SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
15 février 2011 15 februari 2011
________________
Question écrite n° 5-1368 Schriftelijke vraag nr. 5-1368

de Guido De Padt (Open Vld)

van Guido De Padt (Open Vld)

à la ministre de l'Intérieur

aan de minister van Binnenlandse Zaken
________________
Registre national - Mention du numéro d'appartement - Instructions - Prévention de la fraude domiciliaire Rijksregister - Opname van het appartementnummer - Instructies - Voorkomen van domiciliefraude 
________________
Registre national des personnes physiques
domicile légal
fraude
Rijksregister van de natuurlijke personen
domicilie
fraude
________ ________
15/2/2011Verzending vraag
26/5/2011Antwoord
15/2/2011Verzending vraag
26/5/2011Antwoord
________ ________
Question n° 5-1368 du 15 février 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-1368 d.d. 15 februari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Les communes de notre pays ne sont pas légalement tenues d'encoder au Registre national l'étage ou le numéro d'appartement, du moins lorsqu'on interprète strictement les instructions.

Actuellement, la résidence principale d'un individu se retrouve en fonction d'un code composé :

a) de la date de l'information ;

b) des quatre chiffres du code postal ;

c) des quatre chiffres du code de la rue ;

d) du numéro de l'habitation ;

e) éventuellement, d' un indice composé de quatre caractères alphanumériques qui correspondent à un numéro d'appartement.

Bien que « éventuellement » porte sur l'applicabilité du codage, la formulation laisse ouverte la faculté de le compléter ou non. Rendre obligatoire cet encodage -lorsqu'il est applicable- pourrait éviter bien des problèmes superflus.

À la commune bruxelloise de Schaerbeek, on n'ajoute quasi jamais ces données au Registre national. L'absence de cette information détaillée a des répercussions (pratiques) négatives sur différents services qui ont accès au Registre national, comme les services de police, l'Office national de l'emploi (Onem) et les huissiers de justice. Il arrive de temps en temps que lors d'une intervention de police ou d'une arrestation, on enfonce la mauvaise porte, parce qu'on ne savait pas au juste dans quelle partie de l'immeuble habite le suspect. Des problèmes similaires se produisent lors de la saisie de biens par un huissier, faisant le lit de la fraude sociale. Dans ce dernier cas, il s'agit surtout de fraude quant à la composition du ménage (divorces blancs ou pseudo-isolés). On inscrit par exemple un enfant majeur comme isolé propriétaire d'une habitation. Dans d'autres cas, le mari est inscrit comme isolé, ce qui permet à l'épouse de bénéficier d'allocations de chômage comme chef de ménage avec enfants à charge.

Autrement dit, le système juridique actuel offre des échappatoires par lesquelles des instructions équivoques mènent à un usage illicite du système de sécurité sociale. Bien que les agents de quartier schaerbeekois mènent une enquête afin de corriger les déclarations erronées de composition du ménage, une adaptation des instructions peut éviter beaucoup de problèmes à l'avenir. Il y a longtemps que, sous le prétexte de la pénurie d'agents de quartier, on ne contrôle plus les modifications à la composition du ménage et à la résidence au sein d'un même immeuble.

Je souhaiterais une réponse aux questions suivantes :

1) La ministre est-elle au courant de ces problèmes ?

2) Estime-t-elle nécessaire que les instructions soient formulées plus clairement ?

3) Dispose-t-elle de chiffres relatifs au nombre de cas de fraudes au domicile pour 2008, 2009, 2010, avec leur ventilation régionale ? Dispose-t-elle de chiffres analogues sur le nombre de « méprises » commises par la police et les huissiers qui sont directement imputables à des données domiciliaires incorrectes ou incomplètes ?

4) Quelles autres mesures va-t-elle prendre en la matière ?

 

De gemeenten in ons land zijn niet bij wet verplicht om het nummer van de verdieping of het appartementnummer te encoderen in het Rijksregister. Dit is in ieder geval zo wanneer de instructies strikt worden geïnterpreteerd.

