Agressie tegen treinbegeleiders lijkt volgens de cijfers terug te lopen. In 2012 waren er 200 minder aangiftes dan in 2011. Dat zou te danken zijn aan de verhoogde veiligheidspatrouilles en een assertiviteitstraining die de begeleiders krijgen. Toch staan tussen de krantenkoppen elke dag opnieuw voorbeelden van zware agressie en lijkt het tegenovergestelde waar te zijn. Andere verklaringen voor die cijfers steken de kop op: misschien worden er door de vaak zwaardere aard van agressie minder aangiftes gedaan van kleinere geschillen.

Vaak is het ontbreken van een geldig vervoerbewijs de aanleiding van schermutselingen. Door de angst voor agressie op risicotreinen blijken conducteurs zich liever afzijdig te houden en weg te blijven van groepen, vaak jongeren. Die personen krijgen dus een free pass en worden zo beloond voor hun gedrag. Door het ontbreken van enige vorm van controle, zowel op tickets als op de situatie, krijgen ze ook meer vrijheid op de trein en kunnen ze ongestoord andere passagiers lastig vallen.

Het beroep van treinbegeleider krijgt door dergelijke voorvallen almaar een slecht imago. De vrees voor eigen veiligheid zou op termijn kunnen leiden tot een onderbemanning bij de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS).

1) Beschikt de minister over cijfergegevens over de in- en uitstroom van treinbegeleiders voor de jaren 2008, 2009, 2010, 2011 en 2012?

2) Denkt de NMBS momenteel te beschikken over voldoende personeel om het probleem aan te pakken?

3) Welke maatregelen zullen getroffen worden als blijkt dat door het slechte imago steeds minder mensen te vinden zijn voor een carrière als conducteur, met onderbemanning als gevolg?

4) Begeleiders die vaak controles uitvoeren op risicotreinen pleiten voor een verhoogde beveiliging, niet alleen uit eigenbelang maar ook voor andere treinreizigers. Een oplossing zou kunnen zijn om die treinen te voorzien van twee conducteurs en zo potentiële agressie in de kiem te smoren. Overweegt de geachte minister die maatregel te nemen?

5) Een andere maatregel die gesteund wordt door vele treinbegeleiders is het niet toelaten van mensen zonder geldig vervoerbewijs op de perrons. Zo wordt de grootste aanleiding voor agressie al vermeden nog voor het betreden van de trein. Hoe staat de geachte minister tegenover die maatregel?

Als antwoord op de vragen van het geachte lid deelt de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS)-groep de volgende elementen mee:

1.2, en 3. De personeelsbehoefte wordt jaarlijks berekend naar aanleiding van het in voege treden van het nieuwe transportplan. Er wordt nauwgezet op toe gezien dat er steeds voldoende personeel beschikbaar is om de operationele diensten te verzekeren, de reglementaire vrijheden te verlenen en de uitstroom op te vangen.

In eerste instantie wordt er jaarlijks een aanwervingscontingent berekend rekening houdend met de personeelsbehoefte en de prognose van de uitstroom. Een maandelijkse opvolging van de personeelstoestand en flexibel inzetbaar personeel stelt de NMBS in staat om, indien nodig, tijdelijk en plaatselijk bij te sturen. De analyse van de personeelsbehoeften wordt immers permanent opgevolgd. Bij de aanwerving van de treinbegeleiders ervaart de NMBS momenteel geen gebrek aan interesse van de kandidaten.

4. Het aantal treinbegeleiders in een trein, wordt bepaald op basis van de samenstelling van de treinen en de noden in het kader van het transportplan.

Per twee de controles uitvoeren kan bepaalde medewerkers een groter veiligheidsgevoel geven.

De NMBS beschikt overigens over “Ticket Control Teams” om specifiek de strijd aan te binden tegen het zwartrijden, terwijl de agenten van Securail (NMBS-Holding) instaan voor de preventie en de interventies op het vlak van sociale veiligheid.

5. Zowel in België als in het buitenland wordt het station gezien als een ruimte die vrij toegankelijk is voor het publiek.

Stations worden dan ook gebouwd als open ruimten waar reizigers vrij in en uit kunnen overstappen van trein op trein, van trein op openbaar vervoer/taxi,…, waar bezoekers en passanten vrij kunnen komen en gaan. Benchmarks in het buitenland wijzen uit, dat de invoering van een poortjessysteem niet onverdeeld positief is.

Aan de invoering ervan zijn zeer hoge investeringskosten (hardware en software) verbonden.

Ook het onderhoud (regulier onderhoud en bijzondere tussenkomsten wegens defecten, beschadigingen van de installaties door vandalisme en agressie) is zeer kostelijk.

Het nemen van een eventuele beslissing omtrent een eventuele installatie van poortjes in de stations is niet geagendeerd. Er is ook geen intentie hiertoe.