Er valt geld te verdienen met illegale ophalingen. Er worden steeds meer meldingen gemaakt van illegale afvalophalingen, een fenomeen dat zich vooral in Limburg afspeelt. Vaak gaat het om briefjes (in slecht Nederlands) waarin wordt gevraagd om oude kleren buiten te zetten of bendes die nog voor de officiële ophaaldiensten in de weer zijn om uw afval op te halen.

Als gevolg daarvan zien kringwinkels hun omzet fors terugvallen terwijl Fost Plus schat dat er jaarlijks gemakkelijk 3 000 ton papier illegaal wordt opgehaald. Voor papier verdient men ongeveer € 85 per ton, voor textiel loopt dat al snel op naar € 400 per ton.

1) Hoeveel feiten zijn bekend van illegale ophalingen, voor 2010 tot 2013 opgesplitst per jaar en provincie?

2) Zijn er reeds successen geboekt in het opsporen van criminele organisaties die hier achter zitten?

3) Wat is het geschatte bedrag dat jaarlijks geleden wordt door illegale ophalingen?

4) Op welke manier maakt men mensen attent op illegale ophalingen en waarschuwt men de burgers voor valse briefjes in de bus?

5) Op welke manier spoort men actief naar de bendes die achter deze misdaden zitten?

Vraag 1.

Cijfers betreffende de illegale ophaling van afval kunnen als dusdanig niet uit de Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) worden gehaald.

In onderstaande tabellen wordt het aantal processen-verbaal weergeven, op basis van de vastgestelde inbreuken, per provincie, van 2010 tot en met het eerste semester van 2013, waaraan de afvalcategorieën "bruin-en witgoed", "textielafval", "papier/karton" en "metaalafval" werden gekoppeld.

(Bron: ANG - gegevens voor de periode 2010 tot en met juni 2013).

Vraag 2.

De meeste vaststellingen van illegale ophaling van afval worden verricht door de lokale politie. Momenteel loopt er één onderzoek door de federale gerechtelijke politie, in een bovenlokale context.

Vraag 3.

Gegevens betreffende de schade die geleden wordt door koepelorganisaties en intercommunales zijn niet beschikbaar binnen mijn departement.

Vraag 4.

Vanuit het overleg rond de illegale papierophaling werd een standaard meldingsformulier van illegale afvalstromen ontwikkeld. De bedoeling is om dit meldingsformulier in de toekomst te naar de bevolking verspreiden via de gemeenten en intercommunales. De verkregen informatie omtrent illegale afvalophaling zou dan aanleiding kunnen geven tot verder onderzoek.

Vraag 5.

De centrale dienst Leefmilieu van de federale gerechtelijke politie, die zich toelegt op de aanpak van milieucriminaliteit, onderkent het fenomeen van de illegale ophaling van afvalstoffen. Via contacten met de bevoegde milieuadministraties en de sectororganisaties werkt deze centrale dienst aan een beeldvorming inzake deze problematiek. Via het netwerk “Leefmilieu” binnen de geïntegreerde politie worden de politiediensten geïnformeerd en gemotiveerd om gericht en probleemoplossend tussenbeide te komen. De terugkoppeling van de politionele informatie laat de centrale dienst vervolgens toe de beeldvorming inzake deze criminaliteitsvorm verder te verfijnen.

Concreet heeft de centrale dienst leefmilieu in 2012 en 2013 twee interne nota’s verspreid naar alle actoren binnen het politionele milieunetwerk.  Inmiddels werd deze problematiek op de agenda geplaatst van verschillende milieu overlegplatformen.

Wat specifiek de illegale papierophaling betreft, bestaat er sinds medio 2013 een permanent overleg tussen de papiersector, de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) en de politie.

Inzake illegale ophaling van metaal, en bij uitbreiding van afgedankt elektrisch en elektronisch afval, werd de bestaande politionele brochure “metaaldiefstallen”, waaraan een belangrijk milieuluik verbonden is, de voorbije maanden bijgewerkt. Tevens werden in 2013 een aantal grootscheepse controleacties op het getouw gezet.