BELGISCHE SENAAT
________
Zitting 2012-2013
________
2 juli 2013
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-9456

de Nele Lijnen (Open Vld)

aan de vice-eersteminister en minister van Landsverdediging
________
De killer robots
________
industriële robot
toepassen van robots
nieuwe technologie
bewapening
krijgsmacht
________
2/7/2013Verzending vraag
1/8/2013Antwoord
________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3504
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-9456 d.d. 2 juli 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Human Rights Watch voert campagne om regeringen te vragen zich te verzetten tegen de ontwikkeling van volledig autonome en onbemande oorlogstuigen. Deze zogenaamde "killer robots" zouden volgens een rapport van het Amerikaanse leger in 2030 realiteit kunnen zijn, waardoor gewone militairen de zwakste component van een leger zouden worden. Een andere rapport stelde dat men nu werkt aan gecontroleerde autonomie, maar dat volledige autonomie het ultieme doel is. Op dit moment wil het Pentagon nog dat een mens beslist of de robot of drone mag vuren. Maar een volledig autonome robot zou veel sneller kunnen reageren op een situatie en dus ook veel sneller kunnen vuren. Wanneer bepaalde landen (China, Rusland, …) deze technologieën verder gaan ontwikkelen, zullen de V.S. of het V.K. niet willen achterblijven.

De argumenten tegen zulke "killer robots" zijn talrijk. Het belangrijkste is het ethische aspect: daar waar soldaten, hoe fanatiek en wreed ook, uiteindelijk nog mensen zijn, geldt dit niet voor robots. Zij zijn niet in staat complexe beslissingen te nemen met betrekking tot leven en dood. Zouden ze het onderscheid kunnen maken tussen burgers en soldaten, zeker in conflicten waar dit onderscheid niet duidelijk is? In tegenstelling tot mensen kennen ze waarschijnlijk geen genade, en het is maar de vraag of ze zich zouden overgeven in een wanhopige situatie. Zelfs al zou men er in slagen om de robots een “geweten'” te geven, dan nog zou een kwaadwillige overheid deze kunnen uitschakelen.

Organisaties uit het middenveld roepen op om de ontwikkeling en het gebruik van deze robots preventief te verbieden. Dit voordat het momentum, de gelden en de urgentie er voor deze ontwikkelingen werkelijk zijn.

Graag had ik de minister volgende vragen gesteld:

1) Hoe ziet de minister de ontwikkeling van volledig autonome robots als onderdeel van toekomstige oorlogen? Acht hij dit geloofwaardig? Is er op dit vlak sprake van een wapenwedloop tussen de Verenigde Staten en andere landen?

2) Vindt de minister het ethisch toelaatbaar dat zulke robots in de toekomst volledig autonoom beslissingen kunnen nemen in het strijdveld, zonder dat een mens kiest om te vuren? Kan u toelichten?

3) Denkt de minister dat er een probleem zal ontstaan omtrent de aansprakelijkheid met betrekking tot grove misdaden van zulke robots?

4) Wat vindt hij van de oproep om dergelijke ontwikkelingen een halt toe te roepen, gelet op de bezwaren die gemaakt worden tegen volledig autonome oorlogsrobots?

5) Welke rol speelt ons land reeds in de ontwikkeling van technologieën om machines (deels) autonoom te laten vechten? Denkt de minister dat ons land, gelet op de innovatieve rol van onze wapenindustrie, mee zal bijdragen aan deze ontwikkelingen? Kan hij toelichten?

Antwoord ontvangen op 1 augustus 2013 :

Het geachte lid wordt verzocht hierna het antwoord te willen vinden op de door haar gestelde vragen

België richt zich wat betreft de ontwikkeling van defensietechnologie op de NATO en de Europese unie. Geen van beide organisaties heeft projecten lopen betreffende de ontwikkeling van volledig autonome robots. Eventuele individuele plannen van andere landen in dit verband zijn bij Defensie niet bekend.

Ik kan dus bevestigen dat er bij Defensie geen enkele technologische ontwikkeling in het domein van de “killer robots” gebeurt. Geen enkel project dat die richting uitgaat, is voorzien in de nabije toekomst. De Dienst voor Ontmijning en Vernietiging van Ontploffingstuigen beschikt wel over een robot, uitgerust met een waterhogedruk-kanon, die bestemd is om explosieven te neutraliseren. Deze robot staat integraal onder menselijk toezicht, dus ook het afvuren van het waterkanon, maar ik denk niet dat wij het hier over een “killer robot” kunnen hebben, het gaat eerder over een “saver robot”.