SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
23 juin 2009 23 juni 2009
________________
Question écrite n° 4-3598 Schriftelijke vraag nr. 4-3598

de Sabine de Bethune (CD&V)

van Sabine de Bethune (CD&V)

au vice-premier ministre et ministre des Finances et des Réformes institutionnelles

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen
________________
Milieu marin - Pollution par le plastique - Mesures fiscales Mariene milieu - Vervuiling door plastic - Fiscale maatregelen 
________________
déchets plastiques
milieu marin
matière plastique
pollution marine
redevance environnementale
plastic afval
marien milieu
kunststof
vervuiling van de zee
milieuheffing
________ ________
23/6/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 23/7/2009)
30/6/2009Antwoord
23/6/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 23/7/2009)
30/6/2009Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3599
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-964
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3599
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-964
________ ________
Question n° 4-3598 du 23 juin 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-3598 d.d. 23 juni 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le Programme des Nations unies pour l'environnement (PNUE) a publié récemment un rapport relatif à la pollution du milieu marin.

Selon ce rapport, les cigarettes et le plastique léger sont les principales sources de pollution. C'est surtout la longue période nécessaire pour détruire le plastique qui pose problème.

Quelques mesures ont déjà été prises en Belgique pour diminuer la pollution par le plastique léger. Ainsi, la loi-programme du 27 avril 2007 a instauré une taxe sur les sacs en plastique. Le secrétaire d'État à la Mobilité, également compétent pour la mer du Nord, a pris récemment une excellente mesure visant à collecter les déchets sauvages que les pêcheurs retirent durant la pêche.

Auparavant, divers pays ont pris des mesures pour lutter contre la pollution par le plastique léger. À l'instar de la Belgique, l'Irlande, le Danemark et les Pays-Bas appliquent également une taxe sur les emballages. Grâce à cette taxe, l'utilisation de sacs en plastique aurait diminué de 66 % au Danemark.

La France et l'Espagne envisagent une interdiction. Des pays non européens comme l'Inde, le Bangladesh, le Rwanda, l'Érythrée, la Tanzanie, l'Afrique du Sud, la Chine et l'Ouganda sont également des précurseurs en la matière et ont interdit les sacs en plastique. En Chine, une interdiction économiserait environ 40 milliards de sacs en plastique et 1,6 millions de tonnes de pétrole. Le gouvernement australien a aussi exprimé le souhait d'instaurer une interdiction cette année encore.

La Belgique peut et doit faire plus pour protéger l'environnement. Nous le devons à nos prochaines générations.

Pour toutes ces raisons, je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes :

1) Quel est le produit de la taxe sur les sacs jetables qui, selon la loi-programme précitée, devrait rapporter trois euros par kilo ? Quel est l'impact de cette taxe sur l'utilisation des sacs en plastique en Belgique ? L'Irlande aurait instauré une taxe de 15 centimes d'euro par sac qui rapporterait 10 millions d'euros par an.

2) Quel est votre point de vue en ce qui concerne le rapport du PNUE et l'interdiction d'utiliser des sacs en plastique ? Une telle interdiction est-elle possible dans le cadre de la réglementation européenne ? La directive 94/62/CE relative aux emballages et aux déchets d'emballages empêche-t-elle une telle interdiction ? Dans l'affirmative, dans quel cadre la France et l'Espagne envisagent-elles une telle interdiction?

3) Il existe également des sacs biodégradables. De tels sacs peuvent-ils représenter une alternative aux sacs en plastique? Dans l'affirmative, quelles mesures pourrait-on prendre pour encourager l'utilisation de cette alternative écologique? Des mesures sont-elles prévues?

4) La Chine et la Tanzanie imposent également des limitations strictes aux producteurs de sacs en plastique. Une telle mesure est-elle envisageable dans notre pays?

 

Recent publiceerde het United Nations Environment Programme (UNEP) een rapport met betrekking tot de vervuiling van het mariene milieu.

Uit dit rapport blijkt duidelijk dat sigaretten en licht plastic de voornaamste bronnen van vervuiling zijn. Vooral de lange periode die nodig is voor het milieu om plastic af te breken is problematisch.

In België werden reeds enkele maatregelen genomen om de vervuiling door licht plastic te verminderen. Zo werd met de programmawet van 27 april 2007 een taks op plastic zakken ingevoerd. Ook de staatssecretaris voor Mobiliteit, tevens bevoegd voor de Noordzee, nam zeer recent een uitstekende maatregel om het zwerfafval dat vissers ophalen tijdens het vissen in te zamelen.

Verschillende andere landen namen in het verleden maatregelen om de vervuiling door licht plastic tegen te gaan. Ierland, Denemarken en Nederland hanteren ook een verpakkingsbelasting zoals in België. Door de heffing in Denemarken zou het verbruik van plastic zakken met 66 % gedaald zijn.

Frankrijk en Spanje werken momenteel aan een verbod. Ook andere niet-Europese landen, zoals India, Bangladesh, Rwanda, Eritrea, Tanzania, Zuid-Afrika, China en Uganda zijn voorlopers op dit vlak en hebben een verbod op plastic zakken ingevoerd. In China zou een verbod naast 40 miljard plastic zakken ook 1,6 miljoen ton olie besparen. Ook de Australische regering heeft haar wenst uitgedrukt om dit jaar nog een verbod in te voeren.

