SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2009-2010 Zitting 2009-2010
________________
4 février 2010 4 februari 2010
________________
Question écrite n° 4-6788 Schriftelijke vraag nr. 4-6788

de Sabine de Bethune (CD&V)

van Sabine de Bethune (CD&V)

au ministre de la Coopération au développement

aan de minister van Ontwikkelingssamenwerking
________________
Afghanistan - Aide au développement - Consolidation de la société - Budget et projets Afghanistan - Ontwikkelingshulp - Maatschappijopbouw - Budget en projecten 
________________
Afghanistan
aide au développement
Afghanistan
ontwikkelingshulp
________ ________
4/2/2010Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 11/3/2010)
11/3/2010Antwoord
4/2/2010Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 11/3/2010)
11/3/2010Antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-1412 Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-1412
________ ________
Question n° 4-6788 du 4 février 2010 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-6788 d.d. 4 februari 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Nous avons multiplié nos efforts en 2009 en Afghanistan non seulement sur le plan militaire, mais également sur le plan civil. Pour pouvoir reconstruire un pays après un conflit, il faut un environnement sûr. Une paix durable est cependant impossible sans la reconstruction du pays et la restauration du tissu sociétal, économique et social. Bref, le maintien de la paix et l'aide structurelle vont de pair.

Le gouvernement a donc décidé, le 3 avril 2009, d'élargir son aide civile. Ainsi, il a été décidé de prévoir 12 millions d'euros pour 2009 et un montant identique pour 2010 pour l'aide à l'Afghanistan. Toutefois, c'est relativement peu par rapport aux pays voisins. Le Danemark a prévu 46,3 millions d'euros en 2009, la Suède 40,2 millions d'euros, l'Irlande 14,8 millions d'euros et les Pays-Bas, dont l'Afghanistan est il est vrai un pays partenaire, a mis à disposition un montant total de 89,2 millions d'euros pour les années 2008 et 2009. La communauté internationale est consciente que la reconstruction et le développement du pays nécessiteront beaucoup plus de moyens. Cette aide devrait également être de plus en plus envisagée dans un contexte régional. Si non, les problème de sécurité, liés pour une part à la pauvreté, risquent de s'étendre aux pays voisins dans une région déjà explosive.

1. Un montant total de 24 millions d'euros d'aide a effectivement été prévu pour les années 2009 et 2010. Quel montant a-t-on effectivement engagé à ce jour ?

2. À quels projets concrets notre pays a-t-il participé par le biais du budget de l'aide au développement ? L'efficacité de notre aide a-t-elle été évaluée à intervalles réguliers ?

3. Quelles sont les priorités de la Belgique en matière d'aide au développement et cela se fait-il en concertation avec les autres donneurs à l'intérieur et à l'extérieur de l'Union européenne?

4. Quel est le montant de l'aide que notre pays a déjà accordée à l'Afghanistan depuis 2002 ?

5. La Conférence de Londres des 28 et 29 janvier 2010 est cruciale pour l'avenir de l'Afghanistan, non seulement en raison de l'aide que la communauté internationale accordera, mais aussi et surtout des intentions du président Karzaï de développer une administration durable et de s'attaquer réellement à la corruption. Je suppose que le ministre était présent à cette Conférence dont l'intérêt pour la reconstruction est évident. Y a-t-il déjà des accords, au sein du gouvernement, quant à l'aide civile complémentaire ? Si oui, quel montant prévoit-on et dans quels domaines spécifiques ? Si non, quels sont les arguments avancés pour ne pas prévoir d'aide supplémentaire ?

6. Au début du deuxième semestre, notre pays prendra la présidence de l'Union européenne. Quelles initiatives la Belgique prendra-t-elle pour participer, au niveau européen, à la consolidation de la société en Afghanistan ?

 

In 2009 hebben we onze inspanningen in Afghanistan opgedreven, niet alleen op militair vlak maar ook op civiel vlak. Een veilige context is immers cruciaal om een land na een conflictsituatie opnieuw op te bouwen. Een duurzame vrede is evenwel niet mogelijk zonder de wederopbouw van het land, de uitbouw van een overheidsapparaat en een herstel van het maatschappelijk, economisch en sociaal weefsel. Kortom, vredeshandhaving en structurele hulp gaan hand in hand.

Daarom heeft de regering op 3 april 2009 besloten om meer in civiele hulp te voorzien. Zo werd beslist om 12 miljoen euro voor 2009 en een identiek bedrag voor 2010 te voorzien voor hulp aan Afghanistan. In vergelijking met omliggende landen is dit evenwel relatief laag. Denemarken voorzag 46,3 miljoen euro in 2009, Zweden 40,2 miljoen euro, Ierland 14,8 miljoen euro en Nederland, dat Afghanistan weliswaar als partnerland heeft, stelde voor de jaren 2008 en 2009 een totaal bedrag van 89,2 miljoen euro ter beschikking. De internationale gemeenschap beseft intussen dat er veel meer middelen nodig zijn voor de wederopbouw en de ontwikkeling van het land. Bovendien moet deze hulp meer en meer in een regionale context gezien worden. Zo niet, dreigt het veiligheidsprobleem dat voor een stuk armoede gerelateerd is, uit te deinen naar de omliggende landen in een reeds explosieve regio.

