SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
17 juillet 2009 17 juli 2009
________________
Question écrite n° 4-3811 Schriftelijke vraag nr. 4-3811

de Sabine de Bethune (CD&V)

van Sabine de Bethune (CD&V)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
________________
Plan national Nutrition-Santé - Promotion de l'allaitement maternel - Mesures Nationaal Voedings- en Gezondheidsplan - Bevordering van borstvoeding - Maatregelen 
________________
santé publique
lait maternel
Organisation mondiale de la santé
petite enfance
sensibilisation du public
volksgezondheid
moedermelk
Wereldgezondheidsorganisatie
vroegste kinderjaren
bewustmaking van de burgers
________ ________
17/7/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 20/8/2009)
7/9/2009Antwoord
17/7/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 20/8/2009)
7/9/2009Antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-1032 Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-1032
________ ________
Question n° 4-3811 du 17 juillet 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-3811 d.d. 17 juli 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le Plan national Nutrition-Santé pour la Belgique (PNNS-B) a été élaboré en décembre 2005 en réponse à un certain nombre d'évolutions sociétales qui génèrent un style de vie malsain et de mauvaises habitudes alimentaires ainsi qu'une diminution de l'activité physique. Le PNNS-B se base à cet effet sur les initiatives internationales de l'Union européenne et de l'Organisation mondiale de la santé (OMS) et en particulier, la stratégie mondiale sur l’alimentation, l’exercice physique et la santé.

Un certain nombre d'objectifs concrets sont aussi formulés en ce qui concerne l'allaitement maternel. L'alimentation des premiers mois de vie est d'une importance capitale. L'allaitement maternel est le mode de nutrition le plus naturel des bébés et des jeunes enfants et leur assure une croissance, un développement et une santé optimaux.

La défense et la promotion de l'allaitement maternel sont une priorité majeure pour la santé publique et le PNNS-B.

Je souhaiterais que la ministre réponde aux questions suivantes :

1. Le PNNS-B vise, en 2010, un taux de 50% d'enfants allaités à l'âge de trois mois. Selon les statistiques de « Kind en Gezin », seuls 35 % des enfants sont encore allaités à cet âge. Quel taux observe-t-on actuellement pour l'ensemble de la Belgique ? Cet objectif de 50% est-il atteignable l'an prochain ?

2. À l'horizon 2015, on souhaiterait en arriver aux normes suédoises, soit plus de 90% des nouveaux nés allaités pendant six mois. Quelles mesures d'accompagnement politiques – telles que l'amélioration des conditions de congé parental – la ministre entend-elle prendre pour atteindre cet objectif ?

3. Dans quelle mesure l'arrêté royal du 18 février 1991 relatif aux denrées alimentaires destinées à une alimentation particulière est-il en adéquation avec l'esprit du « Code international de commercialisation des substituts du lait maternel » ?

4. Pour 2010, 25% des hôpitaux devraient avoir obtenu le statut « Hôpital ami des bébés ». Selon mes informations, treize hôpitaux ont actuellement ce label. Quels efforts sont-ils entrepris pour inciter davantage d'hôpitaux à obtenir ce certificat de qualité ?

5. Quelles mesures la ministre entend-elle prendre pour améliorer la formation des travailleurs de la santé sur l'allaitement maternel ?

6. Quelles mesures entend-elle prendre pour encourager l'allaitement maternel des prématurés et bébés dysmatures ?

 

Het Nationaal Voedings- en Gezondheidsplan voor België (NVGP-B) werd in december 2005 opgesteld als antwoord op een aantal evoluties uit onze samenleving die leiden tot ongezonde leef- en voedingsgewoonten en vermindering van de fysieke activiteit. Het NVGP-B baseert zich hiervoor op de internationale initiatieven die bestaan op niveau van de Europese Unie en de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO), en in het bijzonder de WGO Globale strategie betreffende voeding, fysieke activiteit en gezondheid.

Ook inzake borstvoeding worden een aantal concrete doelstellingen geformuleerd. De voeding tijdens de eerste levensmaanden is van cruciaal belang. Het is de meest natuurlijke manier om baby's en jonge kinderen te voeden en verzekert de meest optimale groei, ontwikkeling en gezondheid van de zuigeling en het jonge kind.

De bescherming en bevordering van borstvoeding is een belangrijke prioriteit voor de volksgezondheid en het NVGP-B.

Graag kreeg ik van de geachte minister een antwoord op de volgende vragen:

1. Het NVGP-B streeft naar een percentage van 50 % borstvoeding op de leeftijd van drie maanden tegen 2010. Volgens cijfers van Kind en Gezin krijgt in Vlaanderen slechts 35 % van de kinderen nog borstvoeding op drie maanden. Wat is het percentage momenteel voor gans België? Is 50 % tegen volgend jaar haalbaar?

2. Tegen 2015 wil men de Zweedse standaard halen en meer dan 90 % van de pasgeborenen gedurende zes maanden borstvoeding geven. Welke beleidsondersteunende maatregelen - zoals de verbetering van de voorwaarden voor het ouderschapsverlof - zal de geachte minister nemen om deze doelstelling te halen?

