SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2009-2010 Zitting 2009-2010
________________
7 décembre 2009 7 december 2009
________________
Question écrite n° 4-5334 Schriftelijke vraag nr. 4-5334

de Dirk Claes (CD&V)

van Dirk Claes (CD&V)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de l'Intégration sociale

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie
________________
Vaccinations - Contre-indication Vaccinaties - Ontrading 
________________
vaccination
vaccinatie
________ ________
7/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/1/2010)
29/1/2010Antwoord
7/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/1/2010)
29/1/2010Antwoord
________ ________
Réintroduction de : question écrite 4-4983 Réintroduction de : question écrite 4-4983
________ ________
Question n° 4-5334 du 7 décembre 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-5334 d.d. 7 december 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Aux Pays-Bas, les actions de l'association “verontruste moeders” ont suscité un profond émoi. Cette association s'oppose à la vaccination des jeunes contre différentes maladies, de même qu'aux campagnes de vaccination des autorités néerlandaises.

Il nous revient que le Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) s'inquiète du nombre croissant d'adeptes de ce groupement. Par le biais de différentes personnes de contact, qui organisent des conférences dans tout le pays, la population est appelée à ne plus faire vacciner les enfants et les jeunes; le programme de vaccination des autorités est également rejeté. Les raisons avancées sont d'une nature pseudoscientifique inquiétante et sont principalement fondées sur des sentiments d'angoisse et des contre-vérités scientifiques.

L'association “verontruste moeders” commence actuellement à retenir l'attention dans notre pays également. Par le biais de diverses soirées d'information en Brabant flamand, elle essaie de faire des adeptes. Elle oriente actuellement son discours sur les groupes cibles auxquels on conseille de se faire vacciner contre la grippe A/H1N1.

Le message véhiculé me semble très dangereux pour la santé publique. Les vaccins conseillés par les autorités ont prouvé leur utilité scientifique et médicale. Le fait que dans notre pays certains groupes influents invitent les parents à ne plus vacciner leurs enfants est préoccupant, a fortiori durant cette période où les autorités font tout pour apporter une réponse efficace au virus A/H1N1 et conseillent la vaccination contre la grippe. Il serait judicieux que la ministre prenne contact avec son collègue néerlandais pour échanger des informations concernant ce phénomène.

Je souhaiterais recevoir une réponse aux questions suivantes :

La ministre connaît-elle l'association “verontruste moeders” et son programme ou des organisations semblables ?

Quelle est sa position à l'égard de la propagation du message visant à ne plus faire vacciner les enfants et les jeunes ?

Est-elle au courant du fait que le message invitant à ne pas faire vacciner les enfants est également diffusé dans notre pays ?

Combien d'enfants n'ont-ils par reçu la vaccination en question en raison d'objections d'ordre moral ?

 

In Nederland is zware beroering ontstaan over de acties van de vereniging “verontruste moeders”. Deze vereniging keert zich tegen het inenten van jongeren tegen verschillende ziektes en eveneens tegen de vaccinatiecampagnes van de Nederlandse overheid.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) maakt zich naar verluidt ernstige zorgen over de groeiende aanhang van deze groepering. Via verschillende contactpersonen, die overal in het land spreekbeurten organiseren, wordt de bevolking opgeroepen kinderen en jongeren niet langer te laten inenten, ook het vaccinatieprogramma van de overheid wordt verworpen. De redenen die hiervoor worden aangereikt, zijn van een bedenkelijk pseudowetenschappelijke aard en beroepen zich voornamelijk op angstgevoelens en wetenschappelijke onwaarheden.

Op dit ogenblik begint de vereniging “verontruste moeders” echter ook in ons land aan aandacht te winnen. Via diverse informatieavonden in Vlaams Brabant trachten zij aanhang te verwerven voor hun levensovertuiging. Zij spitsen hun verhaal op dit ogenblik specifiek toe op de doelgroepen die worden aangeraden zich in te enten met het griepvaccin “A/H1N1”.

De boodschap die hier wordt gebracht lijkt me zeer gevaarlijk voor de volksgezondheid. De vaccins die door de overheid worden aangeraden, hebben hun wetenschappelijk en medisch nut bewezen. Dat bepaalde invloedrijke groeperingen de ouders in ons land oproepen om hun kinderen niet langer in te enten is zonder meer verontrustend. Zeker in deze periode waarin de overheid er alles aan doet om een afdoend antwoord te bieden op het “A/H1N1 virus” en de griepvaccins promoot. Het zou goed zijn contact te nemen met uw Nederlandse collega om informatie uit te wisselen met betrekking tot dit fenomeen.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

Heeft u kennis van de vereniging “verontruste moeders” en hun programma of soortgelijke organisaties?