Op dit moment wordt de hoofdverblijfplaats van een individu achterhaald op basis van een code die samengesteld is uit:

a) de datum van de informatie;

b) de postcode in vier cijfers;

c) de straatcode in vier cijfers;

d) het woningnummer; en

e) eventueel een index bestaande uit vier alfanumerieke karakters die een appartementsnummer aanduiden.

Hoewel deze "eventueel" slaat op het al dan niet van toepassing zijn van de encodering, laat deze bewoording echter wel de mogelijkheid open om deze al dan niet in te vullen. Het verplicht maken van deze encodering - wanneer van toepassing uiteraard - zou heel wat onnodige problemen en misverstanden kunnen vermijden.

In de Brusselse gemeente Schaarbeek gebeurt deze gegevenstoevoeging aan het Rijksregister vrijwel nooit. Het ontbreken van deze gedetailleerde informatie brengt bijgevolg een aantal negatieve (praktische) gevolgen met zich mee voor verschillende diensten die toegang hebben tot het Rijksregister; zoals de politiediensten, de Rijksdienst voor arbeidsvoorziening (RVA) en de gerechtsdeurwaarders. Het gebeurt namelijk wel eens dat bij een politie-interventie of arrestatie in een verkeerd appartement wordt binnengebroken, omdat niet precies duidelijk was in welk gedeelte van de woning de verdachte woont. Gelijkaardige problemen duiken op bij het in beslag nemen van goederen door een gerechtsdeurwaarder en dat geeft een voedingsbodem tot sociale fraude. In dat laatste geval betreft het vooral fraude met betrekking tot de gezinssamenstelling (schijnbare echtscheidingen of schijnbaar alleenstaanden). Meerderjarige kinderen worden bijvoorbeeld ingeschreven als alleenstaande eigenaar van een woning. Of in andere gevallen wordt de echtgenoot ingeschreven als alleenstaande, zodat de echtgenote geniet van een werkloosheidsuitkering van een gezinshoofd met kinderen ten laste.

Met andere woorden, er zijn achterpoortjes in het huidige rechtssysteem waarbij ten onrechte gebruik wordt gemaakt van het sociale zekerheidsysteem ten gevolge van dubbelzinnige instructies. Hoewel de Schaarbeekse wijkagenten een onderzoek instellen om foutieve aangiftes van gezinssamenstellingen recht te zetten, kan een aanpassing van de instructies in de toekomst veel problemen vermijden. Wijzigingen in de gezinssamenstelling en de verblijfplaats binnen hetzelfde gebouw worden sinds geruime tijd niet onderzocht onder het mom van een tekort aan wijkagenten om deze controles uit te oefenen.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Is de geachte minister op de hoogte van deze problemen?

2) Acht zij een duidelijkere bewoording in de instructies noodzakelijk?

3) Beschikt zij over cijfers betreffende het aantal gevallen van domiciliefraude in de jaren 2008, 2009 en 2010, met een opsplitsing naar gewest? Beschikt zij over gelijkaardige cijfers betreffende het aantal "vergissingen" door politie en gerechtsdeurwaarders die rechtstreeks te wijten zijn aan incorrecte of onvolledige adresgegevens?

4) Welke andere maatregelen wil zij in deze nemen?

 
Réponse reçue le 26 mai 2011 : Antwoord ontvangen op 26 mei 2011 :

L’honorable membre trouvera ci-après la réponse à sa question.

1. Tout d'abord, je me dois de signaler que l'attribution des numéros d'habitation est une compétence communale, de sorte que chaque commune peut, par voie de règlement, prévoir une numérotation à sa manière. Les choses sont telles que si une habitation se compose de plusieurs unités d'habitation distinctes, la commune doit prévoir des numéros d'habitation supplémentaires (Première Partie, n° 14, b, des Instructions générales du 1er juillet 2010 concernant la tenue des registres de la population). Les Instructions pour la tenue à jour des informations au Registre national (n° 187) présentent également une réglementation uniforme pour l'attribution d'un numéro d'index et ce, afin d'éviter toute confusion et contestation.