België kan en moet meer doen om het milieu te beschermen. We zijn het aan onze volgende generaties verplicht.

Om voorgaande redenen had ik graag een antwoord gekregen op volgende vragen:

1) Wat is de opbrengst van de taks op de wegwerptassen die volgens de voornoemde programmawet 3 euro per kilo zou bedragen? Wat is de impact van deze heffing op het verbruik van plastic zakken in België? In Ierland zou er een heffing bestaan van 15 eurocent per zak en bedraagt de opbrengst 10 miljoen euro per jaar.

2) Wat is uw standpunt met betrekking tot het UNEP rapport en een verbod op het verbruik van plastic zakken? Is een dergelijk verbod mogelijk in het kader van de Europese regelgeving? Staat de richtlijn 94/62/EG betreffende verpakking en verpakkingsafval een dergelijk verbod in de weg? Zo ja, binnen welk kader werken Frankrijk en Spanje aan een dergelijk verbod?

3) Er bestaan ook zogenaamde bio-afbreekbare zakken. Kunnen dergelijke zakken een alternatief vormen voor de plastic zakken? Indien ja, welke maatregelen kunnen er worden genomen om het verbruik van dit milieuvriendelijk alternatief te stimuleren? Zijn er maatregelen voorzien?

4) China en Tanzania leggen ook strikte beperkingen op aan de producenten van plastic zakken. Is een dergelijke maatregel ook denkbaar in België?

 
Réponse reçue le 30 juin 2009 : Antwoord ontvangen op 30 juni 2009 :

J’ai l’honneur de communiquer à l’honorable membre ce qui suit :

1) Les recettes de la cotisation environnementale sur les sacs en matières plastiques s’élèvent à :

- du 1er juillet 2007 au 31 décembre 2007: 404 795.14 euros;

- pour l’année 2008: 1 160 059.37 euros;

- pour l’année en cours (chiffres arrêtés au 31 mai 2009): 192 510.46 euros.

Ces données montrent une baisse considérable de la quantité mise à la consommation dans le pays ainsi qu’un changement de comportement du consommateur, ce qui répond à l’objectif de la loi.

Le secteur de la distribution se réjouit du reste d’une diminution de 80 % depuis 2003 de l’utilisation de sacs jetables.

2) Bien que la gestion des déchets d’emballages relève de la compétence exclusive des Régions, je me dois de faire remarquer que la loi-programme du 27 avril 2007 vise principalement un changement de comportement du consommateur et la cotisation environnementale est l’instrument fiscal utilisé à cet effet.

3) Bien que l’article 381 de la loi ordinaire du 16 juillet 1993 visant à achever la structure fédérale dispose que les sacs ou sachets en matières plastiques, jetables, destinés au transport des marchandises acquises dans les magasins de détail sont soumis à la cotisation environnementale, les sacs biodégradables répondant aux exigences de la norme NBV EN 13432 ne tombent pas dans le champ d’application.

4) La quasi-totalité des sacs en matières plastiques soumis à la taxe, ainsi que les autres articles visés par la loi-programme, tels que les produits en aluminium, sont fabriqués à l’étranger. La production de ces articles en Belgique étant négligeable, il ne semble pas opportun de prendre des mesures comme celles prises en Chine et en Tanzanie.

Ik heb de eer aan het geachte lid mede te delen wat volgt :

1) De ontvangsten inzake milieuheffing op zakken van kunststof bedragen:

- van 1 juli 2007 tot 31 december 2007: 404 795.14 euro;

- voor het jaar 2008: 1 160 059.37euro;

- voor het lopende jaar (cijfers tot 31 mei 2009): 192 510.46 euro.

Deze gegevens drukken een belangrijke vermindering uit van de in het verbruik gebrachte hoeveelheid in het land en wijzen op een gedragswijziging van de consument, wat tegemoet komt aan het doel van de wet.

Trouwens de distributiesector acht zich gelukkig met een daling van 80 % van het gebruik van wegwerpzakken, sedert 2003.

2) Alhoewel het afvalbeheer van de verpakkingen uitsluitend tot de bevoegdheid behoort van de Gewesten, dien ik erop te wijzen dat de programmawet van 27 april 2007 hoofdzakelijk een gedragswijziging beoogt bij de consument en hiertoe is de milieuheffing het gebruikte fiscaal instrument.

3) Alhoewel artikel 381 van de gewone wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de federale staatsstructuur bepaalt dat wegwerptassen en -zakken van kunststof bestemd voor het vervoer van goederen gekocht in de kleinhandel onderworpen zijn aan de milieuheffing, vallen de biologisch afbreekbare zakken die beantwoorden aan de vereisten van de norm NBV EN 13432, niet onder het toepassingsveld.

4) Ongeveer de totale hoeveelheid van de onderworpen zakken van kunststof, evenals de andere artikelen bedoeld in de programmawet, zoals de producten van aluminium, worden vervaardigd in het buitenland. Rekening houdende dat de productie van dergelijke artikelen in België te verwaarlozen is, lijkt het niet opportuun om maatregelen te nemen zoals deze in China en Tanzania.