SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2013-2014 Zitting 2013-2014
________________
5 février 2014 5 februari 2014
________________
Question écrite n° 5-11050 Schriftelijke vraag nr. 5-11050

de Vanessa Matz (cdH)

van Vanessa Matz (cdH)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de Beliris et des Institutions culturelles fédérales

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen
________________
le Sommet du G8 sur la démence de G8-top over dementie 
________________
handicapé mental
recherche médicale
réunion au sommet
Groupe des pays les plus industrialisés
geestelijk gehandicapte
medische research
topconferentie
Groep van meest geïndustrialiseerde landen
________ ________
5/2/2014Verzending vraag
16/4/2014Antwoord
5/2/2014Verzending vraag
16/4/2014Antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-4576 Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-4576
________ ________
Question n° 5-11050 du 5 février 2014 : (Question posée en français) Vraag nr. 5-11050 d.d. 5 februari 2014 : (Vraag gesteld in het Frans)

Le 11 décembre 2013, s'est tenu à Londres un sommet exceptionnel du G8 au cours duquel les ministres de la Santé se sont fixés pour objectif de trouver d'ici 2025 un remède ou un traitement efficace contre la démence.

Les ministres présents se sont engagés à augmenter "de manière significative" leurs dépenses en matière de recherche médicale mais aucune donnée chiffrée globale n'a été avancée.

Madame la Ministre, mes questions sont les suivantes :

1) Avez-vous eu connaissance des conclusions de ce sommet ?

2) Avez-vous eu des contacts avec vos homologues des entités fédérées pour savoir dans quelle mesure la Belgique pourrait participer à cet effort ?

3) Une initiative semblable à celle du G8 pourrait-elle être mise en place au niveau européen ?

4) Une lutte efficace contre ce fléau doit être basée à la fois sur des mesures en vue d'améliorer la qualité de vie des malades et des aidants, d'investir dans la recherche et d'informer et sensibiliser le grand public à la maladie. Madame la Ministre, quelles mesures estimez-vous prioritaires dans la lutte contre ce fléau et comptez-vous mettre en place dans un bref délai ?

 

Op 11 december 2013 vond in Londen een buitengewone top van de G8 plaats tijdens dewelke de ministers van Volksgezondheid zich als doelstelling hebben gesteld om tegen 2025 een efficiënte remedie tegen of een behandeling voor dementie te vinden.

De aanwezige ministers hebben zich ertoe geëngageerd hun uitgaven inzake medisch onderzoek “op significante wijze” te verhogen, maar er werd geen enkel globaal cijfer voorgesteld.

Mevrouw de minister, ik heb de volgende vragen:

1) Hebt u kennis genomen van de conclusies van de top?

2) Hebt u contacten gehad met uw collega's van de deelstaten om te weten in welke mate België kan bijdragen aan die inspanning?

3) Kan een gelijkaardig initiatief aan dat van de G8 op Europees niveau worden georganiseerd?

4) Een efficiënte strijd tegen deze plaag moet tegelijkertijd gebaseerd zijn op maatregelen om de levenskwaliteit van de zieken en de helpers te verbeteren, te investeren in onderzoek en het grote publiek te informeren over en te sensibiliseren voor die ziekte. Welke maatregelen acht de minister prioritair in de strijd tegen die plaag en denkt ze op korte termijn uit te werken ?

 
Réponse reçue le 16 avril 2014 : Antwoord ontvangen op 16 april 2014 :

Comme la Belgique ne fait pas partie du G8, nous n'avons pas été mis au courant de cette initiative. Dans l'intervalle, nous avons eu connaissance de cette déclaration intéressante avec des principes directeurs.

En ce qui concerne notre future participation et implication dans ce projet, il faudra prendre des initiatives européennes en raison de l'ampleur de l'étude et de la nécessité d'avoir de bons accords et une coordination. Le point 4 de la « Summit Declaration » à laquelle vous vous référez est clair. Pensons à ce sujet au conseil Epsco qui s'intéresse depuis longtemps aux soins de santé mentale. Mais il faut aussi tenir compte du fait qu'il appartient A la présidence de l'UE de mettre A l'agenda ce point. Comme vous le savez, l'UE a pris cette problématique A bras le corps déjà depuis 2008.

Lors de fa présidence belge, mes services, en collaboration avec la fondation Roi Baudoin, ont pris la direction de différents thèmes dans la joint Action « Alzheimer Cooperative valuation in Europe » (ALCOVE). Les recommandations de ce groupe de travail, auquel 19 pays ont participé, ont été présentées à Paris le 28 mars 2013. Avec le diagnostic posé à temps, il y a aussi l'examen épidémiologique (avec échange international), les droits des personnes âgées avec ce diagnostic, les aspects éthiques et le soutien des prestataires de soins et les familles. Cette initiative s'est aussi inspirée de la Conférence sur « La lutte contre les maladies d'Alzheimer » qui a été organisée sous la présidence française en 2008.

En 2011-2012, mes services ont participé activement au groupe de travail d'experts Identifying and maintaining quality of long term care qui a été organisé par l'OCDE et dont les résultats de l'étude ont été présentés le 14 novembre 2012. Une collaboration constructive existe donc avec cette organisation et pour ce thème, tel qu'il est recommandé dans les recommandations G8 (point 8).

