Niet zelden worden ondernemingen aangetroffen wiens maatschappelijke zetel is gevestigd op het adres van nietsvermoedende particulieren.

Bij de detectie van zulke ("brievenbus")vennootschappen kunnen gerechtsdeurwaarders en wijkagenten ongetwijfeld een grote rol spelen.

Overeenkomstig artikel 29 van het Wetboek van Strafvordering is overigens iedere gestelde overheid, ieder openbaar officier of ambtenaar, die in de uitoefening van zijn ambt kennis krijgt van een misdaad of van een wanbedrijf, verplicht daarvan dadelijk bericht te geven aan de procureur des Konings bij de rechtbank van het rechtsgebied waar die misdaad of dat wanbedrijf is gepleegd of de verdachte zou kunnen worden gevonden, en aan die magistraat alle desbetreffende inlichtingen, processen-verbaal en akten te doen toekomen.

De problematiek van de fictieve adressen van vennootschappen werd aangekaart in de Commissie voor de Justitie van 13 juli 2011. De (toenmalige) staatssecretaris voor de Coördinatie van de fraudebestrijding, toegevoegd aan de eerste minister, en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie, verwees daarbij naar een in het College voor de Strijd tegen de Fiscale en de Sociale Fraude verrichtte studie aangaande de mogelijke wettelijke bepalingen om het misbruik van fictieve adressen te verhinderen.

In het Actieplan van het College voor de Strijd tegen de Fiscale en Sociale Fraude (2012-2013) wordt gesteld: "Bij vaststelling van een 'fictieve zetel' zou, naar analogie met een ambtshalve schrapping die reeds voor natuurlijke personen bestaat, een ambtshalve schrapping van rechtspersonen met 'fictieve zetel moeten worden ingevoerd. De FOD Economie heeft een procedure ontworpen waardoor de inspecteurs van de FOD Economie na controle kunnen overgaan tot versnelde schrapping van een zetel in de KBO. Men zou deze maatregel verder moeten laten gaan door, bij vaststelling van een fictieve zetel van een vennootschap, ook het ondernemingsnummer te schrappen."

Volgens de Wet van 16 januari 2003 tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het handelsregister, tot oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse bepalingen kunnen alle belanghebbenden, zowel natuurlijke personen als rechtspersonen, bij de beheersdienst de verbetering van elke onjuiste vermelding in een inschrijving of wijziging in de Kruispuntbank van Ondernemingen vragen alsook de doorhaling van de in strijd met deze wet of haar uitvoeringsbesluiten aanvaarde inschrijvingen of wijzigingen.

De praktijk leert dat vennootschappen worden vermeld in de K.B.O. waarvan de maatschappelijke zetel is "doorgehaald", terwijl met betrekking tot diezelfde vennootschap geen publicatie in de Bijlagen van het Belgisch Staatsblad is verricht aangaande een doorhaling.

Uit al wat voornoemd is mocht ik van de heer staatssecretaris voor Bestrijding van de sociale en fiscale fraude graag het volgende vernemen:

1) Wat is de stand van zaken aangaande de reeds genomen maatregelen met betrekking tot "de zetel van een onderneming" teneinde misbruik van fictieve adressen te verhinderen en/of te bestrijden?

2) Hoeveel schrappingen/doorhalingen van een maatschappelijke zetel van een vennootschap, werden de afgelopen drie jaar doorgevoerd via de beheersdienst van de Kruispuntbank van Ondernemingen (K.B.O.) en via welke instanties (politie, gerechtsdeurwaarder, parket, …) startte de beheersdienst de procedure in kwestie op?

3) Hoeveel van voornoemde schrappingen worden gevolgd door een optreden van het parket, welke stappen kunnen ter zake door het parket worden ondernomen en welke werden effectief ondernomen?

4) Hoe valt een schrapping van de maatschappelijke zetel van een rechtspersoon in de K.B.O. te rijmen met het feit dat desbetreffend geen (automatische) publicatie van wijziging/doorhaling gebeurt in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad. Hoe kan dit thans worden ondervangen?

