SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2009-2010 Zitting 2009-2010
________________
23 décembre 2009 23 december 2009
________________
Question écrite n° 4-6343 Schriftelijke vraag nr. 4-6343

de Sabine de Bethune (CD&V)

van Sabine de Bethune (CD&V)

au vice-premier ministre et ministre des Finances et des Réformes institutionnelles

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen
________________
Réglementation sur la taxe sur la valeur ajoutée (TVA) - Livres - Champ d'application Belasting over de toegevoegde waarde (BTW)-regelgeving - Boeken - Toepassingsgebied 
________________
document électronique
industrie du livre
support d'enregistrement
taux de TVA
publication en série
édition électronique
diffusion numérique
elektronisch document
boekensector
medium
BTW-tarief
tijdschrift
elektronisch publiceren
digitale distributie
________ ________
23/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 25/1/2010)
20/1/2010Antwoord
21/1/2010Aanvullend antwoord
23/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 25/1/2010)
20/1/2010Antwoord
21/1/2010Aanvullend antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-1231 Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-1231
________ ________
Question n° 4-6343 du 23 décembre 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-6343 d.d. 23 december 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En mai 2009, le Parlement européen a assoupli la réglementation en matière de taxe européenne sur la valeur ajoutée (TVA), en ce qui concerne les livres. Une ouverture vers une réduction de la TVA sur les livres en format électronique a été faite, à la condition que ces livres soient livrés sur un support physique. Il s'agit entre autres de livres audio et de livres sur CD-ROM. L'ancienne définition de « livre », avant son adaptation par la Directive 2009/47/CE du Conseil du 5 mai 2009 modifiant la directive 2006/112/CE en ce qui concerne les taux réduits de taxe sur la valeur ajoutée, était discriminatoire à l'égard des aveugles, des malvoyants et d'autres handicapés, qui sont dans l'impossibilité de lire des livres imprimés.

J'ai récemment déposé au Sénat une proposition de loi visant à introduire dans le code belge de la TVA la faculté offerte par la directive. La TVA sur les livres électroniques, livrés sur un support physique, baisserait ainsi de 21% à 6%. Le gouvernement néerlandais a annoncé son souhait de réduire le taux de la TVA sur les livres électroniques livrés sur un support physique.

A mon avis, les livres et périodiques électroniques devraient également pouvoir bénéficier du taux réduit. Lorsque le contenu est tout à fait identique, la forme de diffusion de ces livres et de ces périodiques ne peut être déterminante du taux de TVA à appliquer. À cet effet, il est toutefois nécessaire d'adapter la directive TVA.

Une alternative serait l'introduction d'un système de remboursement où les pouvoirs publics, à l'instar du modèle scandinave, remboursent aux institutions la TVA payée par celles-ci sur les livres électroniques.

Une telle mesure est intéressante surtout pour des institutions comme les universités et les hautes écoles, les établissements scientifiques et les hôpitaux. Ces institutions achètent souvent des périodiques et des livres électroniques. Une baisse ou un remboursement de la TVA permettrait aux institutions qui achètent régulièrement des périodiques étrangers et qui sont donc exposées aux variations des cours de change d'en acquérir davantage. Je pense principalement aux bibliothèques des universités et des hautes écoles. En résorbant la situation concurrentielle défavorable par rapport à certaines universités et hautes écoles étrangères, et en promouvant l'économie de la connaissance, cette mesure pourrait avoir un effet positif.

C'est pourquoi je souhaiterais poser les questions suivantes au ministre :

1) Quelle est sa position concernant la baisse de la TVA sur les livres en format électronique livrés sur un support physique? Prendra-t-il à cet égard une initiative sous la forme d'un arrêté royal?

2) Quelle est sa position concernant une baisse éventuelle de la TVA sur les livres et périodiques en format électronique qui ne sont pas livrés sur un support physique, comme les livres, périodiques et banques de données électroniques? Est-il disposé à plaider pour une telle réduction au niveau européen ?

