De wet van 10 december 2009 (artikel 6, § 6, van de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten, ingevoegd bij de wet van 10 december 2009 houdende diverse bepalingen ....) verbiedt het verkopen, het schenken of het aanbieden aan min-zestienjarigen van elke drank of product waarvan het effectief alcoholgehalte hoger is dan 0,5 % vol. Van elke persoon die dranken of andere producten op basis van alcohol wil kopen, mag worden gevraagd aan te tonen dat hij of zij ouder is dan zestien.

Deze wet is ook van toepassing op alcoholische dranken die via automaten worden verkocht. Sinds 10 januari 2010 mogen er geen alcoholische dranken meer via drankautomaten worden verkocht, behalve wanneer de automaten uitgerust zijn met technische middelen, bijvoorbeeld een eID-kaartlezer (een ingebouwde lezer voor de elektronische identiteitskaart), waardoor de leeftijd van de consument kan worden gecontroleerd.

In bepaalde gevallen wordt de SIS-kaart gebruikt om de leeftijd van de koper te bevestigen. Ik ben net als de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer verbaast dat die kaart, die voor andere doeleinden gecreëerd werd, ook hiervoor kan worden gebruikt.

Het verbaast mij ook dat het Sectoraal Comité van het Rijksregister niet werd geraadpleegd vóór de inwerkingtreding van de wet van 10 december 2009. Zoals bepaald in paragraaf 4 van artikel 6 van de wet van 19 juli 1991 betreffende de bevolkingsregisters, de identiteitskaarten, de vreemdelingenkaarten en de verblijfsdocumenten, moet elke controle van de identiteit door optische leesprocédés het voorwerp zijn van een koninklijk besluit, na advies van het sectoraal comité van het Rijksregister.

Als het advies van het Sectoraal Comité niet vooraf werd gevraagd zoals voorgeschreven door de wet, lijkt een advies a posteriori van dat Sectoraal Comité mij noodzakelijk om er zeker van te zijn dat de ingevoerde bepalingen de bescherming van de persoonlijke levenssfeer naleven.

1) Mag, uit het oogpunt van de bescherming van de persoonsgegevens, het gebruik van de SIS-kaart worden aanvaard om de leeftijd van de kopers van alcoholische dranken in drankautomaten te controleren?

2) Kunt u mij bevestigen dat de thans gebruikte toestellen in de automaten alleen de leeftijd van de koper controleren en geen toegang hebben tot de andere persoonsgegevens?

3) Bent u van plan het Sectoraal Comité van het Rijksregister om advies te vragen inzake de bescherming van de persoonsgegevens bij de aankoop van alcoholische dranken via drankautomaten?

1) De verkoop van alcohol aan minderjarigen wordt geregeld door de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten. Artikel 6 paragraaf 6 bepaalt het volgende « Het is verboden om elke drank of product waarvan het effectief alcoholvolumegehalte hoger is dan 0,5 % vol, te verkopen, te schenken of aan te bieden aan min-zestienjarigen. » en ook « Het is verboden om sterke drank te verkopen, te schenken of aan te bieden aan min-achttienjarigen. » In beide gevallen kan geëist worden dat de kopers bewijzen dat ze de wettelijke leeftijd bereikt hebben. De wet bevat geen specifieke bepalingen in verband met de verkoop van alcohol via automaten. Dezelfde bepalingen zijn dan ook van toepassing.  

Ik beschik niet over specifieke informatie in verband met het gebruik van de SIS-kaart in deze context, maar in 2010 had ik het advies gevraagd van de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in verband met de problematiek van het gebruik van de elektronische identiteitskaart bij de verkoop van alcohol via een automaat. 

Uit haar antwoord blijkt dat het gebruik van de elektronische identiteitskaart toegestaan is op voorwaarde dat enkel de gegevens met betrekking tot de leeftijd van de koper door de automaat kunnen worden gelezen. De andere gegevens mogen niet worden geraadpleegd en geen enkele van de gegevens mag worden geregistreerd. Vanuit technisch oogpunt moet de kaartlezer dus zo geconfigureerd worden dat men enkel toegang heeft tot het minimum aan informatie, dat nodig is voor de verkoop. Wanneer een dergelijk systeem geïnstalleerd is, mag de elektronische identiteitskaart dus worden gebruikt voor het controleren van de leeftijd van de kopers van alcoholhoudende dranken in de automaten.  

2) Ik merk meteen op dat ik niet bevoegd ben om na te gaan of de kaartlezer als dusdanig conform is. Mijn diensten zijn bevoegd om te controleren of de bepalingen van de wet van 24 januari 1977 goed worden nageleefd. Zij zijn echter niet bevoegd om de privacymaatregelen na te gaan.  

3) Het uitvoeringsbesluit van artikel 6, paragraaf 4 van de wet van 19 juli 1991 werd overigens nog niet genomen. Men kan het Sectoraal Comité van het Rijksregister dus niet om advies vragen. Dat is trouwens de reden waarom ik het initiatief genomen had om de Privacycommissie om advies te vragen.