Suite à la question de l'honorable membre, mes services se sont renseignés auprès de la commune de Schaerbeek. Il ressort de la réaction de la commune qu'elle ne dispose d'aucun règlement communal en matière de numérotation des habitations. La commune de Schaerbeek annonce que ce projet sera traité en priorité. La commune de Schaerbeek déclare également que chaque inscription dans les registres de la population sera précédée d'une enquête de police, auquel cas l'agent de quartier confirme non seulement la présence des personnes concernées mais propose également les corrections nécessaires à apporter au Registre national en ce qui concerne la composition de ménage.

2. Comme l'honorable membre le signale, le terme « éventuellement » porte sur le fait qu'il s'agit ou non d'une habitation se composant de plusieurs unités d'habitation distinctes, au quel cas il faut obligatoirement encoder un numéro d'index au Registre national. Pour éviter tout malentendu, mes services préciseront cela dans les Instructions pour la tenue à jour des informations au Registre national (n° 187).

3. Étant donné que celles-ci ne peuvent pas être détectées via le Registre national, je ne dispose d'aucun chiffre concernant le nombre de cas de fraude au domicile, ni des chiffres demandés en ce qui concerne le nombre de méprises commises par la police et les huissiers de justice qui seraient directement imputables à des données domiciliaires incorrectes ou incomplètes.

4. Je peux annoncer à l'honorable membre que le Service du Registre national organisera à court terme une réunion avec la commune de Schaerbeek afin d'expliquer les Instructions et d'insister sur le fait que la commune doit travailler de manière uniforme lors de l'attribution des numéros d'habitation et qu'elle devrait le stipuler clairement dans un règlement communal.

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vraag.

1. Vooreerst dien ik op te merken dat de toekenning van huisnummers een gemeentelijke bevoegdheid is, zodat elke gemeente bij verordening in een eigen wijze van huisnummering kan voorzien. Wel is het zo dat, wanneer een woning uit meerdere afzonderlijke wooneenheden bestaat, de gemeente dient te voorzien in een bijkomende huisnummers (deel I, nr. 14, b, van de Algemene Onderrichtingen dd. 1 juli 2010 betreffende het houden van de bevolkingsregister). Ook wordt in de Onderrichtingen voor het bijhouden van de informatiegegevens in het Rijksregister (nr. 187) een uniforme regeling voorgesteld voor het toekennen van een indexnummer, dit teneinde verwarring en betwisting te vermijden.

Naar aanleiding van de vraag van het geachte lid deden mijn diensten hierover navraag bij de gemeente Schaarbeek. Uit de reactie van de gemeente blijkt dat zij over geen gemeentelijke verordening inzake huisnummering beschikt. De gemeente Schaarbeek kondigt aan dat dit project met voorrang zal worden behandeld. Ook stelt de gemeente Schaarbeek dat elke inschrijving in de bevolkingsregisters wordt voorafgegaan door een politieonderzoek, in welk geval de wijkagent niet alleen de aanwezigheid van de betrokken personen bevestigt, maar eveneens de vereiste correcties in het Rijksregister met betrekking tot de gezinssamenstelling voorstelt.

2. Zoals het geachte lid aangeeft, slaat het woord “eventueel” op het gegeven of het al dan niet een woning betreft die bestaat uit meerdere afzonderlijke wooneenheden, in welk geval een index verplicht dient te worden ingevoerd in het Rijksregister. Om elk mogelijk misverstand te vermijden, zullen mijn diensten dit verduidelijken in de Onderrichtingen voor het bijhouden van de informatiegegevens in het Rijksregister (nr. 187).

3. Aangezien deze niet kunnen worden gedetecteerd via het Rijksregister, beschik ik over geen cijfergegevens betreffende het aantal gevallen van domiciliefraude, noch over de gevraagde cijfers in verband met het aantal vergissingen door politie en gerechtsdeurwaarders die rechtstreeks zouden te wijten zijn aan incorrecte of onvolledige adresgegevens.

4. Ik kan het geachte lid aankondigen dat door de Dienst van het Rijksregister op korte termijn een vergadering zal worden georganiseerd met de gemeente Schaarbeek waarbij de Onderrichtingen zullen worden toegelicht en waarbij zal worden aangedrongen dat de gemeente op een uniforme wijze zou te werk gaan bij de toekenning van huisnummers en dat zij dit uitdrukkelijk zou opnemen in een gemeentelijke verordening.