3. In welke mate wordt het koninklijk besluit van 18 februari 1991 betreffende voedingsmiddelen bestemd voor bijzondere voeding nageleefd in de geest van de " Internationale Wereldgezondheidsorganisatie-code inzake Marketing van Borstvoedingssubstituten "?

4. Tegen 2010 zou 25 % van de ziekenhuizen de status van " Baby-vriendelijk ziekenhuis " moeten hebben. Volgens mijn informatie hebben momenteel dertien ziekenhuizen dit label. Welke inspanningen worden er genomen om meer ziekenhuizen te stimuleren dit kwaliteitscertificaat te behalen?

5. In welke mate worden er maatregelen genomen om de opleiding van gezondheidswerkers op het vlak van borstvoeding beter uit te werken?

6. Welke maatregelen neemt zij om borstvoeding bij pre- en dysmaturen aan te moedigen?

 
Réponse reçue le 7 septembre 2009 : Antwoord ontvangen op 7 september 2009 :

1. En Flandre, les chiffres disponibles de 2002 indiquent qu'environ 63,4 % des enfants âgés de 6 jours reçoivent du lait maternel et qu’environ 25 % des femmes donnent exclusivement du lait maternel après 3 mois. 14 % des enfants reçoivent déjà une alimentation mixte après 3 mois (allaitement maternel complété partiellement avec du lait pour nourrisson et/ou une alimentation solide). En Communauté française, 77 % des nourrissons recevaient en moyenne en 2003 du lait maternel après l'accouchement. À 3 mois, encore 40% des nourrissons étaient exclusivement alimentés au lait maternel.

Actuellement, il n’y a pas encore de données nationales sur l’allaitement maternel exclusif à 48h et 6 mois (deux temps de référence préconisés par l’OMS). Dans le cadre du plan d’action européen pour la protection, la promotion et le soutien de l’allaitement maternel, le Plan National Nutrition Santé (PNNS) a soutenu financièrement un projet de collecte de données dans 14 maternités belges sur l’alimentation des nourrissons à 48 heures et 6 mois après la naissance. Les données sont en cours de validation par le coordinateur du projet. Des initiatives sont prises pour organiser une collecte régulière et comparable de données au niveau national sur l’allaitement maternel exclusif et l’alimentation des nourrissons.

1. Il est également examiné dans quelle mesure il serait possible de continuer, et éventuellement d’élargir, l’Initiative Hôpital Ami des Bébés (IHAB) :. le choix pour le biberon est souvent lié aux difficultés rencontrées lors du démarrage de l’allaitement maternel.

2. Tel qu’il existe déjà en Suède, l’aspiration vers une uniformisation dans l’accompagnement de l’allaitement dans les maternités est fondamentale dans la politique en matière d’allaitement maternel. Un échange d’expériences dans les maternités est très important. La reprise du travail joue également un rôle important. Il est dès lors raisonnable d’estimer que la prévalence et la durée de l’allaitement maternel pourraient être augmentées significativement si un ensemble de mesures de soutien spécifiques, telles que par exemples la pause allaitement, le congé d’allaitement, le congé parental, etc. étaient prises. À terme, le niveau tel qu’observé dans les pays scandinaves pourrait être atteint.

3. Les dispositions concernant les préparations pour nourrissons et les préparations de suite de l'arrêté royal du 18 février 1991 sont la transposition de la directive européenne 2006/141/EG concernant les préparations pour nourrissons et les préparations de suite et modifiant la directive 1999/21/EG. Le considérant 27 de cette directive indique clairement qu’il a été tenu compte du code de conduite international au sujet de la mise sur le marché de substitut au lait maternel.

4. Actuellement, le label IHAB a été octroyé à 14 maternités. Cette année, 16 maternités s’y préparent également et nous saurons fin 2010, après évaluation, si elles satisfont aux critères pour obtenir ce label. L’objectif de 25 % d’hôpitaux labellisés (soit 30 des 121 maternités) sera très probablement atteint fin 2010.

5. La formation des professionnels de la santé est d’abord une compétence des Communautés. La formation continue est aussi importante. A ce titre, un symposium scientifique est organisé le 2 octobre 2009 par le PNNS dans le cadre de la semaine de l’allaitement maternel (première semaine d’octobre). Il s’adresse aux professionnels de la santé (gynécologues, anesthésistes, pédiatres, médecins généralistes, experts en lactation, infirmières pour les enfants, etc.). Les différents sujets abordés seront notamment l’importance de l’allaitement maternel, la qualité des soins pour les mères et enfants avant et après l’accouchement, les moyens de surmonter les difficultés pour obtenir le label IHAB.

6. Ce problème est traité dans le cadre de l’IHAB. Les mères des pré- et dis-maturés ont besoin d’un soutien supplémentaire pour l’allaitement maternel ; le lait maternel (tiré si nécessaire) étant l’alimentation la plus indiquée pour les prés-et dis-matures. En effet, ceux-ci se développent et prennent plus vite du poids avec le lait maternel qu’avec les préparations pour nourrissons. Dans le cadre du PNNS, il a été recommandé à l’Institut national d'assurance maladie-invalidité (INAMI) de mettre à disposition de chaque maternité un expert en lactation spécialisé.