En ce qui concerne fe financement de l'étude, je vous renvoie au programme Horizon 2000: The EU framework for research and Innovation de la CE, dans lequel 1,2 milliard sera investi pour les personnes âgées, la prévention, le diagnostic et le traitement, Dans ce cadre, il faut aussi citer le ERA Joint programming de la CE. Il coordonne la programmation des études des pays européens. Il existe aujourd'hui 10 « joint Programme Initiatifs » où la maladie Alzheimer est déjà reprise.

II est donc important que toutes les recommandations de ces initiatives soient examinées pour être traduites dans des propositions concrètes pour la population belge. Des accords doivent être pris avec toutes les entités via la CIM, ou en fonction des compétences politiques.

Une des dernières réalisations, sur ce plan, est la fonction 'référence démence' dans les maisons de repos où les personnes âgées avec démence résident. Les prestataires de soins de l'institution sont soutenus, les partenaires et les familles des personnes âgées sont également aidés. D'importants efforts ont aussi été fournis en vue d'améliorer le diagnostic. 12 cliniques de la mémoire spécialisées, réparties dans tout le pays ont été créées. En ce moment, une adaptation de l'AR relatif aux médecins de coordination et de conseil dans les institutions MRS est au conseil d'État pour avis. Dans le programme de formation de ces médecins, une attention particulière est portée au traitement des personnes âgées avec démence.

Enfin, un « Plan d'action national des maladies chroniques en Belgique » est finalisé en collaboration avec les Régions et communautés, où les maladies neurocdégénératives comme la démence ont aussi une place importante.

Gezien België geen deel uitmaakt van de G8, werden wij niet van dit initiatief op de hoogte gebracht. We hebben intussen wel kennis genomen van de interessante en richtinggevende verklaring.

Wat onze toekomstige deelname en betrokkenheid bij dit project betreft dienen er, gezien de omvang van de studie en de noodzaak aan goede afspraken en coördinatie, op Europees niveau initiatieven te worden genomen. Het punt 4 van de "Summit declaration" waar u naar verwijst is hierin duidelijk. Er moet hiervoor gedacht worden aan Epsco-raad die sedert lang een bijzondere aandacht heeft voor de Geestelijke gezondheidszorg, Maar we moeten ook rekening houden dat het aan het voorzitterschap van de EG toebehoort om dit thema te agenderen. Zoals u weet neemt. Zoals u weet neemt de Europese Unie deze problematiek reeds van in 2008 ter harte.

Gedurende het Belgische voorzitterschap hebben mijn diensten in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting, het leiderschap voor verschillende thema's genomen in het Joint Action "Alzheimer Cooperative Valuation in Europe" (ALCOVE). De aanbevelingen van deze werkgroep, waaraan 19 landen hebben deelgenomen, werden op 28 maart 2013 in Parijs voorgesteld. Naast de tijdige diagnose, kwamen eveneens het epidemiologische onderzoek (met Internationale uitwisseling), de rechten van de ouderen met deze diagnose, de ethische aspecten en de ondersteuning van zorgverstrekkers en families aan bod. Dit Initiatief was mede geïnspireerd door de Conferentie "La lutte contre !es maladies d'Alzheimer" die onder het Franse voorzitterschap in 2008, werd georganiseerd.

In 2011-2012 namen mijn diensten eveneens actief deel aan de expertenwerkgroep "Identifying and maintaining quality of long term care" die door het OECD werd georganiseerd en waarvan de onderzoeksresultaten op 14 november 2012 werden voorgesteld. Er bestaat dus nu al een constructieve samenwerking met deze organisatie en voor dit thema, zoals is aanbevolen in de G8- aanbevelingen (punt 8).

Voor wat de financiering van het onderzoek betreft kan ik u verwijzen naar de Programme Horizon 2020 : The EU Framework Programme for Research and Innovation van de EG, waarbij 1,2 miljard voor onderzoek met betrekking tot ouderen, preventie, diagnose en behandeling zal warden geïnvesteerd. In dit kader moet eveneens het ERA Joint programming van de EG worden genoemd. Deze coördineert de onderzoeksprogrammering van de Europese landen. Momenteel bestaan er 10 "Joint Programme Initiatifs" waarin de Alzheimer-aandoening al is opgenomen.

Het is dus belangrijk dat al de aanbevelingen uit al deze initiatieven worden onderzocht om te warden omgezet in concrete voorstellen voor de Belgische bevolking,. Hiervoor moeten afspraken worden gemaakt met alle entiteiten via de Interministeriële conferentie Volksgezondheid, of in functie van de beleidsbevoegdheden.

Eén van van de laatste realisaties op dit vlak is de functie van "dementie-referentie" in de rustoorden waar ouderen met dementie worden opgenomen. Zij ondersteunen de zorgverstrekkers van de instelling maar helpen eveneens de partners en de families van de ouderen met deze aandoening. Er werden eveneens belangrijke inspanningen gedaan om de diagnose te verbeteren en 12 gespecialiseerde Geheugenklinieken, verspreid over het land, werden opgericht. Op dit ogenblik ligt eveneens een belangrijke aanpassing aan het KB met betrekking tot de coördinerende en raadgevende artsen in de RVT-instellingen, voor advies bij de Raad van State. in het opleidingsprogramma voor deze arisen bestaat er een speciale aandacht voor behandeling van ouderen met dementie.

Ten slotte wordt momenteel een "Nationaal Actleplan voor chronisch zieken In België " in samenwerking met de Gewesten en Gemeenschappen van het land gefinaliseerd, waarin ook een bijzondere plaats is voor neurodegeneratieve aandoeningen zoals dementie.