1. Voor de jaren 2009 en 2010, werd er inderdaad in totaal 24 miljoen euro hulp voorzien. Welk bedrag werd hiervan tot op heden effectief ingezet?

2. Aan welke concrete projecten heeft ons land via de begroting van ontwikkelingshulp bijgedragen? Wordt de effectiviteit van onze hulp op geregelde tijdstippen geëvalueerd?

3. Waar legt de Belgische ontwikkelingshulp haar prioriteiten en gebeurt dit in overleg met de andere donoren binnen en buiten de Europese Unie?

4. Hoeveel hulp heeft ons land reeds toegezegd aan Afghanistan sinds 2002?

5. De Conferentie van Londen van 28 en 29 januari 2010 is van cruciaal belang voor de toekomst van Afghanistan, niet alleen omwille van de hulp die de internationale gemeenschap zal toekennen, maar ook en vooral omwille van de intenties van president Karzai om een duurzaam bestuur uit te bouwen en de corruptie daadwerkelijk aan te pakken. Gezien het belang van deze Conferentie voor de wederopbouw vermoed ik dat de minister aanwezig was. Bestaan er binnen de regering reeds afspraken over bijkomende civiele hulp? Zo ja, welk bedrag voorziet men en voor welke specifieke domeinen? Zo niet, wat zijn de argumenten om geen bijkomende hulp te voorzien?

6. In de tweede helft neemt ons land het voorzitterschap van de Europese Unie waar. Welke initiatieven zal België nemen om vanuit het Europese niveau een bijdrage te leveren aan de maatschappijopbouw in Afghanistan?

 
Réponse reçue le 11 mars 2010 : Antwoord ontvangen op 11 maart 2010 :

1. En 2009, les Affaires étrangères et la Coopération au développement ont consacré un total d'environ 13,4 millions euros de leurs budgets à la coopération civile avec l'Afghanistan. De nouveaux engagements seront contractés en 2010 afin de poursuivre les efforts fournis en 2009 et ce, dans le cadre de la décision prise lors du Conseil des ministres d'avril 2009 de relever à 12 millions euros le montant de la contribution belge à l'Afghanistan.

2. Au travers de sa coopération au développement, la Belgique s'est engagée dans un programme pluriannuel de la Banque mondiale en faveur de la reconstruction de l'Afghanistan. La contribution s'est élevée en 2009 à 2 millions euros. Cette même année, notre pays a injecté 2 millions euros dans le Programme alimentaire mondial des Nations Unies (PAM) pour octroyer une aide alimentaire à la population afghane. L'UNICEF a également reçu de notre part 2 millions euros qui seront investis dans l'enseignement afghan, et le PNUD a reçu 1 million euros pour un programme en faveur du processus électoral. Dans le Nord de l'Afghanistan, toujours en 2009, ce sont environ 900.000 euros qui ont été investis via l'Aga Khan Foundation dans des projets d'agriculture et de développement rural. Divers autres projets ont été réalisés sur le budget des Affaires étrangères en collaboration avec l'UNICEF, le CICR, l'UNHCR et des Organisations non gouvernementales locales ou belges comme "Moeders voor Vrede". Les partenaires sélectionnés par la Belgique pour participer à ses projets de coopération doivent satisfaire à des exigences strictes en matière de transparence et d'efficience. Une concertation structurelle est également mise en place dans le cadre des projets de coopération menés en Afghanistan. 

3. Dans le cadre de la coopération avec l'Afghanistan, les priorités de la Belgique sont le renforcement des capacités, la promotion d'une meilleure gouvernance, le développement de l'économie, l'autonomisation (empowerment) des femmes et l'accès à l'éducation pour, entre autres, les jeunes filles. Ces priorités sont fixées en concertation avec le gouvernement afghan et la communauté internationale. Les efforts que nous fournissons en Afghanistan s'inscrivent dans un programme de la communauté internationale et de l'Union européenne. La Commission européenne s'est chargée de cartographier les efforts de l'ensemble des États membres en Afghanistan afin d'optimiser la coordination et d'identifier d'éventuelles lacunes. Mon administration participe activement à cet exercice aux côtés de l'Envoyé spécial. L'objectif est qu'ensemble nous parvenions à réaliser les priorités européennes pour l'Afghanistan (et le Pakistan) qui ont été fixées l'an dernier par les ministres de l'UE de la Coopération au développement et des Affaires étrangères sous la présidence suédoise de l'UE. Appuyés par l'UE, nous veillons également au respect des engagements contractés et réalisés par les autorités afghanes en termes de bonne gouvernance et de lutte contre la corruption. Les déclarations ne sont en effet pas suffisantes, l'engagement doit se traduire dans les faits.

4. La contribution de la Belgique à l'Afghanistan depuis 2004 s'élève à environ 43 millions €. La base de données de l'APD ne nous permet malheureusement pas de remonter jusque 2002.