1.In Vlaanderen wijzen beschikbare cijfers van 2002 erop dat ongeveer 63,4 % van de kinderen op de leeftijd van zes6 dagen borstvoeding krijgen en ongeveer 25 % van de vrouwen nog steeds exclusief borstvoeding geven na 3 maanden. 14 % van de kinderen krijgt na 3 maanden reeds gemengde voeding (gedeeltelijk borstvoeding, aangevuld met volledige zuigelingenvoeding en/of vaste voeding). In de Franse Gemeenschap kregen in 2003 gemiddeld 77 % van de zuigelingen borstvoeding na de bevalling. Op de leeftijd van 3 maanden kregen nog 40 % van de zuigelingen exclusief borstvoeding.

Er zijn momenteel nog geen nationale gegevens ter beschikking rond exclusieve borstvoeding na 48 uur en 6 maanden (twee referentietijdstippen zoals aanbevolen door de WGO). In het kader van het Europees actieplan ter bescherming, bevordering en ondersteuning van borstvoeding, heeft het Nationaal Voedings- en Gezonheidsplan (NVGP) financiële ondersteuning verleend voor een project waarbij gegevens werden verzameld bij 14 Belgische materniteiten rond de voeding van zuigelingen 48 uur en 6 maanden na de geboorte. De gegevens worden momenteel nog gevalideerd door de projectcoördinator. Er werden initiatieven gestart om een regelmatige verzameling van vergelijkbare gegevens rond exclusieve borstvoeding en de voeding van zuigelingen op nationaal niveau te organiseren.

1. Er wordt ook onderzocht in hoeverre het mogelijk is om het babyvriendelijk ziekenhuisinitiatief (BFHI) verder te zetten en eventueel uit te breiden: de keuze voor flesvoeding vloeit namelijk vaak al voort uit moeilijkheden bij het starten met borstvoeding na de bevalling.

2. Zoals in Zweden, is het streven naar eenvormigheid in de begeleiding van borstvoeding in de kraamklinieken is fundamenteel in het voeren van een borstvoedingsbeleid. Een uitwisseling van ervaringen tussen materniteiten is hierbij zeer belangrijk.

De hervatting van buitenhuis werken speelt ook een grote rol. Het is daarom redelijk te veronderstellen dat de prevalentie en duur van borstvoeding sterk zouden kunnen verhoogd worden indien een geheel van specifieke ondersteunende maatregelen zouden genomen worden zoals bijvoorbeeld borstvoedingspauzes, borstvoedingsverlof, ouderschapsverlof, enz. Op termijn zou het niveau zoals geobserveerd in de Scandinavische landen kunnen bereikt worden.

3. De bepalingen met betrekking tot zuigelingenvoeding en opvolgzuigelingenvoeding in het koninklijk besluit van 18 februari 1991 zijn een omzetting van de Europese richtlijn 2006/141/EG inzake zuigelingenvoeding en opvolgzuigelingenvoeding en tot wijziging van de richtlijn 1999/21/EG. Overweging 27 van de Europese richtlijn geeft duidelijk aan dat rekening gehouden met de Internationale gedragscode voor het op de markt brengen van vervangingsmiddelen voor moedermelk.

4. Op dit moment hebben 14 materniteiten het BFHI-certificaat. Dit jaar zijn er 16 materniteiten die er zich eveneens op voorbereiden en waarvoor eind 2010, na de evaluatie, zal gekend zijn of ze voldoen aan de criteria om dit certificaat te behalen. De doelstelling dat een kwart van de ziekenhuizen (30 van de 121 materniteiten) dit label dragen tegen 2010, zal dan ook hoogstwaarschijnlijk gehaald worden.

5. De opleiding van gezondheidswerkers is een bevoegdheid van de Gemeenschappen. De continue bijscholing is ook belangrijk. Daarom zal er op 2 oktober 2009 een wetenschappelijk symposium georganiseerd worden door het NVGP. Het symposium is bedoeld voor gezondheidswerkers (gynaecologen, anesthesisten, kinderartsen, huisartsen, lactatiedeskundigen, kinderverpleegkundigen, enz.). De verschillende thema’s die aan bod zullen komen zijn het belang van borstvoeding, kinder- en moedervriendelijke praktijken voor en na de bevalling, het overkomen van moeilijkheden voor het behalen van het BFHI label.

6. Deze problematiek wordt behandeld in het kader van het BFHI. Moeders van pre- en dysmaturen hebben nood aan bijkomende ondersteuning bij de geven van borstvoeding; borstvoeding (indien nodig afgekolfd) is de meest aangewezen voeding voor pre- en dysmaturen, die met borstvoeding inderdaad sneller zullen ontwikkelen en bijkomen dan met aangepaste zuigelingenvoeding. In het kader van het NVGP werd dan ook de aanbeveling geformuleerd aan het Rijksinstituut voor ziekte en invaliditeitsverzekeringen (RIZIV) om alle materniteiten te voorzien met een gespecialiseerde lactatiedeskundige.