5) Is een gerechtsdeurwaarder, aangaande de betekening aan een rechtspersoon, verplicht de K.B.O. te consulteren?

1. Het Voorontwerp van wet houdende invoeging van Boek III “Vrijheid van vestiging, dienstverlening en algemene verplichtingen van de ondernemingen”, in het Wetboek van economisch recht en houdende invoeging van de definities eigen aan boek III en van de rechtshandhavingsbepalingen eigen aan boek III, in boeken I en XV van het Wetboek van economisch recht, dat bij het parlement werd ingediend bevat een aantal wetswijzigingen ter zake.

Alle diensten die beschikken over een toegang tot de gegevens van de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) zijn ertoe gehouden, zodra ze een onjuist of ontbrekend gegeven vaststellen in de KBO, de beheersdienst van de KBO hiervan op de hoogte te brengen. Indien de onderneming de nodige formaliteiten tot rechtzetting niet vervult tijdens de toegekende termijn, zal de beheersdienst van de KBO overgaan tot de doorhaling van ambtswege van de onjuiste gegevens. Die doorhaling zal gebeuren op basis van een vonnis, een onderzoeksverslag of een proces-verbaal van een lid van de lokale of federale politie of een gemandateerde ambtenaar die de onjuistheid van het gegeven vaststelt.

Aldus zullen fictieve adressen sneller opgespoord worden en in de KBO doorgehaald. Via het deel “public search” van de KBO zal eenieder kunnen kennis nemen van de eventuele doorgehaalde status van de adresgegevens van een onderneming. Dit element kan eveneens meegenomen worden in de “datamining” projecten die lopen bij de verschillende controle- en inspectiediensten.

2. Voor de periode januari 2010 – maart 2013 werden er 4 837 adressen van maatschappelijke zetels doorgehaald in de KBO.

Ontvangen klachten door de dienst Schrappingen van de KBO:

• 2011: 1 436 klachten

• 2012: 2 152 klachten

• 2013 (situatie op 22 maart): 606 klachten

Aantal per categorie van klager: 264 (politiedienst), 131 (particulieren), 83 (Parket), 71 (ADCB), 49 (andere) en 8 (bedrijvencentra).

3. Het parket kan de bestuurders in rechte of in feite van de bewuste vennootschappen, strafrechtelijk vervolgen uit hoofde van valsheid in geschriften, strafbaar van vijf tot tien jaar, bij toepassing van de artikelen 196 e.v. van het strafwetboek, alsook uit hoofde van bedrieglijk onvermogen, strafbaar met een gevangenisstraf van één maand tot twee jaar en/of een geldboete van 100 euro tot 500 000 euro, bij toepassing van artikel 490bis§1 van het strafwetboek.

De statistische databank van het college van procureurs-generaal bevat evenwel geen gegevens die toelaten om zaken met betrekking tot fictieve adressen van vennootschappen, of naar aanleiding van ambtshalve schrappingen van hun maatschappelijke zetel in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO), te selecteren en evenmin gegevens die toelaten om vast te stellen welke stappen terzake door het parket werden ondernomen.

4. Via de KBO Public Search website (http://kbopub.economie.fgov.be/kbopub/zoekwoordenform.html?lang=nl) kan iedereen kosteloos de publieke gegevens van de actieve ondernemingen raadplegen. Ook de doorhaling van adressen is via deze toepassing zichtbaar.

Er zijn reeds contacten geweest tussen de KBO Beheersdienst en de Nationale Kamer voor Gerechtsdeurwaarders (NKGB) om de gerechtsdeurwaarders te wijzen op het bestaan van de doorhalingsprocedure en de mogelijkheid om de KBO-gegevens te consulteren. Vanuit de NKGB werd middels een omzendbrief 2012CIR044 gecommuniceerd naar haar leden in verband met de problematiek van fictieve adressen en de doorhalingsprocedure in de KBO.