SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2013-2014 Zitting 2013-2014
________________
9 décembre 2013 9 december 2013
________________
Question écrite n° 5-10557 Schriftelijke vraag nr. 5-10557

de Guido De Padt (Open Vld)

van Guido De Padt (Open Vld)

à la ministre des Classes moyennes, des PME, des Indépendants et de l'Agriculture

aan de minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw
________________
Indépendants - Caisse d'assurances sociales - Affiliations fictives - Amendes administratives - Loi-programme du 27 décembre 2012 Zelfstandigen - Sociale verzekeringskas - Schijnaansluitingen - Administratieve boetes - Programmawet van 27 december 2012 
________________
profession indépendante
sanction administrative
inspection du travail
Institut national d'assurances sociales pour travailleurs indépendants
statistique officielle
amende
zelfstandig beroep
administratieve sanctie
arbeidsinspectie
Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen
officiële statistiek
geldboete
________ ________
9/12/2013Verzending vraag
10/1/2014Antwoord
9/12/2013Verzending vraag
10/1/2014Antwoord
________ ________
Question n° 5-10557 du 9 décembre 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-10557 d.d. 9 december 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Les indépendants doivent s'affilier à une caisse d'assurances sociales dès leur premier jour d'activité pour pouvoir faire valoir leurs droits sociaux, même s'ils n'ont pas encore payé de cotisation.

En vertu de la loi-programme du 27 décembre 2012, toute personne n'ayant pas sa résidence principale en Belgique et qui s'est affiliée à une caisse d'assurances sociales sans avoir entamé d'activité professionnelle encourt une amende administrative.

Je souhaiterais obtenir une réponse de la ministre aux questions suivantes :

1) Peut-elle m'indiquer/m'expliquer comment la loi est appliquée dans la pratique ?

2) Dispose-t-elle de données chiffrées concernant le nombre de contrôles déjà réalisés en la matière ?

3) Combien d'infractions ont-elles déjà été constatées par un fonctionnaire compétent de l'Institut national d'assurances sociales pour travailleurs indépendants (INASTI), par des inspecteurs sociaux ou par des officiers de la police judiciaire ? La ministre peut-elle en expliquer les effets/conséquences ? Peut-elle en particulier m'indiquer le nombre d'amendes administratives qui s'en est ensuivi ainsi que leur montant ?

 

Vanaf de eerste dag dat zelfstandigen hun activiteit uitoefenen, moeten zij zich bij een sociale verzekeringskas aansluiten, waardoor zij hun sociale rechten kunnen laten gelden, ook al hebben zij nog geen bijdragen betaald.

Ingevolge de programmawet van 27 december 2012 kan elke persoon zonder hoofdverblijfplaats in België, die zich heeft aangesloten bij een sociaal verzekeringsfonds zonder een beroepsactiviteit aan te vatten, een administratieve boete oplopen.

In dit kader wens ik de geachte minister volgende vragen voor te leggen:

1) Kan zij mededelen/toelichten hoe desbetreffend de wet in de praktijk wordt toegepast ?

2) Beschikt zij over cijfergegevens aangaande het aantal controles die ter zake reeds werden verricht?

3) Hoeveel inbreuken konden effectief reeds worden vastgesteld door een bevoegd ambtenaar van het Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen van zelfstandigen (RSVZ), door sociaal inspecteurs of door officiers van de gerechtelijke politie? Kan de geachte minister de weerslag/gevolgen hiervan toelichten? Kan zij in het bijzonder mededelen tot hoeveel administratieve boetes dit heeft geleid en wat het bedrag hiervan is?

 
Réponse reçue le 10 janvier 2014 : Antwoord ontvangen op 10 januari 2014 :

1. Depuis le 1er octobre 2013, le service « Amendes administratives » de l'Institut national d’assurances sociales pour travailleurs indépendants (INASTI) (en abrégé : AGA) reçoit de la part du service « Obligations » de l'INASTI les dossiers pour lesquels une demande de radiation de l'affiliation a été adressée aux caisses d'assurances sociales parce que la preuve de l'exercice d'une activité professionnelle de travailleur indépendant n'a pas été apportée.

A partir de la date de cette demande de radiation, le service AGA dispose d'un délai de 14 jours ouvrables pour vérifier si les conditions de l'article 17bis, § 1bis, de l'arrêté royal n°38 du 27 juillet 1967 sont réunies. Dans l'affirmative, le service AGA entame la procédure en matière d'amende administrative. Il envoie, dans le délai légal de 14 jours, une première lettre à l'intéressé pour l'informer de l'existence de l'infraction, d'une part, et de la possibilité qui lui est offerte de présenter des moyens de défense, d'autre part, comme prévu à l'article 17ter, alinéa 2 de l'arrêté royal précité. La caisse d'assurances sociales est également avisée du lancement d’une procédure en matière d'amende administrative, de sorte que la première cotisation sociale versée reste en suspens en attendant une prise de décision définitive.

La décision d’infliger ou non une amende administrative est prise après un délai d'un mois minimum, soit le délai accordé à l'auteur de l'affiliation fictive pour présenter des moyens de défense. Elle est envoyée par courrier recommandé.