3) Quelle est sa position concernant un remboursement par les pouvoirs publics de la TVA payée par certaines institutions à l'achat de livres électroniques? Faut-il se concerter avec les entités fédérées à ce sujet ? Les entités fédérées disposent-elles de compétences en la matière?

 

In mei 2009 versoepelde het Europees Parlement de Europese belasting over de toegevoegde waarde (BTW)-regelgeving met betrekking tot de boeken. Ook voor wat de boeken in digitale vorm betreft werd de opening gecreëerd voor een BTW-verlaging indien deze boeken geleverd werden op een fysieke drager. Het betreft onder andere luisterboeken en boeken op CD-ROM. De vroegere definitie van een " boek ", voor de aanpassing door de richtlijn 2009/47/EG van de Raad van 5 mei 2009 tot wijziging van richtlijn 2006/112/EG wat verlaagde BTW-tarieven betreft, hield een discriminatie in ten aanzien van blinden, slechtzienden en andere gehandicapte personen, die geen gedrukte boeken kunnen lezen.

Ik diende recent een wetsvoorstel (nr. 4-1436/1 - 2009/1010) in de Senaat om de mogelijkheid die de BTW-richtlijn biedt ook in te voeren in het Belgisch BTW-Wetboek. Op deze wijze zou de BTW op de elektronische boeken, geleverd op een fysieke drager, dalen van 21 naar 6 %. De Nederlandse regering kondigde aan dat zij het BTW-tarief op de elektronische boeken, geleverd op een fysieke drager, wenst te verlagen.

Ook e-books en elektronische tijdschriften en -databanken zouden mijns inziens onder het verlaagd BTW-tarief moeten kunnen vallen. Wanneer de inhoud volledig identiek is, dan mag de vorm waarin deze boeken en tijdschriften geleverd worden niet determinerend zijn voor het toepasselijke BTW-tarief. Hiervoor is echter een aanpassing van de BTW-richtlijn nodig.

Een mogelijk alternatief is de invoering van een terugbetalingsmechanisme waarbij de overheid, naar Scandinavisch model, de door deze instellingen betaalde BTW op de elektronische boeken terugbetaalt.

Vooral voor bepaalde instellingen, zoals de universiteiten en hogescholen, de wetenschappelijke instellingen en de ziekenhuizen is een dergelijke maatregel van belang. Deze instellingen kopen immers vaak elektronische tijdschriften en boeken aan. Een BTW-verlaging of een BTW-terugbetaling zou voor deze instellingen, die regelmatig buitenlandse tijdschriften aankopen en hierdoor ook onderhevig zijn aan wisselkoersverschillen, ruimte geven om meer boeken aan te kopen. Ik denk hierbij voornamelijk aan de bibliotheken van universiteiten en hogescholen. Met het oog op het wegwerken van de nadelige concurrentiepositie ten aanzien van bepaalde buitenlandse universiteiten en hogescholen en het bevorderen van een kenniseconomie zou deze maatregel een positief effect teweeg kunnen brengen.

Om deze redenen had ik van de geachte minister graag een antwoord gekregen op de volgende vragen:

1) Wat is zijn standpunt met betrekking tot de verlaging van de BTW op de boeken in digitale vorm die worden geleverd op een fysieke drager? Neemt hij in deze zelf een initiatief door middel van een koninklijk besluit?

2) Wat is zijn standpunt met betrekking tot een eventuele verlaging van het BTW-tarief op elektronische boeken en tijdschriften die niet op een fysieke drager worden geleverd, zoals e-books en elektronische tijdschriften en databanken? Is hij bereid om op Europees vlak te pleiten voor een dergelijke verlaging?

3) Wat is zijn standpunt met betrekking tot een terugbetaling door de overheid van de betaalde BTW bij de aankoop van elektronische boeken door bepaalde instellingen? Moet hierover overleg gepleegd worden met de deelstaten? Hebben de deelstaten in deze een bevoegdheid?