Welke positie neemt u in tegenover de boodschap die wordt verspreid om kinderen en jongeren niet langer te laten vaccineren?

Bent u er op de hoogte van dat de boodschap om kinderen niet te vaccineren ook in ons land wordt verspreid?

Hoeveel kinderen hebben de aangewezen vaccinaties niet ontvangen omwille van morele bezwaren?

 
Réponse reçue le 29 janvier 2010 : Antwoord ontvangen op 29 januari 2010 :

    Je tiens tout d’abord à vous préciser que la prévention des maladies est une compétence communautaire. Deux exceptions à cette règle : les situations de crise sanitaire et les vaccinations obligatoires.

  1. Il existe en effet des groupements anti-vaccination. Ces derniers se basent sur des arguments de nature philosophique, religieuse, pratique, pseudo-scientifique, anthroposophique ou homéopathique.

    Aux Pays-Bas, outre « verontruste moeders » (http://www.verontrustemoeders.nl), il existe également la « Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken » (http://www.nvkp.nl/). Ces associations diffusent leur message au moyen de périodiques, de conférences, de cycles de formations, etc. Il existe également un groupe d’entraide pour l’accueil des parents qui se posent des questions concernant une vaccination éventuelle de leurs enfants.

  2. En Belgique, notre politique de vaccination est basée sur les données probantes les plus récentes disponibles, à savoir la pratique factuelle (evidence-based practice). Les recommandations du Conseil supérieur de la Santé, de même que celles de l’Organisation mondiale de la Santé se basent sur ces sources de pratique factuelle.

  3. A l’instar de nombre de pays européens et outre-Atlantique, il existe un mouvement anti-vaccination dans notre pays. Citons en Flandre notamment la « Vlaamse Vereniging voor Vaccinatievrijheid ». Il s’agit généralement d’une initiative dont l’effet est limité (voir aussi le point 4).

  4. A la demande des autorités flamandes (Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid), la KULeuven, l’UA et la VUB ont mené en 2008 une étude sur le taux de vaccination chez les jeunes enfants et les adolescents en Flandre.

    On peut lire dans le rapport de cette étude publié en février 2009 que :

  • concernant une vaccination incomplète (= vaccination prévoyant plusieurs injections et dont toutes les injections nécessaires n’ont pas été réalisées) avec le vaccin Hexavalent : vingt parents sur un total de 915 parents interrogés déclarent « être contre les vaccins » (0 02 %) ;

  • concernant une vaccination incomplète avec le vaccin contre les pneumocoques, vingt-quatre des 915 parents interrogés ont déclaré « être contre les vaccins » (0 02%) ;

  • lors d’un sondage auprès de 1 319 parents sur la non-vaccination de leur enfant avec les vaccins ROR, VHB, MenC et DTP, respectivement onze, vingt-deux, vingt-quatre et cinq parents ont déclaré qu’ils « étaient contre le vaccin » (0,008 % - 0,016 % - 0,018 % - 0,003 %) ;

  • en outre, ce sondage a mis en avant les raisons suivantes pour une non-vaccination :

    - pas informés

    - maladie de l’enfant

    - effets secondaires du vaccin

    - pas d’offre

    - oublié

    - sera régularisé

    Enfin, au niveau de la Santé publique, le risque de la vaccination contre les différentes infections est négligeable par rapport à la morbidité et à la mortalité de ces mêmes infections. La balance des intérêts reste donc toujours en faveur de la vaccination.

    Prenons l’exemple de la poliomyélite.

    En 1988, l’Organisation mondiale de la Santé recensait 350 000 décès d’enfants atteints de poliomyélite.Grâce à des campagnes de vaccination de grande envergure, le taux de mortalité a chuté de 99 % en près de vingt ans : 1 968 décès d’enfants ont été recensés dans le monde en 2006. L’organisation mondiale de la Santé (OMS) estime en outre qu’il y a cinq millions de paralytiques en moins depuis 1988 et l’Europe est officiellement exempte de poliomyélite depuis 2002.

    Par ailleurs, un taux de vaccination élevé protège de facto les enfants non vaccinés grâce à l’immunité dite « grégaire », car la maladie ne peut plus se propager.