5. Le Conseil des ministres du 4 décembre 2009 a répété que la Belgique est également prête à contribuer dans les prochaines années à la reconstruction et au développement de la société et de l'économie afghanes. La poursuite de ces efforts est toutefois conditionnée à l'obtention préalable de garanties de la part du gouvernement afghan en matière de bonne gouvernance et de lutte contre la corruption. Des accords clairs entre le Président Karzai et la communauté internationale sur ces matières doivent pouvoir conduire à des résultats concrets dans le pays.

6. Le 22 octobre 2009, le Conseil de l'Union européenne a adopté une stratégie visant à renforcer l'action de l'Union européenne en Afghanistan et au Pakistan. Durant la présidence belge de l'Union européenne, nous devrons donc veiller à la mise en place appropriée de cette stratégie ainsi qu'à un suivi adéquat de la situation sur le terrain.

1. In 2009 werd via de budgetten Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking in totaal ongeveer 13,4 miljoen euro uitgegeven voor de civiele samenwerking met Afghanistan. In 2010 zullen nieuwe engagementen genomen worden om de inspanningen geleverd in 2009 verder te zetten, in het kader van de beslissing van de Ministerraad van april 2009 die de Belgische bijdrage aan Afghanistan voor 2009 en 2010 heeft verhoogd tot 12 miljoen euro.

2. België heeft zich via haar ontwikkelingssamenwerking ingeschreven in een meerjarenprogramma van de Wereldbank voor de heropbouw van Afghanistan. De bijdrage daarvoor bedroeg 2 miljoen euro in 2009. Via het World Food Program (WFP) bood België dat zelfde jaar voor 2 miljoen euro voedselhulp aan de Afghaanse bevolking. Er werd tevens via Unicef voor 2 miljoen euro geïnvesteerd in het Afghaanse onderwijs en voor 1 miljoen euro in het verkiezingsproces via een programma van het UNDP. In Noord-Afghanistan werd ook dit jaar via de Aga Khan Foundation voor bijna 900 duizend euro geïnvesteerd in projecten landbouw en rurale ontwikkeling. Verschillende projecten werden tenslotte uitgevoerd op het budget Buitenlandse Zaken met UNHCR, ICRC, UNICEF en lokale of Belgische Niet Gouvernementele Organisaties zoals Moeders voor Vrede. De partners die België kiest voor haar samenwerkingsprojecten moeten aan hoge eisen voldoen inzake transparantie en effectiviteit. Er vindt tevens structureel overleg plaats over de projecten waarrond in Afghanistan wordt samengewerkt.

3. In het kader van de samenwerking met Afghanistan zijn de Belgische prioriteiten het versterken van de capaciteiten, promoten van betere governance, ontwikkelen van de economie, empowerment van vrouwen en toegang tot opvoeding voor, onder andere, jonge meisjes. Deze prioriteiten worden vastgelegd in overleg met de Afghaanse regering en de internationale gemeenschap. Onze inspanningen in Afghanistan schrijven zich in een programma van de internationale gemeenschap en de Europese Unie. De Europese Commissie heeft de taak op zich genomen om de inspanningen van alle lidstaten in Afghanistan in kaart te brengen om de coördinatie te optimaliseren en eventuele hiaten te identificeren. Mijn administratie neemt samen met de Speciale Gezant actief deel aan deze oefening. Bedoeling is om samen beter de Europese prioriteiten voor Afghanistan (en Pakistan) te kunnen uitvoeren die de EU-ministers van Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Zaken onder het Zweeds EU-Voorzitterschap vorig jaar vastlegden. In EU-kader wordt ook samen gewaakt over de verbintenissen die de Afghaanse overheid aangaat en uitvoert in termen van goed bestuur en corruptiebestrijding. Het mag immers niet enkel over verklaringen gaan, het engagement moet blijken uit de feiten.

4. De Belgische bijdrage aan Afghanistan sinds 2004 bedraagt ongeveer 43 miljoen euro. De ODA-database laat ons spijtig niet toe om tot 2002 terug te gaan.

5. De Ministerraad van 4 december 2009 herhaalde dat België bereid is via ontwikkelingssamenwerking ook de volgende jaren bij te dragen aan de heropbouw en ontwikkeling van de Afghaanse samenleving en economie. Deze volgehouden inspanning kan echter enkel mits voorafgaande garanties van de Afghaanse regering inzake goed bestuur en de strijd tegen corruptie. Duidelijke afspraken tussen President Karzaï en de internationale gemeenschap in die domeinen moeten tot concrete resultaten in het land kunnen leiden.

6. Op 22 oktober 2009 heeft de Raad van de Europese Unie een strategie aangenomen die als doel heeft het versterken van de actie van de Europese Unie in Afghanistan en Pakistan. Tijdens het Belgisch Voorzitterschap van de Europese Unie zullen we dus moeten zorgen voor een degelijke uitvoering van deze strategie alsook voor een goede opvolging van de situatie op het terrein.