 
Réponse reçue le 20 janvier 2010 : Antwoord ontvangen op 20 januari 2010 :

L'honorable membre a déjà déposé le 5 octobre 2009, en rapport avec la même problématique, une proposition de loi visant à instaurer un taux réduit de TVA pour les livres électroniques (Doc. Parl., Sénat, n° 4-1436/1 2008/2009).

J'estime dès lors que la procédure parlementaire normale doit être suivie dans le cadre de l'examen de la proposition de loi en cause.

Op 5 oktober 2009 heeft het geachte lid in verband met dezelfde problematiek reeds een wetsvoorstel ingediend tot invoering van een verlaagd BTW-tarief voor digitale boeken (Parl. Stukken, Senaat, nr. 4-1436/1 2008/2009).

Ik ben dan ook van mening dat bij het onderzoek van onderhavig wetsvoorstel de normale parlementaire procedure moet worden gevolgd.

Réponse complémentaire reçue le 21 janvier 2010 : Aanvullend antwoord ontvangen op 21 januari 2010 :

1. Conformément à l’article 98, paragraphe 2, premier alinéa, de la directive 2006/112/CE du Conseil du 28 novembre 2006 relative au système commun de la taxe sur la valeur ajoutée, les États membres peuvent seulement appliquer un taux de TVA réduit pour les livraisons de biens et les prestations de services énumérées dans une liste limitative reprise à l’annexe III de cette directive. La directive 2009/47/CE du Conseil du 5 mai 2009 a adapté les termes de cette annexe III , et entre-autres sa catégorie 6, de sorte que peuvent être soumises au taux réduit de TVA, les livraisons de livres, sur tout type de support physique, de journaux et périodiques, à l’exclusion du matériel consacré entièrement ou d’une manière prédominante à la publicité.

Les États membres peuvent donc dorénavant appliquer un taux réduit de TVA non seulement pour la livraison de livres papier mais aussi pour la livraison de livres sur tout type de support physique, par exemple CD, CD-ROM.

Par contre, au deuxième alinéa de l’article 98, paragraphe 2, de la directive 2006/112/CE précitée, sont expressément exclus de l’application des taux réduits, les services visés à l’article 56, paragraphe 1, point k), de la même directive. Il s’agit des services fournis par voie électronique qui sont énumérés à l’annexe II de cette directive. C’est notamment le cas pour le contenu numérisé de livres téléchargés et autres publications électroniques.

Les États membres doivent donc appliquer un taux normal de TVA aux livres téléchargés sous format électronique. Seule une modification de l’article 98, paragraphe 2, alinéa 2, et de l’annexe III de la directive 2006/112/CE ouvrirait la possibilité d’appliquer un taux réduit de TVA aux livres électroniques et produits similaires.

En Belgique, les livraisons, les acquisitions intracommunautaires et les importations de livres, brochures et imprimés similaires, en ce compris les atlas, sont soumises au taux réduit de TVA de 6 % sur la base de la rubrique XIX, chiffre 2, du tableau A de l'annexe à l'arrêté royal nº 20, relatif aux taux de TVA. Sont donc seuls actuellement visés les biens en question sous forme papier.

Compte-tenu notamment de l’incidence budgétaire, l’application en Belgique d’un taux réduit de TVA non seulement pour la livraison de livres et autres biens similaires sous forme papier mais aussi sur tout type de support physique, par exemple CD, CD-ROM, n’est actuellement pas envisagée.

2. Étant donné la sensibilité politique du débat concernant les taux réduits de TVA dans un certain nombre d’États membres, les chances de voir reprendre avec succès un débat dans cette matière et de voir modifiée à nouveau l’annexe III de la directive 2006/112/CE précitée semblent particulièrement minces.