    Si une non-vaccination n’entraîne pas de risques immodérés sur notre territoire, un voyage à l’étranger sans cette protection essentielle peut néanmoins entraîner des risques de contamination plus importants et d’éventuelles complications inhérentes à la maladie.

    Ik wil u allereerst preciseren dat de preventie van ziektes een gemeenschapsbevoegdheid is. Er zijn twee uitzonderingen op deze regel: de situaties van sanitaire crisis en de verplichte inentingen.

  1. Er bestaan inderdaad anti-vaccinatiegroepen. Die baseren zich op argumenten van levensbeschouwelijke, religieuze, praktische, pseudowetenschappelijke, anthroposofische of homeopathische aard zijn.

    Naast “verontruste moeders” (http://www.verontrustemoeders.nl) bestaat er ook de “Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken” (http://www.nvkp.nl). Via tijdschriften, voordrachten, mogelijkheid tot vormingscyclussen, en dergelijke verspreiden ze hun boodschap. Verder bestaat er ook een zelfhulpgroep voor de opvang van ouders met vragen met betrekking tot een eventuele vaccinatie van hun kinderen.

  2. In België is ons vaccinatiebeleid gebaseerd op de meest recente beschikbare bewijskrachtige gegevens, namelijk evidence-based practice. De aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad, alsmede die van de Wereldgezondheidsorganisatie, zijn gebaseerd op deze evidence-based bronnen.

  3. Net als in veel Europese en buiten-Europese landen, bestaat er in ons land een anti-vaccinatiebeweging. Zo bestaat er een Vlaamse Vereniging voor Vaccinatievrijheid. Meestal gaat het om een initiatief met een beperkt effect (zie ook punt 4).

  4. In opdracht van de Vlaamse Overheid (Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid) werd door de KULeuven, de UA en de VUB in 2008 een studie uitgevoerd van de vaccinatiegraad bij jonge kinderen en adolescenten in Vlaanderen in 2008.

    In het rapport van deze studie die gepubliceerd werd in februari 2009 lezen we dat:

  • voor wat betreft onvolledige vaccinatie (= vaccinatie voorzien met meerdere inspuitingen en waarvan niet alle nodige inspuitingen gebeuren) met het Hexavalent vaccin: twintig op een totaal van 915 bevraagde ouders verklaarden “tegen vaccins te zijn” (0 02 %);

  • voor wat betreft onvolledige vaccinatie met het pneumokokken vaccin verklaarden vierentwintig van de 915 bevraagde ouders “tegen vaccins te zijn” (0 02 %);

  • bij een steekproef bij 1319 ouders over het niet vaccineren van hun kind tegen MBR, HBV, MenC en DTP verklaarden respectievelijk elf, tweëenntwintig, vierentwintig en vijf dat ze “tegen vaccins waren” (0,00 8% - 0,016 % - 0,018 % - 0,003 %);

  • in deze bevraging kwamen verder de volgende redenen naar voren voor het niet-vaccineren:

    - niet geïnformeerd

    - ziekte van het kind

    - nevenwerking vaccin

    - geen aanbod

    - vergeten

    - wordt in orde gebracht

    Tenslotte: op het niveau van de Volksgezondheid weegt het risico van vaccinatie tegen de verschillende infecties niet op tegen de morbiditeit en mortaliteit wegens het doormaken van diezelfde infecties. De balans van de belangen blijft dus steeds in het voordeel van de vaccinatie.

    Nemen we poliomyelitis als voorbeeld:

    In 1988 telde de Wereldgezondheidsorganisatie 350 000 overleden kinderen die aan poliomyelitis leden. Dankzij grootschalige vaccinatiecampagnes is het sterftecijfer in twintig jaar tijd met 99 % gedaald: in 2006 stierven wereldwijd nog slechts 1 968 kinderen. De Werdeldgezondheidsorganisatie (WGO) schat bovendien dat er sinds 1988 vijf miljoen minder verlamden zijn, en Europa is officieel poliovrij verklaard sinds 2002.

    Een hoge vaccinatiegraad bechermt verder de facto de niet-gevaccineerde kinderen, dank zij “kudde-immuniteit”, omdat de ziekte zich niet langer kan verspreiden.

    Hoewel het niet-vaccineren geen bovenmatige risico’s op ons grondgebied meebrengt, kan een reis naar het buitenland zonder deze essentiële bescherming toch meer belangrijke risico’s meebrengen inzake besmetting en inzake eventuele complicaties die inherent zijn aan de ziekte.