». La Commission des jeux de hasard devra examiner préalablement si c'est bien le cas. Les questions ne pourront être diffusées que si la commission les a approuvées.

2) Par ailleurs, ce qu’on appelle le « tour de jackpot » est interdit. Cela signifie que le prix qu'on a fait miroiter devra toujours être le prix qui sera gagné en cas de réponse correcte à la question (et non pas le prix maximum que l'« on pourrait gagner » dans un tour de jeu supplémentaire appelé « tour de jackpot »).

3) Par ailleurs, on ne pourra plus donner au téléspectateur/joueur la fausse impression qu'il sera immédiatement transféré au présentateur. En effet, on devra travailler avec une « moyenne de transfert », qui est la raison pour laquelle nous avons affaire à un jeu de hasard. En d'autres mots, le système dit de « la ligne ouverte » est supprimé.

4) Enfin, il faudra aussi toujours respecter la durée de jeu annoncée. Si, par exemple, on annonce qu'il ne reste encore que cinq minutes pour téléphoner, il faudra aussi que le jeu cesse à la fin de cette période, ce qui s'avère ne pas être souvent le cas aujourd'hui.

Ces dispositions me semblent suffisamment sévères pour que, désormais, les jeux téléphoniques ne soient proposés que de manière honnête.

Les jeux téléphoniques en soi ne sont pas visés mais uniquement ceux qui sont basés sur la tromperie.

Il faudra évidemment que tout ceci soit suivi et contrôlé. À cet effet aussi, les garanties et instruments nécessaires existent. En effet, les jeux téléphoniques télévisés ont été inclus dans la nouvelle loi sur les jeux de hasard (du 10 janvier 2010).

De cette façon, ils sont soumis à l'obligation de licence. Ceci a comme conséquence importante que la Commission des jeux de hasard peut intervenir avec plus d'efficacité : d'une part, dans le cadre de l'octroi de la licence et, d'autre part, par l'application de sanctions, à savoir la suspension ou le retrait de la licence.

En outre, les projets approuvés prévoient à nouveau que la Commission des jeux de hasard élaborera un rapport d'évaluation chaque année.

Par conséquent, s’il devait apparaître l'année prochaine que, malgré la nouvelle loi et les nouveaux arrêtés royaux, des problèmes se manifestent encore, une initiative pourra encore être prise pour interdire ces jeux.

En tant que secrétaire d'État, je devais travailler dans le cadre d'une législation qui a été approuvée par le Parlement. Avec les nouveaux projets d'arrêtés royaux, nous avons œuvré, dans le cadre de l'exécution de la loi, à une réglementation radicale pour les jeux téléphoniques, qui rend les abus impossibles et qui protège le joueur efficacement.

Gelet op de nakende inwerkingtreding van de nieuwe kansspelwet op 1 januari 2011, werd halverwege november 2010 binnen de regering van lopende zaken het akkoord bekomen om over te gaan tot finalisering van de ontwerpen van koninklijke besluiten inzake de belspelletjes. Deze ontwerpen waren reeds opgemaakt in de loop van de maand april van vorig jaar, zijnde nadat in maart de Kansspelcommissie haar evaluatierapport inzake de belspelletjes opgemaakt had. Eind april vorig jaar is evenwel de regering gevallen.

In november en december vorig jaar hebben er interkabinettenwerkgroepen plaatsgevonden, alsook een overlegvergadering met vertegenwoordigers van de sector van de belspelletjes enerzijds en van consumentenorganisaties anderzijds. Eind december werd een nieuwe interkabinettenvergadering bepaald op 20 januari - twee dagen na de uitzending van Basta - waarop de definitieve ontwerpen zouden worden besproken en goedgekeurd. Deze vergadering is doorgegaan en een akkoord omtrent de nieuwe teksten kon worden bereikt.

De definitieve ontwerpen van koninklijk besluit werden de daaropvolgende week, meer bepaald op 3 februari, voorgelegd aan de ministerraad ter kennisname. Momenteel is het nog wachten op het akkoord van begroting en het advies van de Raad van State. Zodra dit bekomen is, kunnen de teksten worden ondertekend en door de Koning bekrachtigd.

De teksten die werden opgemaakt, en waaromtrent binnen de partijen van de regering in lopende zaken op de vergadering van 20 januari een akkoord bereikt werd, houden een uitermate scherpe verstrenging in van de bestaande regelgeving.

1) Zo is voor een betere bescherming van de speler onder meer voorzien in de verplichting voor de vergunninghouder om de opgaves “duidelijk, transparant en ondubbelzinnig” te formuleren. Of dit het geval is zal op voorhand door de Kansspelcommissie moeten onderzocht worden. Enkel wanneer deze de vragen goed bevonden heeft zullen ze nog uitgezonden mogen worden.

2) Verder wordt ook de zogenaamde “jackpotronde” verboden. Dit wil zeggen dat de voorgespiegelde prijs ook steeds de te winnen prijs moet zijn bij correcte beantwoording van de vraag (en niet een prijs die men maximaal “zou kunnen winnen” in een bijkomende spelronde, een “jackpotronde”).

3) Verder zal aan de kijker/speler niet meer de valse indruk gegeven mogen worden dat hij onmiddellijk zal doorverbonden worden met de presentator. Er wordt immers gewerkt met een “doorschakelingsgemiddelde”, de reden waarom we te maken hebben met een kansspel. Het systeem van de zogenaamd “open lijn” wordt met andere woorden afgeschaft.

4) Ten slotte zal bijvoorbeeld ook steeds de opgegeven tijdsduur moeten gerespecteerd worden. Als bijvoorbeeld aangekondigd wordt dat er nog maar vijf minuten kan gebeld worden, dan zal het spel ook na die periode beëindigd moeten worden, iets wat nu dikwijls niet het geval blijkt te zijn.

Deze bepalingen lijken voldoende streng te zijn opdat voortaan belspelletjes enkel nog maar op een eerlijke wijze aangeboden zouden worden.

De belspelletjes op zich worden niet geviseerd, enkel deze die gebaseerd zijn op misleiding.

Uiteraard zal dit alles goed opgevolgd en gecontroleerd moeten worden. Ook daarvoor bestaan thans de nodige waarborgen en instrumenten. Het is immers zo dat de belspelletjes opgenomen werden in de nieuwe Kansspelwet (van 10 januari 2010).

De belspelletjes zijn daardoor vergunningsplichtig geworden. Dat heeft als belangrijke consequentie dat de Kansspelcommissie op een meer efficiënte wijze kan optreden: enerzijds in het kader van de uitreiking van de vergunning en anderzijds ook sanctionerend, met name door de vergunning te schorsen of in te trekken.

Daarnaast is het zo dat in de ontwerpen van koninklijk besluit opnieuw voorzien is dat de Kansspelcommissie jaarlijks een evaluatieverslag zal opmaken.

Indien bijgevolg volgend jaar zou blijken dat ondanks de nieuwe wet en de nieuwe koninklijke besluiten er zich problemen blijven voordoen, dan zal vooralsnog het initiatief kunnen genomen worden om ze te verbieden.

Als staatssecretaris diende te worden gewerkt in het kader van een wetgeving die door het Parlement werd goedgekeurd. Met de nieuwe ontwerpen van koninklijk besluit werd in uitvoering van de wet gewerkt aan een sluitende regeling voor de belspelletjes die misbruiken onmogelijk maakt en die de speler afdoende beschermt.