3. Le remboursement de la TVA par l’État à certaines institutions lors de l’achat de livres électroniques pourrait être assimilé à un mécanisme tendant à faire bénéficier celles-ci d’une TVA à un taux nul ou inférieur à celui légalement dû. Ceci pourrait être considéré comme un moyen détourné d’accorder une déduction, alors que l’article 168 de la directive 2006/112/CE n’accorde le droit de récupérer la TVA qu’aux assujettis pour les besoins de leurs opérations taxées. D’autre part, ce mécanisme pourrait conduire à fausser la concurrence par rapport à d’autres opérateurs n’en bénéficiant pas.

1. Overeenkomstig artikel 98, lid 2, eerste alinea van de richtlijn 2006/112/EG van de Raad van 28 november 2006 betreffende het gemeenschappelijk stelsel van belasting over de toegevoegde waarde, kunnen de lidstaten uitsluitend een verlaagd btw-tarief toepassen voor de leveringen en diensten opgesomd in een limitatieve lijst opgenomen als bijlage III bij die richtlijn. Richtlijn 2009/47/EG van de Raad van 5 mei 2009 heeft onder meer de bewoordingen van categorie 6 van de bijlage III aangepast zodat de levering van boeken op alle fysieke dragers, kranten en tijdschriften, voor zover niet uitsluitend of hoofdzakelijk reclamemateriaal, aan het verlaagd btw-tarief kunnen worden onderworpen.

Derhalve kunnen de lidstaten voortaan niet alleen voor de levering van papieren boeken maar ook voor de leveringen van boeken om op het even welke fysieke gegevensdrager, bijvoorbeeld CD-ROM, een verlaagd btw-tarief toepassen.

Daarentegen worden in de tweede alinea van artikel 98, lid 2, van voornoemde richtlijn 2006/112/EG de in artikel 56, lid 1, onder k), van deze richtlijn bedoelde diensten expliciet van het verlaagd tarief uitgesloten. Dit zijn de langs elektronische weg verrichte diensten die opgesomd worden in de bijlage II van deze richtlijn. Dit is onder meer het geval voor de gedigitaliseerde inhoud van gedownloade boeken en andere elektronische publicaties.

De lidstaten dienen dus een normaal btw-tarief toe te passen op de gedownloade elektronische boeken. Enkel een wijziging van artikel 98, lid 2, tweede alinea en bijlage III van voornoemde richtlijn zou het mogelijk maken een verlaagd btw-tarief voor elektronische boeken en gelijkaardige goederen in te voeren.

In Belgie zijn de leveringen, de intracommunautaire verwervingen en de invoer van boeken, brochures en dergelijke drukwerken, daaronder begrepen atlassen, op grond van rubriek XIX, cijfer 2, van tabel A, van de bijlage bij het koninklijk besluit nr. 20, inzake btw-tarieven onderworpen aan het verlaagd btw-tarief van 6 %. Thans zijn dus slechts de goederen op papier bedoeld.

Gelet op de budgettaire weerslag, wordt de toepassing van het verlaagd btw-tarief in België niet alleen op de levering van boeken en andere gelijkaardige goederen maar ook op “om het even welke fysieke gegevensdrager”, bijvoorbeeld CD, CD-ROM, thans niet in overweging genomen.

2. Gelet op de politieke gevoeligheid van het debat over de verlaagde btw-tarieven in een aantal lidstaten lijken de kansen om het debat terzake met succes te hervatten met het oog op een nieuwe aanpassing van bijlage III van voornoemde richtlijn 2006/112/EG bijzonder klein.

3. De terugbetaling van de btw door de overheid aan bepaalde instellingen bij de aankoop van elektronische boeken zou kunnen worden gelijkgesteld met een mechanisme waarbij laatstgenoemden inzake btw een nultarief zouden kunnen genieten of een lager tarief dat wettelijk verschuldigd is. Dit zou kunnen worden aangemerkt als een indirect middel om een recht op aftrek toe te kennen, terwijl artikel 168 van richtlijn 2006/112/EG enkel aan belastingplichtigen het recht verleent om de btw te recupereren voor hun belaste handelingen. Anderzijds zou dit mechanisme kunnen leiden tot concurrentievervalsing tegenover andere operatoren die dit voordeel niet hebben.