Wanneer buitenlandse rijbewijzen bij een gemeentebestuur worden aangeboden, kunnen deze laatste ze door de federale politie op hun echtheid laten controleren.

Kan de minister meedelen:

1) Hoeveel buitenlandse rijbewijzen in 2010, 2011 en 2012 ter controle van de echtheid werden aangeboden en door welke gemeenten?

2) Hoeveel daarvan, met vermelding van het land van oorsprong, als vals werden bestempeld?

3) Welke procedure wordt toegepast in geval van de vaststelling van de valsheid van het rijbewijs? Wordt naast de vernietiging ervan ook aangifte gedaan bij een politionele of juridische autoriteit, zo ja welke gevolgen werden aan dergelijke aangifte verbonden?

Op grond van de inlichtingen die mij door de Centrale dienst voor de bestrijding van valsheden van de Federale Politie en het Vast Bureau Statistiek en Werklastmeting van de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie werden bezorgd, kan ik het volgende antwoorden:

1. De CDBV-D (Centrale dienst voor de bestrijding van valsheden – sectie Documenten) is niet bevoegd voor de controle van alle rijbewijzen die ter omwisseling worden ingediend. Bijgevolg kan de CDBV-D, op nationaal vlak, geen jaarlijks totaal geven van de ter omwisseling ingediende rijbewijzen.

   Volgens de FOD Mobiliteit krijgen de diensten van de CDBV-D een deel van de omgewisselde rijbewijzen niet in handen, omwille van volgende redenen:

• Voor de andere Europese landen (EU) is het omwisselen van het rijbewijs niet nodig of niet verplicht.

  Een omwisseling gebeurt evenwel altijd vóór de CDBV-D.

  Er moet in dat geval worden vastgesteld dat er valse nationale Europese rijbewijzen worden omgewisseld (zo heeft een lid van de lokale politie van Gent zich hier, met de steun van de CDBV-D, in gespecialiseerd. Op die manier worden elke week valse Bulgaarse rijbewijzen onderschept). De controle door de administratieve overheden voor de omwisseling is immers ondoeltreffend.

• Omzendbrief OP17, die de omwisseling van rijbewijzen regelt, wordt voor rijbewijzen van derde landen niet altijd toegepast en nageleefd.

• Omzendbrief OP17 voorziet ook niet in het stelselmatige opsturen van alle rijbewijzen naar de CDBV-D. Zoals gesteld in OP17, moeten er verschillende stappen worden doorlopen vooraleer een rijbewijs aan de CDBV-D wordt voorgelegd:

• De rijbewijzen worden eerst bij de gemeente ingediend, waar een eerste sortering plaatsvindt. Hier wordt nagaan of aan de administratieve voorwaarden wordt voldaan.

• Vervolgens worden de rijbewijzen naar de diensten van de lokale politie voor een eerste analyse opgestuurd. Deze diensten kunnen zich uitspreken over de echtheid van het rijbewijs. Bij twijfel wordt het document voor verder deskundig onderzoek aan de CDBV-D bezorgd.

In werkelijkheid neemt de CDBV-D evenwel steeds vaker de plaats in van de lokale politie (en van de gemeente). De door de eenheden geplande voorafgaande controle is redelijk verschillend (van een nagenoeg onbestaande tot een volledige controle).

In tabel 1 in bijlage vindt u de statistieken van de aan de CDBV-D voor verder deskundig onderzoek overhandigde rijbewijzen van de voorbije drie jaar (2009, 2010 en 2011). Voor 2012 kan ik nog geen precieze cijfers meedelen.

Op het vlak van de gegevensregistratie, beschikt de CDBV-D niet over de menselijke capaciteiten om elk ingediend rijbewijs in de gespecialiseerde gegevensbank te registreren.

De aanvragen worden door de CDBV-D bijgehouden, maar enkel de vervalste, nagemaakte rijbewijzen, (technisch luik) of verdachte rijbewijzen (tactisch luik) worden geregistreerd.

De CDBV-D heeft de aanvragen niet per gemeente kunnen opsplitsen. De partners van de CDBV-D zijn bovendien de politiezones die vaak meerdere gemeenten omvatten.

1. In tabel 2 is voor 2009, 2010 en 2011, in dalende volgorde, de “top 5” van nationaliteiten met problematische rijbewijzen opgenomen.

2. Voor de vervalste of nagemaakte rijbewijzen wordt een expertiseverslag opgemaakt en voor verder gevolg aan de politiediensten doorgestuurd (pv, inbeslagname, …).

   Voor de verdachte rijbewijzen wordt ofwel een verslag voor verder onderzoek opgemaakt (verhoor, pv, …), ofwel gevraagd contact op te nemen met de FOD Mobiliteit die dan een beslissing neemt.

   Er moet worden opgemerkt dat het aantal materiële valse rijbewijzen elk jaar afneemt. Tegelijk is het bijzonder moeilijk om enkel aan de hand van een technisch onderzoek het aantal intellectuele (verdachte of onrechtmatig verkregen) valsheden te bepalen.

   Hierdoor meent de CDBV-D dat er niet minder namaak in omloop is, maar is de dienst wel van oordeel dat het technische luik op zich niet langer volstaat. Een afstemming op de evolutie is noodzakelijk. In de toekomst moet het tactische luik verder worden uitgewerkt (zoeken naar onderzoekselementen die het ongegrond verkrijgen aantonen).

   Zodra het expertiseverslag is opgesteld, wordt het naar de politiezone voor verder gevolg teruggestuurd. De CDBV-D wordt niet op de hoogte gehouden van het gevolg dat door de parketten aan de dossiers wordt gegeven.

   Ik kan u geen parketstatistieken betreffende deze vraag aanreiken aangezien de gevraagde cijfers niet uit de MACH-databank kunnen geëxtraheerd worden.

Annexe / Bijlage

Tableau 1. Statistiques des trois années (2009, 2010 et 2011) de permis déposés à l’OCRF-D pour expertise.

Tabel 1. Statistieken van de aan de CDBV-D voor deskundig onderzoek overhandigde rijbewijzen. Overzicht van de drie jaren (2009, 2010 en 2011).

Source : OCRF-D / Bron: CDBV-D

Tableau 2. Statistiques concernant le « top 5 » des nationalités ayant des permis problématiques.

Tabel 2. Statistieken met betrekking tot de “top 5” van nationaliteiten met problematische rijbewijzen.

Source : OCRF-D / Bron: CDBV-D