Toutes les décisions infligeant ou non une amende administrative sont également transmises par courriel à la caisse d'assurances sociales auprès de laquelle l’intéressé s'était affilié. La caisse est ainsi informée du sort à réserver à la cotisation sociale tenue en suspens jusque là. En cas d'imposition d'une amende administrative, le montant de la cotisation sociale payée est utilisé pour régler les amendes administratives. Dans le cas contraire, le montant de la cotisation sociale payée fait l'objet d'un remboursement.

2. Nombre de contrôles « affiliation fictive » par le service Obligations de l’INASTI au cours des mois d'octobre et novembre 2013 :

Mois

Décisions de radiation affiliation

Décisions de maintien affiliation

Octobre

141

252

Novembre

147

228

Total

288

480


3. Nombre d'infractions retenues par le service AGA :

Mois : Octobre 9 - Novembre 26 - Total 35

Pour ces cas, le service AGA a entamé la procédure d'amende administrative. Au cours des mois d'octobre et de novembre 2013, les personnes concernées ont donc reçu un courrier détaillant la possibilité de se voir infliger une amende administrative, et les invitant à présenter leurs moyens de défense endéans le mois.

Ce délai d'un mois étant actuellement expiré pour les cas retenus pour le mois d'octobre 2013, les premières décisions seront envoyées dans le courant du mois de janvier 2014.

En cas d'imposition d'une amende administrative, le montant de celle-ci correspond au montant de la cotisation provisoire due pour la première année de début d'activité. Pour l'année 2013, elle s'élève donc à 657,57 euros. Il appartient alors à la caisse d'assurances sociales d'affecter le montant de la première cotisation payée indûment au paiement de l'amende due, après avoir retenu le montant complémentaire perçu pour les frais de gestion.

1. Sinds 1 oktober 2013 ontvangt de dienst “Administratieve geldboeten” van het Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandige RSVZ) (afgekort : AGA) van de dienst “Verplichtingen” van het RSVZ de dossiers waarvoor een vraag tot schrapping van de aansluiting verstuurd is naar de sociale verzekeringsfondsen, omdat het bewijs van uitoefening van een beroepsbezigheid als zelfstandige, niet aangetoond is.

Vanaf de datum van de vraag tot schrapping beschikt de dienst AGA over een termijn van 14 werkdagen om na te gaan of de voorwaarden van artikel 17bis, § 1bis van het koninklijk besluit nr. 38 van 27 juli 1967 vervuld zijn. In bevestigend geval start de dienst AGA de procedure van administratieve geldboete op. Dit gebeurt door binnen de wettelijke termijn van 14 dagen, een eerste schrijven te versturen naar de betrokkene om hem te informeren, enerzijds, over het bestaan van de inbreuk en, anderzijds, over de mogelijkheid die hem geboden wordt om verweermiddelen in te dienen, zoals voorzien in artikel 17ter, alinea 2 van voornoemd koninklijk besluit. Het sociaal verzekeringsfonds wordt eveneens verwittigd bij opstarting van de procedure van administratieve geldboete, opdat de eerste betaalde bijdrage in beraad gehouden wordt tot er een definitieve beslissing genomen wordt.

De beslissing om al dan niet een administratieve geldboete op te leggen, wordt genomen na het verstrijken van minimum één maand, namelijk de termijn die aan de persoon die zich fictief aangesloten heeft, geboden werd om zijn verweermiddelen in te dienen. Zij wordt verstuurd per aangetekend schrijven.

Alle beslissingen die al dan niet een administratieve geldboete opleggen, worden ook per email overgemaakt aan het sociaal verzekeringsfonds waarbij betrokkene zich aangesloten had, zodat het fonds geïnformeerd is over wat er moet gebeuren met de betaalde sociale bijdrage die tot dan toe in beraad gehouden werd. Bij oplegging van een administratieve geldboete wordt het bedrag van de betaalde sociale bijdrage gebruikt tot vereffening van de administratieve geldboeten. In het andere geval wordt de betaalde sociale bijdrage terugbetaald.

2. Aantal uitgevoerde controles “fictieve aansluiting” door de dienst Verplichtingen

Maand

Beslissingen tot schrapping van aansluiting

Beslissingen tot behoud van aansluiting

Oktober

141

252

November

147

228

Totaal

288

480


3. Aantal weerhouden inbreuken door de dienst AGA :

Maand: Oktober: 9 – November: 26 - Totaal: 35

Voor deze gevallen heeft de dienst AGA de procedure van administratieve geldboete opgestart. In de loop van de maanden oktober en november 2013 hebben de betrokken personen bijgevolg een schrijven ontvangen, waarin de mogelijkheid van het opleggen van een administratieve geldboete meegedeeld werd en zij uitgenodigd werden om hun verweermiddelen binnen de maand in te dienen.

Gezien de termijn om verweermiddelen in te dienen momenteel verstreken is voor de gevallen die weerhouden werden voor de maand oktober 2013, zullen de eerste beslissingen verstuurd worden in de loop van de maand januari 2014.

In geval van oplegging van een administratieve geldboete, stemt het bedrag overeen met het bedrag van de voorlopige bijdrage dat verschuldigd is voor het eerste jaar van begin van activiteit. Voor het jaar 2013 bedroeg zij dus 657,57 euro. Het sociaal verzekeringsfonds dient dan het bedrag van de eerste ten onrechte betaalde bijdrage aan te wenden aan de verschuldigde geldboete, na aftrek van het bijkomend ontvangen bedrag voor de beheerskosten.